موضوع چیست؟
افرادی که پیوند عضو دریافت میکنند به دلیل انجام جراحی پیچیده و ضعف سیستم دفاعی بدن در برابر عفونت ناشی از مصرف داروهای ضد رد پیوند، در معرض خطر بالای ابتلا به عفونت قرار دارند. میکروبهایی که در زمان انجام پیوند باعث عفونت میشوند، ممکن است برگرفته از بدن خود بیمار، عضو پیوند شده، یا محیط باشد. گزارش شده که عفونتهای محل جراحی، بسته به نوع پیوند عضو و دوره زمانی که پیوند در آن صورت گرفته، به دنبال 3% تا 53% از عملهای پیوند رخ میدهد. عفونت محل جراحی نوعی عفونت است که پس از جراحی در بخشی از بدن که جراحی در آن انجام شده، رخ میدهد. این عفونت میتواند به شکل قرمزی زخم و/یا ترشح چرک از محل زخم باشد، که اگر با آنتیبیوتیکها یا جراحی بعدی درمان نشود، ممکن است منجر به عفونت جریان خون، عفونت اندامهای دیگر بدن (از جمله اندام پیوند شده) یا حتی مرگومیر شود. پیشگیری از وقوع عفونت محل جراحی ممکن است بیمار و بقای پیوند را بهبود بخشد. تجویز آنتیبیوتیکها در زمان انجام جراحی پیوند شاید به پیشگیری از بروز عفونت محل جراحی کمک کند اما این موضوع با یک روش سیستماتیک مورد مطالعه قرار نگرفته است. تجویز آنتیبیوتیکها نیز بدون خطر و آسیب نیست زیرا باعث ایجاد میکروبهای مقاوم به آنتیبیوتیک، بروز عوارض جانبی مانند اسهال شده و هزینه زیادی به همراه دارند.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
ما منابع علمی را تا اپریل سال 2020 بررسی کردیم، و هشت مطالعه (با 718 شرکتکننده تصادفیسازی شده) را یافتیم که بررسی کردند تجویز آنتیبیوتیکها در حولوحوش زمان جراحی پیوند از بروز عفونت محل جراحی در گیرندگان پیوند عضو پیشگیری میکنند یا خیر.
ما چه چیزی را یافتیم؟
ما مطمئن نیستیم که تجویز آنتیبیوتیکها در مقایسه با عدم استفاده از آنها باعث کاهش وقوع عفونت محل جراحی میشوند یا خیر، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین ارزیابی شده است. در مقایسه با استفاده کوتاهمدت از آنتیبیوتیکها، مطمئن نیستیم که استفاده طولانیمدت از آنتیبیوتیکها باعث کاهش وقوع عفونتهای محل جراحی میشوند یا خیر، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین ارزیابی شده است. به دلیل حجم نمونه کوچک، پیگیری کوتاهمدت، کیفیت کمتر از مطلوب (suboptimal) روششناسی، و گزارشدهی متناقض از پیامدها، مطالعات محدود شدند. در نتیجه، تاثیرات استفاده از آنتیبیوتیکها در پیشگیری از وقوع عفونتهای محل جراحی در افرادی که پیوند عضو انجام میدهند، نامشخص است.
نتیجهگیریها
مشخص نیست تجویز آنتیبیوتیکها برای پیشگیری از عفونتهای محل جراحی در گیرندگان پیوند اندامهای توپُر مفید هستند یا خیر. برای تخمین دقیق تاثیرات آنتیبیوتیکها، داده کافی در اختیار نداریم. انجام یک کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده در مورد استفاده از آنتیبیوتیک در برابر دارونما (placebo) یا استفاده از تک-دوز آنتیبیوتیک در برابر استفاده کوتاهمدت از آن لازم است.
به دلیل محدودیتها در روششناسی، خطر سوگیری و ناهمگونی قابل توجه، شواهد موجود در مورد استفاده از آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک در حولوحوش زمان جراحی پیوند عضو از کیفیت بسیار پائینی برخوردار است. انجام RCTهای بیشتر با کیفیت بالا و با توان کافی برای اطلاعرسانی بهتر برای استفاده در عمل بالینی مفید خواهد بود.
گیرندگان پیوند اندامهای توپُر به دلیل پیچیدگی پروسیجرهای جراحی همراه تاثیر عوامل سرکوبگر سیستم ایمنی، در معرض خطر بالای ابتلا به عفونت قرار دارند. در مورد نقش آنتیبیوتیکها برای عفونت محل جراحی در گیرندگان پیوند اندامهای توپُر هیچ اتفاق نظری وجود ندارد.
