هدف از انجام ین مرور چه بود؟
هدف از این مرور این بود که بدانیم غربالگری جامعه برای اختلال بینایی (کاهش دید) در افراد مسن باعث بهبود بینایی میشود یا خیر. نویسندگان مرور کاکرین تمام مطالعات مرتبط با پاسخ این سوال را گردآوری و تجزیهوتحلیل کرده و 10 مطالعه یافتند.
پیام کلیدی
شواهدی وجود ندارد که نشان دهد غربالگری بینایی برای اختلال بینایی در افراد مسن، سطح اختلال بینایی را در افرادی که بهطور مستقل در جامعه زندگی میکنند، کاهش میدهد. پژوهش بیشتری در مورد موانع دسترسی به مراقبت در سنین بالا، همچنین پژوهشی که به بررسی تاثیر غربالگری بینایی در جمعیت وابستهتر افراد مسن بپردازد، مورد نیاز است.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
مشکلات بینایی در افراد مسن شایع بوده و با افزایش احتمال سقوط و کیفیت پائین زندگی مرتبط هستند. بسیاری از افراد مسن مشکلات بینایی تشخیص داده نشدهای دارند و در نتیجه درمان مناسب دریافت نمیکنند. غربالگری بینایی افراد مسن در جامعه ممکن است از طریق کمک به یافتن افراد مبتلا به مشکلات بینایی و قرار دادن آنها در تماس با خدمات مراقبت سلامت مناسبی که بتواند درمانی برای مشکل بینایی ارائه کند، منجر به بهبود بینایی شود. غربالگری ممکن است شامل سوالات سادهای در مورد بینایی (مشکلات بینایی گزارش شده توسط خود فرد) یا تست چشم شامل خواندن نوشتههای روی یک نمودار باشد.
نویسندگان این مرور کاکرین میخواستند بدانند که غربالگری بینایی موجب بهبود بینایی در افراد بالای 65 سال میشود یا خیر.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
نویسندگان مرور کاکرین 10 مطالعه مرتبط را یافتند. چهار مطالعه از انگلستان، دو مطالعه از استرالیا، دو مطالعه از ایالات متحده و دو مطالعه از هلند بود. این مطالعات، غربالگری بینایی را با عدم غربالگری بینایی در افراد 65 سال یا بالاتر مقایسه کردند. افرادی که در این مطالعات شرکت کردند، به مدت یک تا پنج سال پیگیری شدند. تمام مطالعات توسط سازمانهای دولتی حمایت مالی شدند.
این مرور نشان میدهد که:
• جوامعی که تحت غربالگری بینایی قرار گرفتند بهطور میانگین، در مقایسه با جوامعی که غربالگری بینایی دریافت نکردند، بهبود بینایی نداشتند.
• این امر تفاوتی را بین مشکلات بینایی گزارش شده توسط خود فرد یا مشکلات شناسایی شده از طریق تست بینایی (خواندن حروف روی نمودار)، ایجاد نکرد؛
• تفاوتی بین غربالگری بینایی توسط خود فرد یا به عنوان بخشی از ارزیابی گستردهتر سلامت وجود نداشت.
نویسندگان مرور کاکرین قطعیت شواهد مربوط به یافتههای هر مرور را ارزیابی کردند. آنها به دنبال عواملی مانند مشکلات مربوط به روش انجام مطالعات، مطالعات بسیار کوچک، و یافتههای متناقض بین مطالعات بودند که ممکن بود منجر به ایجاد شواهد با قطعیت پائین شود. آنها همچنین عواملی را بررسی کردند که میتوانست منجر به ایجاد شواهد با قطعیت بالا، از جمله تاثیرات بسیار بزرگ شود. هر یافته را با قطعیت بسیار پائین، قطعیت پائین، قطعیت متوسط یا قطعیت بالا طبقهبندی کردند. این مرور شواهد با قطعیت بالا را وارد کرد.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
نویسندگان مرور کاکرین به جستوجوی مطالعاتی پرداختند که تا 23 نوامبر 2017 منتشر شدند.
