Pytanie badawcze

Czy szkolenia z zakresu umiejętności komunikacji dla specjalistów z zakresu zdrowia psychicznego przynoszą korzyści dla ich pacjentów, cierpiących na ciężką chorobę psychiczną?

Wprowadzenie

Ciężkie zaburzenia psychiczne (np. schizofrenia lub zaburzenia schizoafektywne) to zaburzenia psychiczne, zachowania lub zaburzenia emocjonalne, które poważnie zakłócają lub ograniczają aktywności życiowe pacjenta przez dłuższy czas (np. od kilku miesięcy do kilku lat).

Osoby z ciężkimi chorobami psychicznymi nie zawsze przestrzegają swojego planu leczenia. Skuteczna komunikacja pomiędzy pracownikami służby zdrowia, a ich pacjentami jest istotnym elementem, dzięki któremu ważne informacje na temat możliwości leczenia i konieczność utrzymania kontaktu są rozumiane i stosowane przez pacjenta. Dla pacjentów z ciężkimi chorobami psychicznymi oraz ich opiekunów taka interakcja może być wyzwaniem. Pacjenci z ciężkimi chorobami psychicznymi doświadczają wielu negatywnych skutków wynikających z nieskutecznej komunikacji z pracownikami służby zdrowia, takich jak: wyobcowanie, nasilenie objawów i możliwość przymusowej hospitalizacji. Uważa się, że gdy umiejętność skutecznej komunikacji jest przestrzegana przez specjalistów zdrowia psychicznego, ich pacjenci są bardziej zadowoleni i lepiej przestrzegają zaleceń dotyczących planów leczenia. Ponadto dobre relacje specjalista-pacjent są niezbędnym elementem dającym choremu większą pewność do bycia proaktywnym w własnym leczeniu. Jednak brakuje danych naukowych pochodzących z randomizowanych badań kontrolnych (RCTs) aby sformułować zalecenia w tym zakresie dla pacjentów z ciężką chorobą psychiczną.

Wyszukiwanie badań

Przeprowadziliśmy wyszukiwanie badań RCTs w rejestrze Cochrane z zakresu schizofrenii, ostatnie wyszukiwanie zostało przeprowadzone w lutym 2016 r. Odnaleziono tylko pięć badań, z których tylko jedno pilotażowe badanie mogło być włączone. W badaniu oceniano skuteczność szkoleń z zakresu umiejętności komunikacyjnych dla psychiatrów dotyczących zdolności identyfikacji i wyjaśnienia nieporozumień podczas komunikacji z pacjentami.

Wyniki

Interesował nas wpływ szkoleń z zakresu umiejętności komunikacji na przestrzeganie zaleceń przez pacjentów, zadowolenie, stan psychiczny, wykorzystanie usług i jakość życia. Mogliśmy zastosować jedynie dane odnoszące się do zadowolenia pacjenta z leczenia, relacji terapeutycznej i stanu psychicznego (objawy psychiatryczne). Pięć miesięcy po zakończeniu terapii u pacjentów leczonych przez psychiatrów, którzy otrzymali szkolenie z zakresu komunikacji, odnotowano umiarkowany wzrost zadowolenia z relacji terapeutycznej w porównaniu z pacjentami leczonymi przez psychiatrów, którzy nie byli przeszkoleni. Satysfakcja z leczenia i stanu psychicznego pacjenta były podobne między dwoma grupami.

Wnioski

Prezentowane wyniki są oparte na niskiej jakości danych naukowych i nie są rozstrzygające; dostępne dane pochodzą z małego badania pilotażowego, które nie jest wystarczające by wyciągać znaczące wnioski. W tym temacie konieczne jest przeprowadzenie dalszych, dobrej jakości badań.