Wprowadzenie
Niektóre osoby ponownie rozpoczynają palenie tytoniu niedługo po rzuceniu nałogu; nazywane jest to "nawrotem". Metody leczenia stosowane w celu uniknięcia nawrotów zwykle koncentrują się na nauce umiejętności radzenia sobie z pokusą zapalenia papierosa, ale mogą również obejmować przedłużone podawanie leku, który pomógł zerwać z nałogiem lub dodatkowe metody leczenia, takie jak kontrolne rozmowy telefoniczne, ulotki lub inne leki stosowane w celu zaprzestania palenia tytoniu. Postanowiliśmy sprawdzić, czy tego rodzaju metody mogą być pomocne dla osób, które zrezygnowały z palenia samodzielnie lub z pomocą leczenia lub osób, które rzuciły nałóg z powodu ciąży lub pobytu w szpitalu.
Charakterystyka badania
Wyszukiwanie w bazach danych zaktualizowano w maju 2019 r. Odnaleziono 81 badań, w których oceniano różne metody pomocy osobom, które niedawno rzuciły palenie w zapobieganiu nawrotowi. Do niniejszej aktualizacji włączono 5 nowych badań. W 50 badaniach udział wzięły osoby, które właśnie rzuciły palenie, a w 30 badaniach pomagano palaczom zerwać z nałogiem, a następnie oceniano leczenie, które miało na celu zapobiec nawrotowi. Dwadzieścia osiem badań dotyczyło osób, które musiały rzucić palenie na określony czas z powodu ciąży (19 badań), pobytu w szpitalu (6 badań) lub służby wojskowej (3 badania). W większości badań wykorzystywano metody wsparcia behawioralnego, mające na celu nauczyć uczestników umiejętności radzenia sobie z chęcią zapalenia lub stosowano w nich obserwację wzbogaconą o rozdawanie ulotek, rozmowy telefoniczne oraz wykorzystanie zasobów internetowych i telefonicznych lub dodatkowych porad. W niektórych badaniach oceniano przedłużone stosowania leków pomagających rzucić palenie w celu zapobiegania nawrotom.
Kluczowe wyniki
Odnalezione przez nas dane naukowe nie popierają stosowania terapii behawioralnej w celu zapobiegania nawrotom po rzuceniu palenia tytoniu. Wyniki te były takie same we wszystkich badanych grupach. Najbardziej obiecująca terapia to przedłużone leczenie podczas rzucania palenia, w szczególności stosowanie warenikliny. Nie wykazano skuteczności przedłużonego leczenia bupropionem lub nikotynowej terapii zastępczej (NTZ).
Jakość danych naukowych
W przypadku terapii behawioralnej pewność co do wiarygodności danych naukowych była umiarkowana. Wynika to z niejednorodności wyników między badaniami. Wiarygodność danych naukowych dotyczących stosowania leków w celu zaprzestania palenia tytoniu była różna. Dane naukowe dla warenikliny były umiarkowanej wiarygodności, dla bupropionu - umiarkowanej wiarygodności, dla NTZ oraz NTZ stosowanej w połączeniu z bupropionem - niskiej wiarygodności. Wiarygodność danych naukowych była ograniczona z uwagi na małą liczbę osób biorących udział w badaniach.
Tłumaczenie: Yana Braskova Redakcja: Piotr Szymczak, Piotr Sawiec