Dlaczego ten przegląd jest ważny?

Depresja poporodowa jest często występującym zaburzeniem, które może nieść ze sobą niekorzystne konsekwencjce (zarówno krótko-, jak i długoterminowe) dla matki, dziecka oraz rodziny jako całości. W ramach leczenia pierwszego wyboru u dorosłych z umiarkowaną lub ciężką depresję często stosuje się leki przeciwdepresyjne, ale dostępnych jest niewiele danych pozwalających określić, czy leki te stanowią efektywną i skuteczną opcję terapeutyczną u osób, u których depresja rozwinęła się w okresie poporodowym. Przegląd ten przeprowadzono, aby ocenić efektywność różnych leków przeciwdepresyjnych oraz dokonać porównania efektywności: leków przeciwdepresyjnych, innych form terapii (np. interwencji psychospołecznych, takich jak wzajemne wsparcie, bądź też interwencji psychologicznych, jak np. terapia poznawczo-behawioralna), placebo lub standardowych metod leczenia.

Kto będzie zainteresowany wynikami tego przeglądu?

Rodzice, specjaliści w zakresie usług podstawowej opieki zdrowotnej, którzy pracują z kobietami w wieku rozrodczym, lekarze, specjaliści w zakresie zdrowia psychicznego dorosłych, którzy pracują z kobietami w wieku rozrodczym i specjaliści pracujący w zakresie usług okołoporodowego zdrowia psychicznego.

Odpowiedzi na jakie pytania są celem tego przeglądu?

Ten przegląd jest aktualizacją poprzedniego przeglądu Cochrane z 2001 roku, w którym zgromadzono zbyt mało danych potrzebnych do sformułowania wniosków na temat zasadności leczenia przeciwdepresyjnego u kobiet z depresją poporodową. Dlatego ta aktualizacja ma na celu odpowiedzieć na następujące pytanie:

Jakie są skutki stosowania leków przeciwdepresyjnych w porównaniu z jakimkolwiek innym leczeniem, placebo lub standardową terapią u kobiet z depresją poporodową?

Jakie badania zostały włączone do tego przeglądu?

Przeszukaliśmy rejestry badań klinicznych; bazy danych Cochrane: Depresja, lęk i nerwica oraz Ciąża i poród, by znaleźć wszystkie badania wysokiej jakości, w których porównywano leki przeciwdepresyjne z inną formą leczenia; od górnej granicy daty najnowszych badań ostatniego przeszukiwania do lipca 2014. Skontaktowaliśmy się z firmami farmaceutycznymi i ekspertami w tej dziedzinie.

Do przeglądu włączono wyniki badań z randomizacją przeprowadzonych metodą podwójnie ślepej próby (badania kliniczne, których uczestników losowo przydziela się do jednej z dwóch lub więcej grup terapeutycznych), w których brały udział kobiety z depresją poporodową (u których depresja ujawniła się nie później niż po sześciu miesiącach od urodzenia dziecka). W momencie włączenia do badania pacjentki te nie przyjmowały leków przeciwdepresyjnych.

W tym przeglądzie uwzględniliśmy wyniki sześciu badań, w których uczestniczyło 596 kobiet. Mimo, że wiele z tych badań zostało prawidłowo przeprowadzonych i podało informacje w publikacjach, są pewne obszary o znacznym prawdopodobieństwie błędu; na przykład przez niepełny czas obserwacji (np. w jednym z badań ponad 50% uczestników wypadło z badania przed głównym wynikiem pomiaru).

O czym mówią nam dane z tego przeglądu?

Jakość dowodów z tego przeglądu została oceniona jako bardzo niska ze względu na małą liczbę badań, ryzyko błędu w analizowanych badaniach (w szczególności duże odsetki uczestników, którzy zaprzestali uczestnictwa w badaniu) oraz fakt, że w wielu badaniach wykluczano kobiety z przewlekłą (tj. długotrwałą) lub ciężką depresją albo obie grupy. Byliśmy w stanie zsumować dane z trzech badań porównujących typ powszechnie stosowanego leku przeciwdepresyjnego z grupy wybiórczych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) z placebo. Wyniki wykazały, że u kobiet z depresją poporodową, którym podawano SSRI, większe było prawdopodobieństwo poprawy lub wyzdrowienia niż w grupie placebo. Nie byliśmy w stanie zsumować danych z badań porównujących leki przeciwdepresyjne z innym metodami leczenia lub standardowym leczeniem ze względu na bardzo małą liczbę badań zidentyfikowanych dla tych porównań. Nie było wystarczających dowodów, aby stwierdzić, czy i dla kogo, przeciwdepresyjne lub psychospołeczne / psychologiczne leczenie jest bardziej skuteczne, czy niektóre leki przeciwdepresyjne są bardziej skuteczne i lepiej tolerowane (lub obie możliwości) od innych. Wyciągnięcie wniosków było również ograniczone przez brak danych na temat długoterminowej obserwacji, wyników bezpieczeństwa karmienia piersią lub efektów zdrowotnych u dziecka.

Co powinno być kolejnym krokiem?

Istnieje potrzeba przeprowadzenia większych badań, a w podejmowaniu decyzji terapeutycznych u kobiet z depresją poporodową należy korzystać z dowodów z innych źródeł, tj. badań w populacji dorosłych i ogólnych badań obserwacyjnych na temat bezpieczeństwa leków przeciwdepresyjnych w okresie poporodowym. Autorzy przeglądu zalecają dalsze badania w tym zakresie, które powinny obejmować kobiety z ciężką depresją poporodową, długoterminową obserwację objawów psychiatrycznych i jakości życia matek, które były leczone na depresję poporodową. Ponadto potrzebnych jest więcej danych na temat efektów zdrowotnych u niemowląt, zwłaszcza w odniesieniu do bezpieczeństwa karmienia piersią i wpływu leczenia depresji poporodowej na relację matka-niemowlę.