شواهد به دست آمده از RCTهای انجام شده تا به امروز از غربالگری بینایی برای افراد مسنی که بهطور مستقل در یک محیط اجتماعی زندگی میکنند، به تنهایی یا به عنوان بخشی از پکیج غربالگری چند-جزئی، پشتیبانی نمیکند. این امر در برنامههای غربالگری شامل سوالات مربوط به مشکلات بینایی یا اندازهگیریهای مستقیم حدت بینایی صادق است.
به احتمال زیاد دلیل این مرور منفی این است که جمعیتهای درون کارآزماییها اغلب مداخله ارائه شده را به عنوان نتیجه غربالگری بینایی نپذیرفتند و نسبت بزرگی از افرادی که غربالگری بینایی نداشتند، ظاهرا به دنبال مداخله خود بودند. همچنین، کارآزماییهایی که از سوالاتی در مورد بینایی استفاده میکنند نسبت به تست حدت بینایی رسمی، دارای حساسیت و ویژگی پائینتری هستند. با توجه به اهمیت اختلال بینایی میان افراد مسن، پژوهش بیشتری در مورد راهبردهای بهبود بینایی در افراد مسن مورد نیاز است. اثربخشی مداخله غربالگری مبتنی بر مراقبت اولیه بهینه شده که عوامل احتمالی سهیم را در فقدان مزیت مشاهده شده در کارآزماییهایی که تا به امروز ارزیابی ارزشی شدهاند، رفع میکند، ارزیابی را تضمین میکند؛ کارآزماییها به جای افرادی که بهطور مستقل در جامعه زندگی میکنند، باید شرکتکنندگان وابستهتر را در نظر بگیرند.
مشکلات بینایی در افراد مسن شایع بوده و اغلب گزارش میشود. تاثیرات بینایی ضعیف در افراد مسن در حال گسترش است و شامل افتادن، سردرگمی و گیجی و کاهش کیفیت زندگی است. اکثر اختلالات بینایی در سنین بالاتر قابل درمان هستند (به عنوان مثال با جراحی کاتاراکت، اصلاح عیوب انکساری). بنابراین غربالگری بینایی ممکن است باعث کاهش تعداد افراد مسنی شود که بینایی خود را از دست میدهند.
هدف این مرور ارزیابی تاثیر غربالگری بینایی افراد سالخورده در سطح جامعه از نظر اختلال بینایی بر کیفیت بینایی آنها بود.
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (شامل پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه چشم و بینایی در کاکرین) (شماره 10، 2017)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ ISRCTN registry؛ ClinicalTrials.gov و ICTRP را جستوجو کردیم. تاریخ جستوجو 23 نوامبر 2017 بود.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که به مقایسه غربالگری بینایی به تنهایی یا به عنوان بخشی از پکیج غربالگری چند-جزئی در مقایسه با عدم غربالگری بینایی یا مراقبت استاندارد، بر بینایی افراد 65 سال و بالاتر در محیط اجتماعی پرداختند. کارآزماییهایی را وارد کردیم که از مشکلات بینایی خود-گزارشدهی یا تست حدت بینایی به عنوان ابزار غربالگری استفاده کردند.
از روشهای استاندارد مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. قطعیت شواهد را با استفاده از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم.
دادههای مربوط به پیامدهای بینایی مربوط به 10,608 نفر در 10 کارآزمایی موجود بود. چهار کارآزمایی در انگلستان، دو کارآزمایی در استرالیا، دو کارآزمایی در ایالات متحده آمریکا و دو کارآزمایی در هلند انجام شد. طول دوره پیگیری بین یک تا پنج سال بود. سه مطالعه از این مطالعات، کارآزماییهای خوشهای-تصادفیسازی شده بودند که به موجب آن پزشکان عمومی یا پزشکان خانواده به صورت تصادفی به انجام غربالگری بینایی یا عدم انجام غربالگری بینایی اختصاص داده شدند. تمام مطالعات توسط سازمانهای دولتی حمایت مالی شدند. بهطور کلی، مطالعات را در معرض خطر پائین سوگیری قضاوت کردیم و به دلیل عدم دقت، فقط قطعیت شواهد (GRADE) را کاهش دادیم.
