Belangrijkste boodschappen :
• We weten niet zeker of er minder valincidenten en valletsels zouden zijn als we aanpakken om vallen te vermijden toepassen die gericht zijn op de hele bevolking.
• Toekomstige studies moeten goed ontworpen zijn en up-to-date beschrijvingen van hun aanpakken gebruiken. Bij voorkeur worden onderzoeken uitgevoerd bij meer dan twee groepen in de bevolking. Elke groep heeft best een groot aantal deelnemers. Elke groep ouderen die deelneemt aan een onderzoek zou representatief moeten zijn voor de ouderen van het land waar het onderzoek plaatsvindt.
Waarom is het belangrijk om vallen te vermijden?
Vallen komt bij oudere mensen vaak voor. Ongeveer een derde van de mensen van 65 jaar of ouder valt elk jaar. Sommige ouderen vallen meerdere keren per jaar. Vallen kan zeer ernstige gevolgen hebben voor ouderen. Het kan leiden tot breuken en een behandeling in het ziekenhuis. Een zware val kan de levenskwaliteit ernstig aantasten en leiden tot een lang herstel. Ouderen die vallen kunnen een behandeling in het ziekenhuis nodig hebben. Gebroken botten moeten bijvoorbeeld geopereerd worden. Dit kost de gezondheidszorg dan ook veel geld. Manieren vinden om vallen te vermijden is goed voor oudere mensen. Het vermindert daarnaast de last van valincidenten voor de gezondheidszorg.
Welke aanpakken op bevolkingsniveau zijn er om vallen te vermijden?
Aanpakken om vallen bij ouderen te vermijden zijn meestal gericht op mensen die een hoger risico hebben om te vallen. Mensen die een hoger risico hebben om te vallen, kunnen al eerder een keer gevallen zijn. Ze kunnen ook een andere aandoeningen hebben die hun risico op vallen verhogen. Risico's die de kans op vallen verhogen zijn bijvoorbeeld problemen met rondlopen of bewegen of problemen met het evenwicht. Aanpakken op bevolkingsniveau zijn anders omdat ze gericht zijn op hele bevolkingsgroepen in plaats van één persoon. Enkele voorbeelden van aanpakken op bevolkingsniveau om vallen te vermijden zijn: gezondheidsinitiatieven die de bevolking informeren over de voordelen van lichaamsbeweging, zoals kracht- en evenwichtsoefeningen; alle ouderen thuis bezoeken om hen te helpen vaststellen op welke plaatsen ze kunnen vallen en deze gevaren te verminderen; of steden en gemeenten die openbare voetpaden en verlichting op straat verbeteren.
Wat wilden we uitzoeken?
We wilden bekijken hoe goed aanpakken op bevolkingsniveau zijn om vallen of letsels door vallen bij ouderen te vermijden.
Wat hebben we gedaan?
We zochten naar studies die vallen en letsels door vallen vergeleken in bevolkingsgroepen die aanpakken voor valpreventie gebruikten in hun hele samenleving (ofwel een aanpak op bevolkingsniveau) met bevolkingsgroepen die geen aanpakken gebruikten. We vergeleken de resultaten van de studies en hebben deze samengevat. We beoordeelden ons vertrouwen in het bewijs op basis van factoren zoals onderzoeksmethoden en het aantal deelnemers.
Wat hebben we gevonden?
We vonden negen studies waarin deelnemers minstens 60 jaar oud zijn uit bevolkingsgroepen in acht verschillende landen. De bevolkingsgroepen uit de studies varieerden in grootte. De meeste studies beschreven het aantal oudere inwoners, die varieerden tussen 1.200 tot bijna 137.000 ouderen. Andere studies beschreven alleen de grootte van de hele bevolking (dus niet alleen de ouderen), die varieerde van 67.300 tot 172.500 inwoners. De duur van de onderzoeken varieerde van 14 maanden tot acht jaar. De aanpakken bestaan meestal uit meerdere elementen, zoals lichaamsbeweging of onderwijs. Andere onderdelen waren bijvoorbeeld het verminderen van risico's om te vallen in huis, zoals het toevoegen van handvatten of antislipmatten. Nog andere aanpakken verminderen valrisico's in de samenleving, zoals het verbeteren van voetpaden en straatverlichting. Eén studie keek ook naar de voordelen van een gratis dagelijks supplement met calcium en vitamine D.
Belangrijkste resultaten
We weten niet zeker of calcium- of vitamine D-supplementen aanbieden aan alle ouderen in de samenleving het aantal mensen vermindert dat een ziekenhuisbehandeling nodig heeft na vallen.
We weten ook niet zeker of het aantal valincidenten of het aantal mensen dat een of meerdere keren valt zou verminderen bij aanpakken op bevolkingsniveau die meerdere elementen bevatten. We weten ook niet zeker of deze aanpakken een verschil maken in het aantal mensen met botbreuken door een val, of het aantal mensen met letsels door een val zou verminderen en of er minder mensen door een val in het ziekenhuis opgenomen zouden worden. Daarnaast weten we niet zeker of deze aanpakken een kostenbesparing opleverden voor de gezondheidszorg.
Wat zijn de tekortkomingen van het bewijs?
We zijn niet zeker van het bewijs omdat in sommige studies de bevolkingsgroepen niet willekeurig werden gekozen om de aanpakken voor het vermijden van vallen te ontvangen. Dit is een vaak het geval bij onderzoeken op bevolkingsniveau, maar het kan betekenen dat er verschillen zijn tussen de groepen die de resultaten kunnen beïnvloeden. Studies gaven niet genoeg informatie om vast te stellen of ze goed waren uitgevoerd. Bovendien kwamen de verschillende studies vaak tot verschillende besluiten. We konden geen reden voor deze verschillende besluiten vinden.
Hoe up-to-date is het bewijs?
Het bewijs is up-to-date tot januari 2023.
Vertaling door Muguet Koobasi (Informatiedeskundige Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg Gent) namens Cochrane België en Cochrane Nederland. Foutje gespot? Laat het ons weten via: cochrane.belgium@gmail.com