Wprowadzenie

Duszność (dyspnoea) jest częstym objawem zaawansowanej choroby nowotworowej. Duszność może być spowodowana połączeniem różnych przyczyn, takich jak rak płuc, choroba przerzutowa innej części ciała (np. nowotwór w jamie brzusznej podnoszący przeponę) lub stany związane z nowotworem wpływające na nerwy lub mięśnie odpowiedzialne za oddychanie. Ból i psychologiczne uwarunkowania (takie jak strach czy niepokój) lub istniejące choroby płuc mogą spowodować pogorszenie objawów. U osób z rozpoznanym nowotworem duszność jest związana z stresem psychologicznym i gorszą jakością życia. W tej populacji pacjentów duszność można leczyć farmakologicznie, najczęściej glikokortykosteroidami (GKS). W tym przeglądzie oceniliśmy jak skuteczne jest stosowanie GKS ogólnoustrojowo w leczeniu duszności związanej z nowotworem u dorosłych, w porównaniu z jakimkolwiek postępowaniem kontrolnym.

Charakterystyka badania

Przeszukaliśmy literaturę do stycznia 2018 r. Znaleźliśmy 2 badania, obejmujące łącznie 157 uczestników, w których oceniano skuteczność leczenia duszności za pomocą GKS ogólnoustrojowo u dorosłych chorych na nowotwór, w porównaniu z leczeniem obojętnym (placebo). Jedno badanie trwało 7 dni, z kolei drugie 15 dni. W obu badaniach porównywano podawanie GKS (deksametazonu doustnie) i leku obojętnego bez właściwości zmniejszających duszność, co przedstawiliśmy w naszych analizach.

Byliśmy zainteresowani oceną głównych punktów końcowych, takich jak intensywność duszności zgłaszana przez uczestników, jakość życia oraz obciążenie. Interesowały nas również zastępcze punkty końcowe, takie jak ciężkie działania niepożądane, zadowolenie z leczenia i rezygnacja pacjentów z udziału w badaniu.

Głównie wyniki

Z powodu małej liczby badań, podawania różnych leków, zastosowania różnych porównań i wyników, nie mogliśmy przeprowadzić wielu zaplanowanych analiz. Przeprowadziliśmy jedną analizę obejmującą 114 uczestników, aby ocenić zmiany w zakresie intensywności duszności/ulgi w stosunku do wartości wyjściowej. Wykazano, że stosowanie GKS nie ma korzystnego wpływu na zmniejszanie intensywności duszności u chorych na nowotwór, w porównaniu ze stosowaniem leku obojętnego.

Okazało się, że częstość występowania działań niepożądanych była podobna w obu grupach, a GKS ogólnie były dobrze tolerowane. W żadnym z badań nie oceniano zadowolenia pacjenta z leczenia. Odsetek pacjentów, którzy zrezygnowali z udziału w badaniu wynosił w dwóch badaniach odpowiednio 15% i 36%.

Jakość danych naukowych

Aktualne dowody oparto na wynikach dwóch badań z małą liczbą uczestników. Jakość danych naukowych klasyfikowano w oparciu o cztery kategorie: bardzo niska, niska, umiarkowana i wysoka. Bardzo niska jakość danych naukowych oznacza, że otrzymane wyniki są bardzo niepewne. Dane naukowe wysokiej jakości oznaczają, że jesteśmy bardzo pewni otrzymanych wyników. Oceniliśmy jakość danych naukowych dla tego przeglądu na bardzo niską, ocena ta została obniżona z powodu problemów z jakością badania i zbyt małą liczbą danych. Jesteśmy bardzo niepewni wyników. Niezbędna jest większa liczba wysokiej jakości badań, aby móc ustalić czy GKS są skuteczne w leczeniu duszności u chorych na nowotwór.