هفت کارآزمایی به مقایسه غربالگری بینایی به عنوان بخشی از غربالگری چند-جزئی در برابر عدم غربالگری پرداختند. شش مطالعه از این مطالعات از بینایی گزارش شده توسط فرد هم به عنوان ابزار غربالگری و هم معیار پیامد استفاده کردند، اما بهطور مستقیم دقت بینایی را اندازهگیری نکردند. یک مطالعه از ترکیب بینایی گزارش شده توسط فرد و اندازهگیری حدت بینایی استفاده کرد: شرکتکنندگان گزارش دهنده مشکلات بینایی در غربالگری با مشاوره/مشارکت پزشک، ارجاع به متخصص مراقبت از چشم یا ارائه اطلاعاتی در مورد منابع موجود برای کمک به بینایی ضعیف تحت درمان قرار گرفتند. در متاآنالیز (meta‐analysis) شش مطالعه، خطر مشابهی از نظر «خوب ندیدن» در پیگیری افراد غربالگری شده در مقایسه با افرادی که غربالگری نشدند، وجود داشت (خطر نسبی (RR): 1.05؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.97 تا 1.14؛ 4522 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بالا). یک کارآزمایی «بهبود بینایی» را گزارش کرد و این بهبود در گروه غربالگری شده کمی کمتر رخ داد (RR: 0.85؛ 95% CI؛ 0.52 تا 1.40؛ 230 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط).
دو کارآزمایی، غربالگری بینایی (تست حدت بینایی) را به تنهایی با عدم غربالگری بینایی مقایسه کرد. در یک مطالعه، حدت بینایی دور در دو گروه در دوره پیگیری مشابه بود (تفاوت میانگین (MD): logMAR 0.02؛ 95% CI؛ 0.02- تا 0.05؛ 532 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بالا). همچنین تفاوت اندکی در حدت نزدیک وجود داشت (logMAR 0.02 :MD؛ 95% CI؛ 0.03- تا 0.07؛ 532 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بالا). شواهدی مبنی بر وجود تفاوت مهم در کیفیت زندگی وجود نداشت (MD: -0.06 نمره تعدیل شده پرسشنامه 25 آیتمی کارکرد بینایی (National Eye Institute 25‐item visual function questionnaire; VFQ‐25) موسسه ملی چشم برای نمره خط پایه VFQ‐25؛ 95% CI؛ 2.3- تا 1.1؛ 532 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بالا). مطالعه دیگری در تجزیهوتحلیل دادهها وارد نشد زیرا تعداد شرکتکنندگان هر بازو در پیگیری مشخص نبود. با این حال، نویسندگان اظهار داشتند که تفاوت معناداری در میانگین حدت بینایی بین افراد ارزیابی شده در خط پایه (39 حرف) در مقایسه با افرادی که حدت بینایی آنها ارزیابی نشد، وجود نداشت (35 حرف؛ P = 0.25؛ 121 شرکتکننده).
یک کارآزمایی، ارزیابی دقیق سلامت را از جمله اندازهگیری حدت بینایی (مداخله) با ارزیابی کوتاه مدت سلامت از جمله یک سوال در مورد بینایی (مراقبت استاندارد) مقایسه کرد. افراد دریافت کننده ارزیابی دقیق سلامت در مقایسه با افراد دریافت کننده ارزیابی کوتاه مدت، در پیگیری دارای خطر اختلال بینایی (حدت بینایی در هر دو چشم از 6.18 بدتر است) مشابهی بودند (RR: 1.07؛ 95% CI؛ 0.84 تا 1.36؛ 1807 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). میانگین نمره کامپوزیت VFQ-25 در گروهی که در آن غربالگری حدت بینایی انجام شد، 86.0 و در گروه مراقبت استاندارد با تفاوت 0.40، برابر با 85.6 بود (95% CI؛ 1.70- تا 2.50؛ 1807 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بالا).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.