پیشینه
افراد مبتلا به آسیب تروماتیک مغزی اغلب سطح آمادگی جسمانی پائین‌تری نسبت به افراد هم‌سن و هم‌جنس خود دارند. کاهش آمادگی جسمانی موجب افزایش خستگی بیمار می‌شود، که انجام فعالیت‌های روزمره را سخت‌تر می‌کند. متخصصان سلامت از تمرین آمادگی جسمانی برای حل این مشکل استفاده می‌کنند. این مطالعه، به‌روز شده یک مطالعه مروری است که ابتدا در سال 2008 منتشر شد، و هدف آن ارزیابی میزان اثربخشی تمرین‌های آمادگی جسمانی در بهبود آمادگی جسمانی، پیامدهای دیگر مانند افسردگی، شناخت (مثلا حافظه، توجه و توانایی حل مشکل) و بازگشت به فعالیت‌های روزمره بود.
ویژگی‌های مطالعه
در آگوست 2017 به جست‌وجوی مطالعات پرداختیم. در این مطالعه، هشت مطالعه را شامل 399 بزرگسال مبتلا به آسیب‌های تروماتیک مغزی وارد کردیم. اکثر شرکت‌کنندگان مطالعه، مردان در اواسط دهه سی زندگی خود بودند که دچار آسیب مغزی شدیدی شدند. هیچ مطالعه‌ای را پیدا نکردیم که شامل کودکان باشد. برنامه‌های تمرین آمادگی جسمانی در شرایطی شامل بیمارستان، سطح اجتماع و منزل انجام شدند. در شش مورد از هشت مطالعه، تمام جلسات تمرین آمادگی جسمانی تحت نظارت انجام گرفتند. نوع تمرین آمادگی جسمانی متنوع بوده، و شامل تمرین روی دستگاه دوچرخه ثابت، در آب، روی تجهیزات ورزشگاهی مانند تردمیل، تمرینات خانگی، و گروه تمرین آمادگی جسمانی در ارتش بودند. در شش مورد از هشت مطالعه، شدت، مدت زمان و تعداد دفعات تمرین آمادگی جسمانی با دستورالعمل‌های کالج پزشکی ورزشی آمریکا مطابقت داشتند.
نتایج کلیدی
سه مورد از هشت مطالعه با 67 شرکت‌کننده، تغییرات را در آمادگی جسمانی در پایان برنامه درمان ارزیابی کردند. در دو مطالعه تمرین روی دوچرخه ثابت، و در سومین مطالعه در آب انجام شد، و تمام جلسات تحت نظارت قرار داشتند. در دو مطالعه تمرین آمادگی جسمانی با مداخلات غیر-ورزشی و در مطالعه سوم با عدم-مداخله مقایسه شد. نتایج این سه مطالعه را با هم ترکیب کردیم، که نشان دهنده افزایش بهبودی با میانگین (متوسط) معادل 35 وات در یک تست ورزشی در گروه‌های تمرین آمادگی جسمانی نسبت به مداخلات غیر-ورزشی و عدم-مداخله بود. این میزان بهبودی نشان‌دهنده تقریبا 36% بهبود در آمادگی جسمانی از زمان آغاز مطالعه است، که اثر بزرگی به حساب می‌آید. با این حال، این برآورد نامطمئن بوده و ممکن است بین 3 و 68 وات تفاوت داشته باشد، که شاید از نظر بالینی مهم تلقی نشود.
بیش از یک مطالعه در مورد شش پیامد دیگر گزارش دادند؛ ترکیب بدن، قدرت، خستگی، افسردگی، کیفیت زندگی و راه رفتن. مشخص نبود که تمرین آمادگی جسمانی در بهبود این پیامدها بهتر از مداخلات غیر-ورزشی یا عدم-مداخله بود یا بدتر. معیارهای شناختی، فعالیت‌های زندگی روزمره و بازگشت به فعالیت‌های روزمره فقط در یک مطالعه اندازه‌گیری شد، و مطالعه‌ای به دست نیامد که تاثیر تمرین آمادگی جسمانی را بر فعالیت‌های بدنی و انگیزشی اندازه‌گیری کرده باشد. فقط سه مطالعه، تاثیر تمرین آمادگی جسمانی را بعد از پایان برنامه ورزشی بررسی کردند، اما نتوانستند پاسخ روشنی را در مورد اثرات درازمدت تمرین آمادگی جسمانی ارائه دهند.
