Co to są rany pooperacyjne gojące się przez ziarninowanie?

Są to rany pooperacyjne, które pozostawiono otwarte w celu gojenia poprzez rozrost nowej tkanki, w przeciwieństwie do zwyczajowego postępowania, które polega na zbliżeniu brzegów rany i zamknięciu jej szwami lub innymi metodami. Takie postępowanie stosuje się zazwyczaj wtedy, gdy rana jest narażona na duże ryzyko zakażenia lub gdy rana jest bardzo obszerna i wystąpił duży ubytek tkanki. Rany leczone w ten sposób to często rany przewlekłe, które znajdują się w zagłębieniu między pośladkami (torbiele włosowe) lub niektóre typy ropni.

Jaki jest cel stosowania antybiotyków i środków antyseptycznych u chorych z ranami pooperacyjnymi gojącymi się przez ziarninowanie?

Uważa się, że ryzyko zakażenia takiej rany jest duże i jest to jednym z powodów pozostawiania rany pooperacyjnej do gojenia się przez ziarninowanie. W przypadku gdy rana jest już zakażona stosuje się antybiotyki lub antyseptyki, a celem takiego leczenia jest zabicie lub spowolnienie wzrostu mikroorganizmów wywołujących zakażenie, a także ochrona przed pogorszeniem się rany i rozprzestrzenianiem się tych patogenów. Takie działanie może także pomóc w procesie gojenia się rany. Nawet gdy rany nie są zainfekowane w sposób widoczny, zwykle znajduje się w nich wiele mikroorganizmów. Uważa się, że te rany mogą goić się lepiej gdy liczbę bakterii zmniejszy się za pomocą środków antybakteryjnych. Jednak związek między zakażeniem, liczbą mikroorganizmów znajdujących się w ranie i procesem gojenia się rany nie jest wystarczająco jasny.

Co udało nam się stwierdzić?

W listopadzie 2015 roku wyszukaliśmy możliwie największą liczbę badań z randomizacją, w których oceniano stosowanie antybiotyków lub środków antyseptycznych u uczestników z ranami pooperacyjnymi gojącymi się przez ziarninowanie. Zidentyfikowaliśmy 11 badań, które obejmowały łącznie 886 uczestników. W każdej z prac przedstawiono inne porównania. W badaniach analizowano różne rodzaje ran. W badaniach oceniano rany po amputacji stopy cukrzycowej, usunięciu torbieli włosowej, rany występujące podczas leczenia różnych typów ropni, rany po operacyjnym leczeniu żylaków odbytu, rany po powikłanym cięciu cesarskim oraz gojenie się ran np. po stomii wytworzonej na jelicie grubym.

W większości badań porównywano różne metody leczenia przeciwbakteryjnego i leczenia bez stosowania środków o aktywności antybakteryjnej antybiotyków, a w czterech badaniach porównano skuteczność stosowania różnych metod leczenia przeciwbakteryjnego. Pomimo tego, że w kilku badaniach sugerowano, że stosowanie jednej metody leczenia może być skuteczniejsze niż innej, to dane naukowe były ograniczone z powodu wielkości badań oraz sposobu ich przeprowadzenia i przedstawienia wyników. Wszystkie badania obejmowały nieliczne grupy uczestników, a w niektórych przypadkach liczba uczestników była bardzo mała. W wielu badaniach nie podano istotnych informacji na temat sposobu ich przeprowadzenia, dlatego trudno ocenić czy podane wyniki mogą być prawdziwe. W celu określenia skuteczności leczenia przeciwbakteryjnego w procesie gojenia się ran pooperacyjnych przez ziarninowanie konieczne jest przeprowadzenie większej liczby badań o lepszej jakości.

Dane są aktualne do listopada 2015 roku.