Czego dotyczy to zagadnienie?

'Mózgowe porażenie dziecięce' to termin, który obejmuje grupę schorzeń wpływających na zdolność do poruszania się; jest to najczęstsza niepełnosprawność występującą w okresie dzieciństwa. Porażenie mózgowe jest zwykle spowodowane zdarzeniami, które nastąpiły przed, w trakcie lub po porodzie i doprowadziły do uszkodzenia rozwijającego się jeszcze mózgu dziecka. Nie ma jednej znanej przyczyny powodującej mózgowe porażenie dziecięce. U wielu dzieci przyczyny mózgowego porażenia są niejasne, jednak znanych jest wiele czynników ryzyka. Największym czynnikiem ryzyka jest przedwczesny poród (urodzenie przed 37 tygodniem ciąży). Inne czynniki ryzyka występujące w okresie noworodkowym (od urodzenia do pierwszego miesiąca życia) obejmują długotrwałe niedotlenienie podczas porodu ((zmniejszona zawartość tlenu we krwi); uszkodzenie mózgu; udar lub wystąpienie drgawek; choroby serca, naczyń krwionośnych, dróg oddechowych i płuc; długotrwałe mechaniczne wspomaganie oddychania; niektóre infekcje; żółtaczkę (żółte zabarwienie skóry i oczu spowodowane nadmiarem bilirubiny we krwi); i niektóre zespoły genetyczne lub zaburzenia chromosomów (struktur zawierających geny).

Dlaczego problem jest istotny?

Istnieją różne czynniki ryzyka i przyczyny mózgowego porażenia dziecięcego, dlatego mogą być potrzebne różne interwencje prewencyjne obejmujące redukcję czynników ryzyka. Przegląd ten zawiera podsumowanie danych dotyczących interwencji prezentowanych w przeglądach systematycznych Cochrane dotyczących okresu noworodkowego w celu zapobiegania wystąpienia mózgowego porażenia dziecięcego.

Jakie dane naukowe znaleźliśmy?

Wyszukiwano dane naukowe do 27 listopada 2016 roku i odnaleziono 43 przeglądy systematyczne Cochrane, które oceniały interwencje stosowane w okresie noworodkowym i dostarczały pewnych informacji dotyczących porażenia mózgowego. Przeglądy te były od umiarkowanej do wysokiej jakości, ale jakość danych dotycząca porażenia mózgowego wahała się od bardzo niskiej do wysokiej. Trzy przeglądy oceniały interwencje u noworodków, które mogły doświadczyć niedotlenienia w okresie okołoporodowym lub w momencie narodzin; 33 przeglądy oceniały interwencje u niemowląt urodzonych przedwcześnie lub o niskiej masie urodzeniowej; siedem przeglądów oceniało działania u noworodków z innych grup ryzyka uszkodzenia mózgu (np. dzieci z niskim poziomem cukru we krwi po urodzeniu).

Jedna interwencja okazała się skuteczna w zapobieganiu wystąpienia porażenia mózgowego. Noworodki z możliwym niedotlenieniem w okresie okołoporodowym, u których zastosowano hipotermię (ochłodzenie ciała lub tylko obszaru mózgu) były mniej narażone na rozwój porażenia mózgowego niż dzieci, u których nie stosowano hipotermii (siedem badań; 881 dzieci; dane wysokiej jakości). Stwierdzono, że jedna interwencja była prawdopodobnie skuteczna w zapobieganiu wystąpienia porażenia mózgowego. Noworodki przedwcześnie urodzone, które otrzymały metyloksantyny (kofeina) po planowym odłączeniu od mechanicznego wspomagania oddychania (ekstubacja z wentylacji mechanicznej) były mniej narażone na rozwój porażenia mózgowego niż dzieci, które otrzymały placebo (jedno badanie; 644 dzieci; dane umiarkowanej jakości). Odnaleziono jedną interwencję, która prawdopodobnie była nieskuteczna i mogła powodować szkody: Noworodki przedwcześnie urodzone, które we wczesnym okresie życia (poniżej ósmego dnia życia) otrzymały glikokortykosteroidy w celu zapobiegania przewlekłej chorobie płuc, były bardziej narażone na wystąpienie porażenia mózgowego niż dzieci, które otrzymały placebo (12 badań, 959 dzieci, dane umiarkowanej jakości). Odnaleziono pięć innych interwencji, które były prawdopodobnie nieskuteczne (nie zmniejszały lub zwiększały ryzyka wystąpienia porażenia mózgowego; dane umiarkowanej jakości). Autorzy przeglądu nie odnaleźli wystarczających danych, aby stwierdzić, czy inne interwencje zapobiegają, zwiększają ryzyko lub nie mają wpływu na wystąpienie mózgowego porażenia dziecięcego (dane naukowe niskiej lub bardzo niskiej jakości).

Co to oznacza?

Przegląd ten zidentyfikował jedną interwencję, która była skuteczna w zapobieganiu wystąpienia porażenia mózgowego (indukowana hipotermia u noworodków z grupy ryzyka niedotlenienia), kolejną, która była prawdopodobnie skuteczna w zapobieganiu mózgowego porażenia dziecięcego (kofeina podawana wcześniakom po odłączeniu od mechanicznego wspomagania oddychania), jedną, która mogła powodować szkody (glikokortykosteroidy podawane poniżej ósmego dni życia wcześniakom w celu zapobiegania przewlekłej chorobie płuc) oraz pięć, które wydają się nie mieć znaczenia. W odniesieniu do innych ocenianych interwencji, nie odnaleziono wystarczających danych naukowych, aby wyciągnąć wnioski. Ważne jest, aby dalsze badania dobrej jakości oceniające interwencje, które mogą wpływać na czynniki ryzyka porażenia mózgowego, prowadziły długoterminową obserwację w celu zmierzenia efektów tych interwencji. Zidentyfikowano ponad 100 innych przeglądów Cochrane, które w przyszłości mogą dostarczyć informacji na temat interwencji stosowanych w okresie noworodkowym, w zapobieganiu wystąpienia porażenia mózgowego, pod warunkiem, że będą obejmować długi okres obserwacji.