Pytanie
Naszym celem było porównanie bezpieczeństwa i skuteczności stosowania tlenu pod zwiększonym ciśnieniem (tlenoterapii hiperbarycznej - HBOT) z brakiem HBOT (nieleczenie lub nieaktywną interwencją naśladującą prawdziwe leczenie) w leczeniu osób, u których wystąpił świeży udar niedokrwienny mózgu.
Wprowadzenie
Tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT) to leczenie, którego celem jest zwiększenie podaży tlenu do części mózgu dotkniętych udarem oraz zmniejszenie obszaru nieodwracalnego uszkodzenia. HBOT polega na tym, że osoby oddychają czystym tlenem w specjalnie zaprojektowanej komorze hiperbarycznej (takiej samej jak te stosowane u nurków głębinowych cierpiących na chorobę dekompresyjną - związaną ze zbyt wynurzeniem się) przez około półtorej godziny przez 10 do 20 dni.
Charakterystyka badania
Do kwietnia 2014 r. zidentyfikowaliśmy 11 badań obejmujących łącznie 705 uczestników. Wszystkie badania dotyczyły dorosłych (41% stanowiły kobiety), którzy przeszli świeży udar mózgu w ciągu ostatnich dwóch tygodni, choć większość badań objęła uczestników, którzy przeszli udar w okresie ostatnich trzech dni. We wszystkich badaniach oceniano uzupełnienie standardowej opieki nad pacjentem o tlenoterapię hiperbaryczną. Większość badań podawała liczbę zgonów oraz niektóre miary dotyczące zdolności funkcjonalnej, choć stosowane skale pomiaru różniły się znacznie, co utrudniło dokonanie porównań pomiędzy badaniami. Długość okresu obserwacji wahała się od 90 dni do roku.
Główne wyniki
Zbyt mało pacjentów zostało ocenionych, aby móc powiedzieć czy HBOT zmniejsza ryzyko zgonu. Ponadto wyniki tylko trzech badań sugerują poprawę w zdolności wykonywania czynności dnia codziennego po zastosowaniu HBOT. Generalnie, obecnie dostępne są niewielkie dane naukowe potwierdzające stosowanie HBOT u osób po przebytym udarze mózgu.
Jakość danych naukowych
Ogólna jakość danych naukowych była umiarkowana, biorąc pod uwagę niewielką liczbę uczestników oraz wiele różnych instrumentów stosowanych do oceny jakości życia i zdolności funkcjonowania uczestników. Metodologia stosowana w większości badań została nieprecyzyjnie opisana, co spowodowało, że ocena wiarygodności danych naukowych była trudna. Możliwe było połączenie danych tylko dla ryzyka zgonu po udarze mózgu, i choć żadne dane naukowe nie wskazywały, że HBOT zmniejsza ryzyko zgonu po udarze mózgu to wiarygodność otrzymanych wyników jest stosunkowo niska. Nie możemy wykluczyć, że stosowanie HBOT przynosi szkody lub korzyści.
Tłumaczenie: Magdalena Koperny. Redakcja: Joanna Zając