سوال مطالعه مروری
سوال اصلی این مرور آن بود که: بهترین روش برای آمادهسازی مینا روی سطح دندان به منظور بهبود باندینگ (چسبندگی) بریسهای ثابت ارتودنسی چیست؟
پیشینه
بسیاری از افراد برای اصلاح مشکلات دندانها و فک (مثلا ازدحام بیش از حد یا دندانهای جلویی که بیرون زدهاند (protrude) یا خیلی عقب رفتهاند (retroclined))، نیاز به استفاده از دستگاههای ثابت ارتودنسی مانند بریس دارند. نحوه ثابت شدن این بریسها در محل، مورد توجه آنها قرار دارد. برای اتصال یک دستگاه ارتودنسی، مانند بریس، به دندان، ابتدا سطح دندان مناسب باید آماده شود تا بتواند چسب یا عامل باندینگ مورد استفاده را برای اتصال بیخطر دستگاه حفظ کند. طی 50 سال گذشته، روش معمول برای انجام این کار، اچ کردن (etch) (زبری (roughen)) سطح دندان با اسید، معمولا اسید فسفریک بوده، اگرچه گاهی اوقات از اسید مالئیک یا پلیاکریلیک اسید نیز استفاده میشود. مضرات احتمالی اچینگ شامل از بین رفتن دائمی مینا (سطح سخت) از سطح دندان است که احتمال از دست دادن کلسیم یا ضعیف شدن آن حین و پس از درمان بیشتر میشود. اخیرا، برای کاهش طول زمان و پیچیدگی فرآیند، تکنیکی با استفاده از پرایمرهای خود-اچینگ (self etching primer; SEP) به عنوان جایگزینی برای اچنتها یا اسیدهای معمولی توسعه یافته است. با این حال، اینکه SEPها بهتر هستند یا اچنتهای معمولی، و بهترین SEP، اسید، غلظت و زمان اچینگ چه هستند، باید مشخص شوند.
ویژگیهای مطالعه
گروه سلامت دهان در کاکرین این مرور را از مطالعات موجود انجام داد که شامل شواهد فعلی تا 8 مارچ 2013 است. این مرور شامل 13 مطالعه منتشر شده است که در آنها مجموعا 417 کودک و بزرگسال بهطور تصادفی ترکیبات مختلف آمادهسازی دندانها را پیش از چسباندن بریسهای ثابت ارتودنسی به دندانهای خود دریافت کردند. یازده مورد از این مطالعات SEPها را با اچینگ معمولی، و دو مورد دو SEP مختلف را با هم مقایسه کردند.
نتایج کلیدی
فقط پنج مورد از مطالعات شواهد قابل استفادهای را برای این مرور ارائه دادند و ترکیب نتایج نتوانست نتیجهگیری کند که تفاوتی در شکست باند (زمانی که فیکسهای ارتودنسی از دندان خارج میشوند) بین SEP و اچینگ معمولی وجود دارد یا خیر. همچنین هیچ شواهد قابل استفادهای وجود نداشت که نشان دهد SEPها یا اچنتهای معمولی منجر به پوسیدگی کمتر در اطراف محل اچینگ میشوند یا با هزینههای کمتر یا رضایت بهتر شرکتکنندگان مرتبط هستند یا خیر. همچنین شواهد قابل استفادهای به دست نیامد تا بتوان نتیجهگیری کرد که بهترین SEP، اسید، غلظت یا زمان اچینگ کدام است.
کیفیت شواهد
به دلیل وجود مشکلاتی در نحوه انجام برخی از مطالعات، شواهد ارائه شده از کیفیت پائینی برخوردار است.
شواهدی را با کیفیت پائین یافتیم که برای نتیجهگیری در مورد اینکه تفاوتی در نرخ شکست باند بین SEPs و سیستمهای اچینگ معمولی هنگام باندینگ دستگاههای ثابت ارتودنسی طی یک دوره پیگیری 5 تا 37 ماه وجود دارد یا خیر، کافی نبود. همچنین دادههای کافی در دسترس نبودند تا بتوان در مورد برتری SEPs یا اچینگ معمولی برای پیامدهای: عدم-کلسیفیکاسیون، رضایت شرکتکنندگان و هزینه-اثربخشی، یا در مورد برتری مواد مختلف اچینگ، غلظتها یا زمانهای اچینگ، یا هر موردی از یک SEP نسبت به دیگری، نتیجهگیری کرد. به منظور پاسخ به این سوالات بالینی، انجام RCTهای بیشتری با طراحی خوب در مورد این موضوع و به منظور ارائه شواهد بیشتر مورد نیاز است.
