Pytanie badawcze

Czy interwencje farmakologiczne (leki) zmniejszają masę ciała u otyłych dzieci i nastolatków, i czy są one bezpieczne?

Wprowadzenie

Na całym świecie coraz więcej dzieci i nastolatków ma nadwagę lub jest otyłych. Te dzieci i młodzież są bardziej narażeni na problemy zdrowotne, zarówno jako dzieci lub młodzież, jak i w późniejszym życiu. Potrzeba więcej informacji na temat tego, co działa najskuteczniej w leczeniu tego problemu, uwzględniając fakt, że zmiana tak zwanego stylu życia (dieta, ćwiczenia i poradnictwo) ma ograniczoną skuteczność.

Charakterystyka badania

Znaleziono 21 badań z randomizacją (badań klinicznych, w których uczestnicy są przydzielani losowo do jednej z dwóch lub więcej grup leczenia) porównujących różne leki w połączeniu z interwencjami dotyczącymi zmiany zachowań, takimi jak: dieta, ćwiczenia fizyczne lub oboma naraz (analizowane jako grupy z interwencją) zwykle z placebo (imitacja leku) w połączeniu z interwencjami dotyczącymi zmiany zachowania (analizowane jako grupy kontrolne). Zidentyfikowaliśmy również osiem trwających badań (badania, które są aktualnie w toku, ale jeszcze nie są zakończone). W sumie 2484 dzieci i nastolatków wzięło udział w badaniach włączonych do niniejszego przeglądu. Cz trwania interwencji wynosił od 12 tygodni do 48 tygodni, a długość obserwacji wynosiła od sześciu miesięcy do 100 tygodni.

Główne wyniki

We włączonych badaniach oceniano stosowanie metforminy (10 badań), sibutraminy (6 badań), orlistatu (4 badania), a w jednym badaniu oceniano łączne stosowanie metforminy i fluoksetyny. W badaniach w toku ocenia się stosowanie metforminy (4 badania), topiramatu (2 badania) i eksenatydu (2 badania).

W większości badań odnotowano wskaźnik masy ciała (BMI) i masę ciała: BMI jest miarą tkanki tłuszczowej i jest obliczana na podstawie pomiarów masy ciała i wysokości (kg/m ² ). U dzieci, BMI mierzy się tak, aby uwzględnić płeć, masę ciała i wzrost w miarę dorastania dzieci (BMI z-score). Średnia zmiana BMI w grupach kontrolnych wynosiła od 1,8 kg/m ² zmniejszenia wskaźnika po wzrost wskaźnika o 0,9 kg/m ² , podczas gdy we wszystkich grupach otrzymujących interwencję średnia redukcja była bardziej wyraźna (redukcja o 1,3 kg/m ² ). Ten sam efekt zaobserwowano dla zmiany masy ciała: średnio u dzieci i nastolatków w grupach otrzymujących interwencję ubytek masy ciała był o 3,9 kg większy niż dzieci i nastolatków w grupach kontrolnych. Autorzy badania informowali o poważanych skutkach ubocznych, które wystąpiły średnio wśród 24 uczestników na 1000 osób w grupach interwencji w porównaniu ze średnią z grup kontrolnych: 17 uczestników na 1000. Liczba uczestników, którzy odstąpili od interwencji z powodu skutków ubocznych wynosiła: 40 uczestników na 1000, w grupach interwencji i 27 uczestników na 1000, w grupach kontrolnych. Najczęstszymi działaniami niepożądanymi w badaniach dotyczących orlistatu i metforminy były dolegliwości układu pokarmowego (takie jak: biegunka i łagodny ból brzucha). Częste działania niepożądane w badaniach z sibutraminą obejmowały przyspieszenie akcji serca (tachykardia), zaparcia i wysokie ciśnienie krwi. W badaniu z fluoksetyną zgłaszano suchość w ustach i luźne stolce. W jednym badaniu podano informacje dotyczące jakości życia zależnej od zdrowia (miara funkcjonowania fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego) i nie stwierdzono istotnych różnic między grupą interwencji i kontrolną. W żadnym z badań nie analizowano opinii uczestników o otrzymywanej przez nich interwencji lub skutków społeczno-ekonomicznych. Tylko w jednym badaniu informowano o zachorowalności (czyli, jak często występuje choroba na określonym obszarze) związanej z interwencją i w grupie tej odnotowano więcej przypadków kamicy żółciowej po leczeniu orlistatem. Autorzy badania podali informację o jednym samobójstwie w grupie interwencji otrzymującej orlistat. Jednakże, badania nie trwały na tyle długo, by rzetelnie zbadać zgony z jakiejkolwiek przyczyny. W żadnym z badań nie analizowano leczenia w grupie dzieci, które mają tylko nadwagę (otyłe dzieci charakteryzują się znacznie większą masą ciała, BMI lub BMI z-score, niż dzieci z nadwagą).

Dane są aktualne do marca 2016 r.

Jakość danych naukowych

Dane dostarczały mało lub bardzo mało pewności co do rzetelności oszacowania, dlatego, że w małej liczbie badań mierzono poszczególne wyniki, liczba dzieci i nastolatków objętych badaniami była mała, oraz występowały różnice w wynikach pomiędzy badaniami. Ponadto, wiele uczestników zarówno spośród dzieci, jak i młodzieży, zrezygnowało z udziału z badania przed ich zakończeniem.