پیشینه
بیماری کروناویروس 2019 (COVID-19) ناشی از یک ویروس جدید است که در سراسر جهان به سرعت گسترش پیدا کرده است. اغلب افراد آلوده به ویروس نشانهای ندارند یا نشانههای خفیف و شبه-آنفلوآنزا را بروز میدهند، اما برخی افراد بیماری جدی پیدا کرده، و ممکن است جان خود را از دست بدهند.
هیچ واکسنی (محصول دارویی که ابتلای افراد را به یک بیماری خاص متوقف میکند) برای کووید-19 وجود ندارد، بنابراین راههای دیگری برای کند کردن (کنترل) گسترش آن مورد نیاز است. یکی از راههای کنترل بیماری، اعمال قرنطینه (quarantine) است. این به معنای جدا کردن افراد سالم از دیگر افراد سالمی است، که ممکن است پس از تماس نزدیک با فرد مبتلا، ویروس را داشته باشند، یا به این دلیل قرنطینه شوند که از منطقهای با نرخ بالای آلودگی بازگشتهاند. دیگر توصیههای مشابه عبارتند از ایزوله کردن (مانند قرنطینه است، اما برای افرادی که تست مثبت برای کووید-19 دارند) و رعایت فاصلهگذاری اجتماعی (که در آن افراد بدون نشانههای بیماری، فاصله فیزیکی را از یکدیگر حفظ میکنند).
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما میخواستیم بدانیم که اعمال قرنطینه، گسترش کووید-19 را متوقف میکند یا خیر و تا چه اندازه در انجام آن موثر است و اگر تاثیری دارد، از مرگومیر هم پیشگیری میکند یا خیر. هدف ما این بود که بدانیم اعمال قرنطینه در ترکیب با اقدامات دیگر، موثرتر است یا خیر، و هزینه آن چقدر میشود.
ویژگیهای مطالعه
کووید-19 به سرعت در حال گسترش است، بنابراین لازم بود تا هرچه سریعتر به این پرسش پاسخ دهیم. این بدان معنی بود که برخی از مراحل طبیعی انجام مرور کاکرین را کوتاه کردیم. با این وجود، مطمئن هستیم که این تغییرات تاثیری بر نتیجهگیریهای کلی ما نخواهند گذاشت.
در جستوجوی مطالعاتی بودیم که تاثیر هر نوع قرنطینه را، در هر مکانی، بر گسترش و شدت کووید-19 ارزیابی کردند. همچنین به دنبال مطالعاتی بودیم که به بررسی تاثیر قرنطینه در کنار اقدامات دیگر، مانند ایزوله کردن، فاصلهگذاری اجتماعی، یا تعطیلی مدارس پرداختند. کووید-19 یک بیماری جدید است، بنابراین، برای یافتن هر چه بیشتر شواهد، به دنبال مطالعاتی هم بودیم که روی ویروسهای مشابه، مانند SARS (سندرم تنفسی حاد شدید) و MERS (سندرم تنفسی خاورمیانه) انجام شدند.
مطالعات، تعداد موارد کووید-19؛ SARS یا MERS را اندازهگیری کردند، اینکه چه تعدادی از افراد آلوده شدند، ویروس با چه سرعتی گسترش پیدا کرد، چند نفر فوت کردند، و هزینههای قرنطینه چه مقدار بود.
