Pytanie badawcze
Dren chirurgiczny jest rurką stosowaną do usuwania krwi, ropy lub innych płynów z rany. Dokonano przeglądu danych pokazujących, czy wprowadzenie drenów do rany po operacji na tętnicach kończyn dolnych powodowało mniejszą liczbę powikłań w porównaniu z niewprowadzaniem drenów.
Wprowadzenie
Pacjenci, u których występują poważne niedrożności tętnic kończyn dolnych, często wymagają leczenia tych niedrożności. Można je leczyć chirurgicznie. W tym przypadku istnieje kilka różnych typów zabiegu, które można zastosować. Pomostowanie tętnicy jest operacją, w której zamknięty fragment naczynia omija się za pomocą fragmentu żyły lub syntetycznej rurki tak, aby krew mogła przedostać się naokoło niedrożności. Endarterektomia jest operacją, podczas której chirurg usuwa materiał tłuszczowy, który powoduje niedrożność, poprawiając tym samym przepływ krwi. Czasami po operacji na tętnicach kończyn dolnych chirurdzy umieszczają drenujące rurki w ranach. Uważa się, że dreny te mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka infekcji, zapobiegać gromadzeniu krwi i innych płynów w ranie oraz niektórym z pozostałych powikłań pooperacyjnych. Nie udowodniono tych korzyści i nikt nie wie, czy dreny faktycznie są pomocne. Możliwe, że dreny mogą szkodzić, umożliwiając rozwój infekcji w ranie, wywołując krwawienie i wydłużając czas, który pacjent spędza w szpitalu. Nie wiadomo, czy chirurdzy powinni używać drenów w przypadku każdej rany przez cały czas, czy jedynie w przypadkach, w których uważają, że dren jest potrzebny.
Charakterystyka badań
W czerwcu 2016 przeprowadziliśmy wyszukiwanie pod kątem badań z randomizacją (RCT), dotyczących zastosowania drenów po zabiegach na tętnicach kończyn dolnych. Zidentyfikowaliśmy trzy badania spełniające kryteria, obejmujące 333 rany u 222 pacjentów, głównie w wieku powyżej 65 lat, którzy przeszli zabieg na tętnicach kończyn dolnych. Do badań włączono zarówno mężczyzn, jak i kobiety, a wszystkie rany występowały w okolicy pachwiny i powstały w wyniku operacji pomostowania lub endarterektomii wykonanej w celu poprawy przepływu krwi.
Główne wyniki
Badania obejmowały niewielką liczbę pacjentów i nie zostały jasno opisane. Wszystkie trzy badania były obarczone poważnymi wadami w zakresie planowania i realizacji. Wyniki pojedynczych badań nie dostarczają wiarygodnych informacji ze względu na wady w sposobie ich zaprojektowania. Nie jest jasne, czy drenowanie ran jest korzystne czy szkodliwe, ponieważ nie znaleziono żadnych użytecznych informacji. Żadne z badań nie dostarczyło informacji, czy stosowanie drenów skracało czy wydłużało czas pobytu pacjentów w szpitalu. Żadne z badań nie dostarczyło też informacji, jak dreny wpływały na jakość życia pacjentów.
Jakość danych
Ogólnie stwierdzono, że jakość danych na temat efektów stosowania drenów po zabiegach na tętnicach kończyn dolnych była bardzo niska i nie można było stwierdzić, czy dreny prowadziły do korzyści czy do szkód u pacjentów. Konieczne są badania lepszej jakości, jeśli pacjenci i pracownicy opieki zdrowotnej uważają ten temat za istotny.
Niniejsze podsumowanie jest aktualne na dzień 8 czerwca 2016 roku.
Tłumaczenie: Bartłomiej Matulewicz. Redakcja: Wiktoria Leśniak