Co to jest obturacyjny bezdech senny?

Obturacyjny bezdech senny (OBS) jest zaburzeniem snu, w którym ściany gardła rozluźniają, co prowadzi do zwężenia światła dróg oddechowych podczas snu. Powoduje to przerwy w oddychaniu. Przerwy te mogą trwać od kilku sekund do kilku minut i pojawiać się wielokrotnie w ciągu nocy. W wyniku tego dochodzi do zaburzeń snu. W przypadku osób dzielących jedno łóżko, problemem może być głośne chrapanie, dławienie się i dźwięki podczas oddychania. Osoby z OBS mogą uskarżać się na uczucie zmęczenia w ciągu dnia lub nawet przysypiać. Może to być niebezpieczne. W przypadku dzieci bezdech senny może prowadzić do problemów w szkole lub nadpobudliwości.

Czym jest pozycyjny OBS?

O pozycyjnym OBS mówimy wtedy, gdy dochodzi do poprawy w zakresie objawów przy zmianie pozycji ciała podczas snu. Bezdech zazwyczaj występuje, gdy osoba śpi na plecach i dochodzi do zmniejszenia objawów podczas leżenia na boku.

Jakie jest standardowe leczenie OBS?

Standardowe leczenie stanowi urządzenie nazwane CPAP (Continuous Positive Airway Pressure; z ang. stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych), które dostarcza stały przepływ powietrza przez drogi oddechowe podczas oddychania, co zapobiega zwężaniu się gardła podczas snu.

Czym jest terapia pozycyjna?

Terapia pozycyjna ma na celu utrzymanie bocznej pozycji ciała podczas snu. Obejmuje ona przykładowo umieszczenie przedmiotu w okolicy pleców chorego, aby zapobiec przed przekręceniem się (np. piłka tenisowa) lub stosowanie specjalnych poduszek lub wibrujących alarmów, gdy pacjent przewróci się na plecy.

W jaki sposób ocenia się stopień nasilenia OBS?

Nasilenie OBS jest mierzone za pomocą skali zwanej wskaźnikiem bezdechów i skróconych oddechów (AHI). AHI odnosi się do liczby epizodów zatrzymania lub spłycenia oddechu na godzinę snu. Wskaźnik ten jest określany za pomocą badania polisomnograficznego, przeprowadzonego w trakcie snu.

Stopień nasilenia OBS można zmierzyć pośrednio za pomocą kwestionariusza zwanego skalą senności Epwortha (ESS) Służy ona do oceny poziomu senności pacjenta w ciągu dnia.

Jaki był cel tego przeglądu?

Naszym celem było porównanie terapii pozycyjnej z CPAP lub nieaktywną kontrolą (brak terapii pozycyjnej lub interwencja pozorowana).

Wyniki

Znaleźliśmy 8 badań, w których wzięło udział 323 osób. W badaniach tych terapię pozycyjną porównywano z CPAP (72 uczestników) lub nieaktywną kontrolą (251 uczestników).

W badaniach porównujących terapię pozycyjną z CPAP nie stwierdzono różnic w skali ESS pomiędzy grupami. Terapia CPAP wykazała większą poprawę w skali AHI (6,4 mniej epizodów bezdechów na godzinę) w porównaniu z terapią pozycyjną. W jednym niewielkim badaniu osoby tolerowały terapię pozycyjną przez 2,5 godziny dłużej niż CPAP. Nie stwierdzono różnic w jakości życia i snu pomiędzy dwoma badanymi grupami.

W odniesieniu do porównania terapii pozycyjnej z nieaktywną kontrolą w badaniach wykazano, że terapia pozycyjna była skuteczniejsza niż nieaktywna kontrolna w skalach ESS i AHI (wskaźnik ESS był o 1,58 niższy, a w skali AHI wystąpiło 7,38 mniej epizodów na godzinę w terapii pozycyjnej). W innym badaniu odnotowano działania niepożądane u 10 % uczestników. Częstymi działaniami niepożądanymi były zaburzenia snu i ból w okolicach pleców i klatki piersiowej. W jednym badaniu stwierdzono, że nie było różnicy w jakości życia i jakości snu między terapią pozycyjną, a nieaktywną kontrolą.

Wszystkie te badania trwały krótko i obejmowały niewielką liczbę uczestników

Wnioski

1. Terapia pozycyjna była mniej skuteczna niż CPAP w redukcji wskaźnika bezdechów i skróconych oddechów (AHI). Terapia pozycyjna może być stosowana dłużej w ciągu nocy niż CPAP. W odniesieniu do innych wyników nie zaobserwowano żadnych różnic.

2. Terapia pozycyjna była skuteczniejsza niż nieaktywna kontrola w odniesieniu do skal AHI i ESS.