Złamania rzepki stanowią 1%wszystkich złamań. Istnieje wiele metod leczenia tych złamań i można je leczyć operacyjnie lub zachowawczo (każde leczenie, w którym nie stosuje się operacji). Interwencje zachowawcze obejmują unieruchomienie gipsowe, ortezę stawu kolanowego i unieruchomienie za pomocą trakcji. Operacja może być otwarta, przezskórna (minimalnie inwazyjna operacja wykorzystująca małe nacięcia) lub artroskopowa (przy użyciu dwóch mini-nacięć i z pomocą wewnętrznej kamery). Implanty stosowane do zespolenia złamania mogą być metalowe lub niemetalowe i mogą to być: druty, śruby, płytki, nici, sznurki, szwy, stabilizatory zewnętrzne, pręty, gwoździe i ich kombinacje.
Cel przeglądu
Przegląd miał na celu ocenę efektów różnych metod leczenia złamań rzepki u dorosłych, z uwzględnieniem operacji lub bez niej. Głównymi wynikami, które nas interesowały, były: funkcjonowanie kolana oceniane przez pacjenta, ból kolana i powikłania (działania niepożądane).
Wyniki wyszukiwania i jakość danych naukowych
Przeszukaliśmy literaturę naukową do stycznia 2020 r. i znaleźliśmy 11 odpowiednich badań z udziałem 564 uczestników. Uczestnicy tych badań byli w wieku od 16 do 76 lat. W badaniu wzięło udział 340 mężczyzn i 212 kobiet; nie podano płci 12 osób. 7 badań przeprowadzono w Chinach i po 1 w Finlandii, Meksyku, Pakistanie i Turcji. We wszystkich 11 badaniach porównano różne rodzaje operacji lub urządzeń chirurgicznych. W związku z tym nie znaleźliśmy żadnych badań porównujących różne rodzaje leczenia zachowawczego lub chirurgicznego z leczeniem zachowawczym.
W 11 badaniach dokonano siedmiu porównań. Oceniliśmy, że dane naukowe dostępne dla każdego porównania były bardzo niskiej jakości. Wynikało to głównie z faktu, że wszystkie badania miały wady projektowe, które narażały je na duże ryzyko błędu systematycznego, badania były również małe i obejmowały niewiele zdarzeń.
Wyniki uwzględnionych badań
Żadne z badań nie dotyczyło oceny jakości życia związanej ze zdrowiem, powrotu do wcześniejszej aktywności lub wyglądu kosmetycznego.
Poniżej przedstawiamy wyniki dla trzech najważniejszych porównań.
W 4 badaniach porównano metody fiksacji przezskórnej (operacja z wykorzystaniem małych nacięć w celu wprowadzenia urządzeń mocujących) z operacją otwartą (obejmującą szerokie nacięcia). W jednym z badań nie stwierdzono istotnej różnicy między obiema metodami pod względem funkcjonowania kolana ocenianego przez pacjenta po 12 miesiącach. Zebrane dane wykazały niewielką różnicę między grupami w zakresie natężenia bólu kolana po około 2–3 miesiącach. W grupie leczonej przezskórnie odnotowano mniej działań niepożądanych i lepsze wyniki w zakresie funkcjonowania kolana ocenianego przez obserwatorów po 12 miesiącach.
W 2 badaniach porównano wszczepienie pinów (zabieg otwarty lub przezskórny) z techniką opaski napinającej. Stwierdzono nieznacznie lepsze funkcjonowanie kolana oceniane przez pacjenta po 1 roku, mniejszą liczbę działań niepożądanych i nieznacznie lepsze wyniki w zakresie funkcjonowania kolana oceniane przez obserwatorów w grupie pacjentów z wszczepionymi pinami. Nie stwierdzono znamiennej różnicy między obiema grupami pod względem natężenia bólu kolana po 3 miesiącach.
W 2 badaniach porównujących implanty biodegradowalne (niemetalowe) z implantami metalowymi wykazano niewielką różnicę w zakresie zgłaszanych wyników (natężenie bólu kolana, działania niepożądane i ruchomość stawu kolanowego) między obiema grupami. W żadnym z badań nie podano wyników dotyczących funkcjonowania kolana ocenianego przez pacjenta.
Istniały bardzo niskiej jakości i niekompletne dane naukowe z pojedynczych badań klinicznych dla 4 innych porównań.
Bardzo niska jakość i niekompletne dane naukowe z pojedynczych badań klinicznych, w których opisano cztery inne porównania różnych metod chirurgicznych wskazują, że nie mamy pewności co do ich wyników.
Wnioski
Bardzo niska jakość danych naukowych dla trzech kluczowych porównań i czterech innych porównań różnych metod chirurgicznych oznacza, że nie jesteśmy pewni wyników. Zatem, dostępne dane naukowe są niewystarczające do wyciągnięcia jednoznacznych wniosków na temat najlepszej metody leczenia złamań rzepki. Dalsze badania są uzasadnione i należy je przeprowadzić w celu ustalenia, które pytania powinny być traktowane priorytetowo.
Tłumaczenie: Paulina Karolczuk; Redakcja: Karolina Moćko