انجام اسید اچینگ (acid etching) سطوح دندان برای بهبود باندینگ اتصالات ارتودنسی به مینای دندان از دهه 1960 یک روش معمول در درمان ارتودنسی بوده است. طی پنج دهه گذشته، انواع مختلفی از اچنتهای ارتودنسی و تکنیکهای اچینگ معرفی شدهاند. اگرچه حجم زیادی از اطلاعات در مورد این موضوع منتشر شده، عدم-توافق قابلتوجهی در مورد اثرات بالینی اچنتهای مختلف دندانی و تکنیکهای اچینگ وجود دارد.
مقایسه اثرات اچنتهای مختلف دندانی و تکنیکهای مختلف اچینگ برای باندینگ دستگاههای ثابت ارتودنسی.
بانکهای اطلاعاتی زیر را جستوجو کردیم: پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سلامت دهان در کاکرین (تا 8 مارچ 2013)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین 2013، شماره 2)، MEDLINE از طریق OVID (تا 8 مارچ 2013)، EMBASE از طریق OVID (تا 8 مارچ 2013)، بانک اطلاعاتی متون علمی زیستپزشکی چین (تا 12 مارچ 2011)، پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (تا 8 مارچ 2013) و پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی مؤسسههای ملی سلامت (تا 8 مارچ 2013). یک گروه جستوجوی دستی، بررسی مجلات را که به عنوان بخشی از Worldwide Handsearching Programme انجام شد، تا آخرین شماره بهروز کرد. هیچ محدودیتی را در مورد زبان یا تاریخ انتشار مقاله اعمال نکردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که مواد مختلف اچینگ یا تکنیکهای مختلف انجام اچینگ را با استفاده از اچنتهای مشابه برای باندینگ براکتهای ثابت ارتودنسی به دندانهای ثنایا (incisor)، دندان نیش (canin) و پرمولر (premolar) در کودکان و بزرگسالان مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم و دوبار دادهها را استخراج و خطر سوگیری (bias) را در مطالعات وارد شده ارزیابی کردند. موارد مورد اختلاف را با بحث میان تیم نویسندگان برطرف کردیم. با نویسندگان مسوول مطالعات وارد شده تماس گرفتیم تا در صورت لزوم اطلاعات بیشتری را به دست آوریم.
تعداد 13 مطالعه را وارد کردیم که 417 شرکتکننده را با 7184 دندان/براکت تصادفیسازی کردند. 15 مطالعه (10%) را در معرض خطر بالای سوگیری، دو مطالعه (77%) را در معرض خطر پائین سوگیری، و چهار مطالعه (8%) را با خطر سوگیری نامشخص ارزیابی کردیم.
پرایمرهای خود-اچینگ در مقابل اچنتهای مرسوم
یازده مطالعه اثرات پرایمرهای خود-اچینگ (self etching primers; SEPs) را با اچنتهای مرسوم مقایسه کردند. فقط پنج مورد از این مطالعات (سه مورد با طراحی split-mouth و دو مورد با طراحی موازی) دادهها را در سطح شرکتکننده گزارش کردند، در حالی که مطالعات باقیمانده در سطح دندان گزارش دادند، بنابراین ماهیت خوشهبندی (clustering)/زوجی (paired) دادهها را نادیده گرفتند. متاآنالیز این پنج مطالعه، با دوره پیگیری بین 5 و 37 ماه، شواهدی را با کیفیت پائین ارائه داد که برای تعیین تفاوت در نرخ شکست پیوند بین SEP و اچنتهای معمولی کافی نبود (خطر نسبی (RR): 1.14؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 1.73؛ 221 شرکتکننده). عدم-قطعیت در CI هم شامل عدم-تاثیر بود و هم سود و ضرر قابلملاحظه. تجزیهوتحلیل زیر-گروه تفاوتی را بین مطالعات split-mouth و موازی نشان نداد.
هیچ دادهای برای ارزیابی پیامدهای زیر وجود نداشت: عدم-کلسیفیکاسیون، رضایت شرکتکنندگان و هزینه-اثربخشی. یک مطالعه عدم-کلسیفیکاسیون را گزارش کرد، اما فقط در سطح دندان.
SEPs در مقابل SEPs
دو مطالعه دو SEP مختلف را مقایسه کردند. هر دو مطالعه نرخ شکست باند را گزارش کردند، در یکی از مطالعات نیز عدم-کلسیفیکاسیون گزارش شد. با این حال، از آنجایی که هر دو مطالعه پیامدها را فقط در سطح دندان گزارش کردند، هیچ دادهای برای ارزیابی برتری هر یک از SEPها نسبت به دیگر موارد بررسی شده، با توجه به هر یک از پیامدهای این مرور، وجود نداشت.
هیچ مطالعه واجد شرایطی را برای ارزیابی مواد مختلف اچینگ (مانند اسید فسفریک، اسید پلیاکریلیک، اسید مالئیک)، غلظت یا زمان انجام اچینگ پیدا نکردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.