Najważniejsza informacja

Istnieją pewne dowody na to, że diklofenak podawany dożylnie jest skuteczny w redukcji bólu pooperacyjnego u osób dorosłych, jednak jest mniej jasne, jak bezpieczne jest jego stosowanie w tych warunkach.

Wprowadzenie

Ból jest częstym zjawiskiem we wczesnym okresie po zabiegu operacyjnym. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ, takie jak kwas acetylosalicylowy) często podaje się razem z opioidami (takimi jak morfina) w leczeniu bólu. Jednak NLPZ mogą powodować krwawienie (np. w miejscu nacięcia lub rany) oraz uszkodzenie nerek i jelit. Diklofenak to NLPZ, który można stosować podając go do żyły (dożylnie), co może być przydatne gdy pacjenci nie są w stanie przyjmować leków doustnie.

Charakterystyka badań

W maju 2018 roku poszukiwaliśmy badań klinicznych, w których stosowano diklofenak dożylnie w celu leczenia bólu pooperacyjnego u dorosłych. Znaleźliśmy osiem badań obejmujących 1756 osób, które spełniały kryteria włączenia. Badania zostały podobnie zaprojektowane, chociaż przeprowadzono je w różnych warunkach chirurgicznych (chirurgia stomatologiczna, drobne zabiegi operacyjne, chirurgia jamy brzusznej i ortopedyczna). Wielkość podanych dożylnie dawek diklofenaku również się różniła. Diklofenak podawany dożylne porównywano głównie z placebo (leczenie pozorowane, takie jak sól fizjologiczna podawana dożylnie) lub z innym NLPZ.

Główne wyniki

Naszym głównym celem było określenie liczby osób, u których uzyskano zmniejszenie maksymalnego możliwego natężenia bólu o co najmniej połowę w ciągu 4 lub 6 godzin po zastosowaniu leczenia. U około dwukrotnie większej liczby uczestników uzyskano zmniejszenie maksymalnego możliwego natężenia bólu o co najmniej połowę kiedy stosowano diklofenak w porównaniu z placebo. Gdy porównano diklofenak z innym NLPZ, zmniejszenie maksymalnego możliwego natężenia bólu o co najmniej połowę odnotowano u podobnej liczby uczestników. Inne analizy dotyczące tego, jak szybko i ilu uczestników wymaga podania leku ratunkowego (dodatkowy lek przeciwbólowy dostępny dla uczestników badania, jeśli badany lek nie łagodził wystarczająco bólu) oraz ile osób wycofało się z badania, również wykazywały, że skuteczność diklofenaku podanego dożylnie była większa niż placebo i zbliżona do innych NLPZ.

Nie mieliśmy wystarczających informacji, aby dokonać dobrej oceny występowania objawów ubocznych oraz poważnych działań niepożądanych, jednak częstość ich wydawała się być podobna we wszystkich grupach. Niewiele osób zrezygnowało z udziału w badaniach z powodu działań niepożądanych. Miało to miejsce zazwyczaj wtedy, kiedy pacjent objęty był badaniem przez krótki czas.

Jakość danych naukowych

Ogólnie jakość danych naukowych dla każdej przeprowadzonej analizy oceniliśmy jako niską, ze względu na problemy z projektowaniem wielu badań i niewielką liczbę osób do nich włączonych. Niska jakość danych naukowych oznacza, że wyniki przyszłych badań mogą istotnie wpłynąć na nasze wnioski.