نتایج کلیدی
تعداد 51 مطالعه را وارد کردیم. سی-دو مطالعه روی کووید-19؛ 14 مطالعه روی SARS؛ سه مطالعه روی SARS همراه با ویروسهای دیگر، و دو مطالعه روی MERS متمرکز بودند. بسیاری از مطالعات دادههای موجود را از منابع و مفروضات متعدد برای ایجاد یک مدل (شبیهسازی) ترکیب کردند تا چگونگی وقوع حوادث را در طول زمان، برای افراد در شرایط مختلف پیشبینی کنند (تحت عنوان مطالعات مدلسازی). چهار مطالعه کووید-19 اثرات قرنطینه (مطالعات مشاهدهای) را بر 6064 نفر در چین، یونان و سنگاپور مشاهده کردند. بیست-هشت مطالعه کووید-19 شیوع بیماری را در الجزایر، چین، کانادا، ایتالیا، قزاقستان، نپال، انگلیس، ایالات متحده آمریکا، سنگاپور، کره جنوبی، روی کشتی تفریحی Diamond Princess، و در یک جمعیت عمومی شبیهسازی کردند. چهار مطالعه با نگاهی به عقب، به بررسی تاثیر قرنطینه بر 178,122 بیمار درگیر در طغیانهای SARS و MERS پرداختند. 15 مطالعات باقیمانده شیوع SARS و MERS را مدلسازی کردند.
مطالعات مدلسازی همگی دریافتند که اقدامات شبیهسازی شده قرنطینه باعث کاهش تعداد افراد مبتلا به کووید-19 و تعداد موارد مرگومیر میشوند. برآوردها حاکی از کاهش حداقلی معادل 44%، و کاهش حداکثری معادل 96% در تعداد افراد مبتلا به کووید-19 با اعمال قرنطینه است. بهطور مشابه، برآوردها از تعداد موارد مرگومیر، حداقل کاهش معادل 31%، و حداکثر کاهش معادل 76% را با استفاده از قرنطینه نشان دادند. ترکیب قرنطینه با دیگر اقدامات، مانند تعطیلی مدارس یا فاصلهگذاری اجتماعی، نسبت به اعمال قرنطینه بهتنهایی، ممکن است در کاهش گسترش کووید-19 مؤثرتر باشد. نتایج مطالعات SARS و MERS با یافتههای مطالعات انجام شده روی کووید-19 توافق داشتند.
دو مطالعه مدلسازی SARS، هزینهها را ارزیابی کردند. آنها دریافتند که با اعمال زودهنگام قرنطینه، هزینهها ممکن است پائینتر باشند.
قابلیت اطمینان شواهد
به دلایل مختلفی، نمیتوانیم به شواهدی که یافتیم، اطمینان کامل داشته باشیم. مطالعات مشاهدهای روی کووید-19 شامل یک گروه مقایسه بدون اعمال قرنطینه نبودند. مطالعات کووید-19 مدلهای خود را روی دادههای محدودی بنا کردند و مفروضات مختلفی را در مورد ویروس (مثلا سرعت انتشار آن) ساختند. مطالعات دیگر SARS و MERS را بررسی کردند، بنابراین فقط شواهد غیر-مستقیمی را ارائه میدهند.
نتیجهگیری
علیرغم وجود شواهد محدود، تمامی مطالعات دریافتند که اعمال قرنطینه در کاهش شمار افراد آلوده به ویروس و تعداد موارد مرگومیر ناشی از آن، اهمیت دارند. نتایج پیشنهاد میکنند که اگر اعمال قرنطینه زودتر آغاز شود، موثرترین روش، و با هزینه کمتری خواهد بود. ترکیب قرنطینه با دیگر اقدامات پیشگیری و کنترل، ممکن است تاثیر بیشتری نسبت به اعمال قرنطینه بهتنهایی داشته باشند.
این مطالعه مروری شامل شواهد منتشر شده تا 23 جون 2020 است.
شواهد موجود محدود است زیرا بیشتر مطالعات مربوط به کووید-19، مطالعات مدلسازی ریاضی هستند که مفروضات مختلفی را پیرامون پارامترهای مهم مدل ارائه میدهند. یافتهها بهطور همسو و سازگار نشان میدهند که اعمال قرنطینه در کاهش میزان بروز و مورتالیتی در طول پاندمی کووید-19 حائز اهمیت است، هر چند عدم-قطعیت در مورد میزان و بزرگی تاثیر آن وجود دارد. اعمال زودهنگام قرنطینه و ترکیب آن با دیگر اقدامات سلامت عمومی، اهمیت زیادی برای تضمین اثربخشی آنها دارد. به منظور حفظ بهترین تعادل ممکن میان اقدامات مختلف، تصمیمگیران باید مرتبا وضعیت شیوع و طغیان و تاثیر اقدامات اجرا شده را پایش کنند و تحت نظر داشته باشند.
