Wprowadzenie

Pacjenci z nieuleczalną chorobą nowotworową często w trakcie leczenia przeciwnowotworowego doświadczają zmęczenia. Terapie psychologiczne mogą pomóc zmniejszyć odczuwanie tego objawu. Zmęczenie u pacjentów otrzymujących terapię przeciwnowotworową można leczyć za pomocą psychoterapii, której celem jest zmiana lub wpływ na myśli, emocje, zachowania, interakcje społeczne lub na kilka z wyżej wymienionych (np. terapie poznawczo-behawioralne, grupowe terapie podtrzymująco-ekspresyjne). W niniejszym przeglądzie oceniono skuteczność terapii psychologicznych w łagodzeniu uczucia zmęczenia u pacjentów z nieuleczalną chorobą nowotworową otrzymujących leczenie przeciwnowotworowe.

Charakterystyka badań

W listopadzie 2016 roku poszukiwaliśmy badań klinicznych dotyczących psychoterapii pacjentów z nieuleczalną chorobą nowotworową otrzymujących leczenie przeciwnowotworowe. Odnaleźliśmy 14 małych badań o bardzo niskiej jakości danych, w których przedstawiono wyniki dotyczące uczucia zmęczenia, a 12 spośród nich dostarczyło danych do analizy. W niewielu badaniach (trzech) przedstawiono wyniki dotyczące skutków ubocznych; były to badania oceniające terapię psychologiczną łączoną z podawaniem leków.

Główne wyniki

Autorzy przeglądu nie znaleźli żadnego potwierdzenia dla skuteczności terapii psychologicznej w zmniejszaniu uczucia zmęczenia, gdy ocena następowała bezpośrednio po zastosowaniu interwencji. Bardzo niskiej jakości dane naukowe sugerują, że terapie psychologiczne mogą poprawić funkcjonowanie fizyczne bezpośrednio po zastosowaniu interwencji i mogą zmniejszyć uczucie zmęczenia w czasie wstępnej obserwacji. Dane naukowe nie wskazują na skuteczność terapii psychospołecznych pod względem poprawy w zakresie innych aspektów funkcjonowania. Ograniczona ocena potencjalnej szkodliwości nie wykazała różnic w skutkach ubocznych u pacjentów otrzymujących terapię psychologiczną w porównaniu z tymi, którzy mieli zwykłą opiekę. Ograniczone, dobrej jakości dane naukowe nie pozwalają wysnuć żadnych wniosków dotyczących stosowania terapii psychologicznej u osób z nieuleczalną chorobą nowotworową. Konieczne jest przeprowadzenie większych, wysokiej jakości badań, aby dowiedzieć się, czy terapie psychologiczne pomagają w zmniejszeniu uczucia zmęczenia u osób z nieuleczalną chorobą nowotworową w trakcie leczenia przeciwnowotworowego.

Jakość danych naukowych

Oceniliśmy jakość danych naukowych za pomocą czterech poziomów jakości: bardzo niska, niska, umiarkowana i wysoka. Bardzo niska jakość danych naukowych oznacza, że jesteśmy bardzo niepewni co do otrzymanych wyników. Wysoka jakość danych naukowych oznacza, że jesteśmy bardzo pewni co do otrzymanych wyników. Stwierdzono problemy z zaplanowaniem niektórych badań, inne natomiast miały niewielką liczbę uczestników. Dlatego jakość uzyskanych danych naukowych przedstawionych w niniejszym przeglądzie jest bardzo niska, a wyniki przeglądu należy interpretować z ostrożnością.