ارزیابی مزایا و آسیبهای عوامل پروفیلاکتیک ضد-میکروبی در پیشگیری از عفونت محل جراحی در گیرندگان پیوند اندامهای توپُر.
مطالعات پایگاه ثبت گروه کلیه و پیوند در کاکرین تا 21 اپریل 2020 از طریق تماس با متخصص اطلاعات و با استفاده از اصطلاحات جستوجوی مرتبط با این مرور جستوجو شدند. مطالعات موجود در پایگاه ثبت از طریق جستوجوها در CENTRAL؛ MEDLINE، و EMBASE، مجموعه مقالات کنفرانس، پورتال جستوجوی پایگاه ثبت بینالمللی کارآزماییهای بالینی (ICTRP) و ClinicalTrials.gov شناسایی شدند.
تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTها به هر زبانی که آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک را در پیشگیری از عفونتهای محل جراحی در گیرندگان پیوند اندامهای توپُر در هر نقطه زمانی پس از پیوند ارزیابی کردند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم واجد شرایط بودن و کیفیت مطالعه را ارزیابی و دادهها را استخراج کردند. پیامدهای اولیه عبارت بودند از عفونتهای محل جراحی و مقاومت آنتیبیوتیکی. پیامدهای دیگر عبارت بودند از عفونتهای مجاری ادراری، پنومونی (pneumonias) و سپتیسمی (septicaemia)، مرگومیر (به هر علتی)، از دست دادن پیوند، رد پیوند، عملکرد پیوند، واکنشهای جانبی به عوامل ضد-میکروبی، و پیامدهای شناسایی شده توسط پیامدهای استاندارد شده گروه نفرولوژی (Standardised Outcomes of Nephrology Group; SONG)، بهویژه سلامت پیوند، بیماریهای قلبیعروقی، سرطان و کیفیت زندگی افراد. خلاصهای از تخمینهای اثرگذاری با استفاده از مدل اثرات تصادفی به دست آمد و نتایج به صورت خطرهای نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) بیان شدند. کیفیت شواهد با استفاده از خطر سوگیری (bias) و رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی شد.
ما هشت مطالعه واجد شرایط را (718 شرکتکننده تصادفیسازی شده) شناسایی کردیم. بهطور کلی، پنج مطالعه (248 شرکتکننده تصادفیسازی شده) آنتیبیوتیکها را در برابر عدم استفاده از آنتیبیوتیکها، و سه مطالعه (470 شرکتکننده تصادفیسازی شده) استفاده طولانیمدت را از آنتیبیوتیک در برابر استفاده کوتاهمدت از آنها مقایسه کردند. خطر سوگیری برای سوگیری عملکرد (هشت مطالعه)، سوگیری تشخیص (هشت مطالعه) و سوگیری ریزش نمونه (attrition bias) (دو مطالعه) در سطح بالا ارزیابی شد.
مشخص نیست که آنتیبیوتیکها باعث کاهش بروز عفونتهای محل جراحی میشوند یا خیر، زیرا سطح قطعیت شواهد بسیار پائین ارزیابی شده است (RR: 0.42؛ 95% CI؛ 0.21 تا 0.85؛ 5 مطالعه، 226 شرکتکننده؛ I2 = 25%). سطح قطعیت شواهد برای تمام پیامدهای گزارش شده دیگر (مرگومیر، از دست دادن پیوند، و سایر عفونتها) بسیار پائین بود. مشخص نیست که استفاده طولانیمدت از آنتیبیوتیکها باعث کاهش بروز عفونتهای محل جراحی در گیرندگان پیوند اندامهای توپُر (RR: 1.19؛ 95% CI؛ 0.58 تا 2.48؛ 2 مطالعه، 302 شرکتکننده؛ I2 = 0%) یا گیرندگان فقط پیوند کلیه (RR: 0.50؛ 95% CI؛ 0.05 تا 5.48؛ 1 مطالعه، 205 شرکتکننده) میشود یا خیر، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین ارزیابی شده است. سطح قطعیت شواهد برای تمام پیامدهای گزارش شده دیگر (مرگومیر، از دست دادن پیوند، و سایر عفونتها) بسیار پائین بود. هیچ یک از هشت مطالعه وارد شده، واکنشهای جانبی ناشی از عامل ضد-میکروبی، سلامت پیوند، بیماریهای قلبیعروقی، سرطان، مشارکت افراد در کارهای زندگی روزمره، پارامترهای بیوشیمیایی و هماتولوژیکی، هزینه مداخله، طول مدت بستری در بیمارستان، یا هزینههای کلی بستری شدن را در بیمارستان ارزیابی نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.