این مرور در ابتدا به سفارش WHO و با حمایت Danube-University-Krems انجام شد. بهروزرسانی آن توسط نویسندگان مرور و با پیشنهاد خود آنها انجام شد.
بیماری کروناویروس 2019 (COVID-19) یک بیماری به سرعت در حال ظهور است که توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) در قالب پاندمی طبقهبندی شده است. برای حمایت از توصیههای WHO در زمینه اعمال قرنطینه، یک مرور سریع را پیرامون اثربخشی قرنطینه در طول طغیانهای شدید کروناویروس انجام دادیم.
ارزیابی اثرات قرنطینه (بهتنهایی یا در ترکیب با دیگر اقدامات) روی افرادی که با موارد تائید شده یا مشکوک به کووید-19 تماس داشتند، افرادی که از کشورهایی با شیوع اعلام شده بیماری مسافرت کردند، یا کسانی که در مناطقی با انتقال بالای بیماری زندگی میکنند.
در تاریخ 23 جون 2020، یک متخصص اطلاعات به جستوجو در پایگاه ثبت مطالعات کووید-19 کاکرین پرداخت، و جستوجوهای قبلی را در PubMed؛ Ovid MEDLINE؛ WHO Global Index Medicus؛ Embase، و CINAHL بهروز کرد.
مطالعات کوهورت، مطالعات مورد-شاهدی، سری زمانی (time series)، سری زمانی منقطع شده (interrupted time series)، و مطالعات مدلسازی ریاضی که تاثیر هر نوع قرنطینه را بر کنترل کووید-19 مورد ارزیابی قرار دادند. همچنین مطالعات مرتبط با SARS (سندرم حاد تنفسی شدید) و MERS (سندرم تنفسی خاورمیانه) را به عنوان شواهد غیر-مستقیم برای طغیان فعلی کروناویروس وارد کردیم.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، چکیدهها و عناوین مقالات را دو بار غربالگری کردند. سپس دو نویسنده مرور مستقل از هم، تمامی مقالات متن کامل را که بهطور بالقوه با موضوع مرتبط بودند، بررسی کردند. یک نویسنده مرور، دادهها را استخراج، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی و قطعیت شواهد را با روش درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کرده و نویسنده دوم، ارزیابی انجام شده را بررسی کرد. بسته به نوع طراحی مطالعه، از سه ابزار مختلف برای ارزیابی خطر سوگیری استفاده کردیم: ROBINS-I برای مطالعات غیر-تصادفیسازی شده از مداخلات، ابزاری که توسط گروه سرطان کودکی کاکرین برای مطالعات غیر-تصادفیسازی و غیر-کنترل شده ارائه شده، و توصیههای انجمن بینالمللی اقتصاد دارو و پژوهش بر پیامدها (International Society for Pharmacoeconomics and Outcomes Research; ISPOR) برای مطالعات مدلسازی. قطعیت شواهد را برای چهار پیامد اولیه رتبهبندی کردیم: بروز (incidence)، انتقال به جلو (onward transmission)، مورتالیتی، و هزینهها.
تعداد 51 مطالعه را وارد کردیم؛ 4 مطالعه مشاهدهای و 28 مطالعه مدلسازی روی کووید-19، یک مطالعه مشاهدهای و یک مطالعه مدلسازی روی MERS، سه مطالعه مشاهدهای و 11 مطالعه مدلسازی در مورد SARS، و سه مطالعه مدلسازی در مورد SARS و دیگر بیماریهای عفونی. به دلیل وجود تنوع در روشهای اندازهگیری و تجزیهوتحلیل در طول پیامدهای مورد نظر، نتوانستیم متاآنالیزی را انجام دهیم و یک سنتز نقل قول (narrative) انجام شد. خطر سوگیری را برای 2/3 مطالعات غیر-تصادفیسازی شده از مداخلات (NRSI) در سطح متوسط و برای 1/3 NRSI در سطح جدی ارزیابی کردیم. خطر سوگیری برای 4/5 مطالعات کوهورت غیر-کنترل شده، متوسط و برای 1/5 آنها در سطح جدی بود. مطالعات مدلسازی برای 13 مطالعه بدون نگرانی، برای 17 مطالعه با نگرانی متوسط و برای 13 مطالعه با نگرانی عمده ارزیابی شدند.
اعمال قرنطینه برای افراد مواجهه یافته با یک مورد تائید شده/مشکوک به کووید-19 در مقایسه با عدم اعمال قرنطینه
مطالعات مدلسازی همواره مزیتی را به نفع اقدامات شبیهسازی شده قرنطینه گزارش کردند، به عنوان مثال، قرنطینه افرادی که با موارد تائید شده یا مشکوک به ابتلا به بیماری مواجهه داشتند، در مقایسه با انجام هیچ اقدامی، احتمالا باعث کاهش 44% تا 96% از موارد بروز و 31% تا 76% از موارد مرگومیر، بر اساس سناریوهای مختلف میشود (موارد بروز: 6 مطالعه مدلسازی در مورد کووید-19؛ 1 مطالعه در مورد SARS؛ مورتالیتی: 2 مطالعه مدلسازی در مورد کووید-19؛ 1 مطالعه در مورد SARS، شواهد با قطعیت پائین). مطالعات همچنین نشان دادند که با اجرای قرنطینه، ممکن است در تعداد تکثیر حد پایه، کاهشی از 37% تا 88% دیده شود (5 مطالعه مدلسازی بر کووید-19، شواهد با قطعیت پائین). شواهدی با قطعیت بسیار پائین حاکی از آن است که اعمال زودهنگام قرنطینه، احتمالا منجر به صرفهجویی بیشتر در هزینهها میشود (2 مطالعه مدلسازی در مورد SARS).
قرنطینه در ترکیب با دیگر اقدامات برای مهار کووید-19 در مقایسه با دیگر اقدامات بدون اعمال قرنطینه یا عدم انجام هیچ اقدام دیگری
هنگامی که مدلها قرنطینه را با دیگر اقدامات پیشگیری و کنترل، از جمله تعطیلی مدارس، محدودیتهای سفر و فاصلهگذاری اجتماعی ترکیب کردند، نشان دهنده احتمال تاثیر بزرگتری بر کاهش موارد جدید، انتقالها و مرگومیرها، نسبت به عدم اعمال قرنطینه یا عدم انجام هیچ مداخلهای بودند (موارد بروز: 9 مطالعه مدلسازی در مورد کووید-19؛ انتقال به جلو: 5 مطالعه مدلسازی در مورد کووید-19؛ مورتالیتی: 5 مطالعه مدلسازی در مورد کووید-19؛ شواهد با قطعیت پائین). مطالعات انجام شده در مورد SARS و MERS با یافتههای حاصل از مطالعات در مورد کووید-19 سازگار بودند.
قرنطینه کردن مسافرانی که از کشوری با طغیان اعلام شده کووید-19 آمدهاند، در مقایسه با عدم اعمال قرنطینه آنها
شواهدی با قطعیت بسیار پائین نشان داد که تاثیر قرنطینه کردن مسافرانی که از کشوری با طغیان اعلام شده بیماری آمدهاند، بر کاهش بروز و مرگومیر، ممکن است برای SARS اندک باشد، اما احتمالا برای کووید-19 بیشتر است (2 مطالعه مشاهدهای در مورد کووید-19 و 2 مطالعه مشاهدهای در مورد SARS).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.