در پنج مطالعه‌ای که تمامی جلسات تمرین آمادگی جسمانی تحت نظارت انجام شدند، همه شرکت‌کنندگان در گروه‌های تمرین آمادگی جسمانی، مطالعات را تکمیل کردند. شرکت در برنامه‌های درمانی بین مطالعات متفاوت بوده، و از 59% تا 100% گزارش شد، دو مطالعه هیچ اشاره‌ای به این موضوع نداشتند. هیچ شواهدی از آسیب ناشی از تمرین آمادگی جسمانی در مطالعات وجود نداشت.
کیفیت شواهد
به دلیل کیفیت پائین شواهد ناشی از تعداد اندک شرکت‌کنندگان در مطالعه، گزارش‌دهی ضعیف از برخی از جزئیات مطالعات، و خطاهای احتمالی در روش انجام برخی از مطالعات، میزان اطمینان ما به این یافته‌ها کاهش می‌یابد.
نتیجه‌گیری‌های نویسندگان
مشخص نیست که تمرین آمادگی جسمانی پس از یک آسیب تروماتیک مغزی، آمادگی جسمانی بیمار را بهبود می‌بخشد یا خیر. شواهد کافی برای درک تاثیر تمرین آمادگی جسمانی بر دیگر پیامدهای مهم وجود ندارد. در حالی‌که به نظر می‌رسد تمرین آمادگی جسمانی توسط افراد مبتلا به آسیب تروماتیک مغزی به خوبی پذیرفته می‌شود، به ویژه هنگامی که تحت نظارت انجام شده، و هیچ شواهدی از آسیب ناشی از آن وجود ندارد، پیش از آنکه بتوانیم به نتیجه‌گیری‌های قطعی دست یابیم، انجام مطالعاتی با طراحی خوب مورد نیاز است. در غیاب شواهدی با کیفیت بالا، ممکن است متخصصان سلامت بتوانند از چک‌لیست‌های غربالگری پیش از ورزش استفاده کنند تا اطمینان حاصل شود که خطری متوجه فرد مبتلا به آسیب تروماتیک مغزی نیست، و پارامترها با استفاده از دستورالعمل‌های کالج پزشکی ورزشی آمریکا برای افراد مبتلا به آسیب مغزی تنظیم شوند.
شواهدی با کیفیت پائین وجود دارد که تمرین‌های آمادگی جسمانی در بهبود اختلال قلبی‌تنفسی پس از TBI موثر است؛ شواهد کافی برای نتیجه‌گیری‌های قطعی در مورد پیامدهای دیگر وجود ندارد. در حالی‌که به نظر می‌رسد این مداخله در افراد مبتلا به TBI پذیرفته شده، و هیچ شواهدی از آسیب ناشی از آن وجود ندارد، به منظور برآورد دقیق‌تر تاثیر مداخله بر تناسب قلبی‌تنفسی، همچنین ارزیابی تاثیرات مداخله در محدوده‌ای از معیارهای مهم پیامدها و در افرادی با ویژگی‌های مختلف (به عنوان مثال کودکان)، انجام مطالعات بیشتری با توان کافی و طراحی مناسب مورد نیاز است. در غیاب شواهدی با کیفیت بالا، پزشکان ممکن است از طریق استفاده از چک‌لیست‌های غربالگری پیش از ورزش اطمینان حاصل کنند که فرد مبتلا به آسیب تروماتیک مغزی برای تمرین ورزشی مشکلی ندارد، و می‌تواند پارامترهای آموزشی را با استفاده از دستورالعمل‌های کالج پزشکی ورزشی آمریکا (American College of Sports Medicine) اجرا کند که برای افراد مبتلا به آسیب مغزی ارائه می‌شوند.
کاهش تناسب قلبی‌تنفسی (تضعیف عملکرد قلبی‌تنفسی) یک پیامد معمول آسیب تروماتیک مغزی (traumatic brain injury; TBI) به حساب می‌آید. تمرین‌های آمادگی جسمانی ممکن است برای مقابله با این اختلال انجام شوند.
هدف اصلی این مطالعه مروری به‌روز شده، بررسی این موضوع بود که تمرین‌های آمادگی جسمانی منجر به بهبود تناسب قلبی‌تنفسی در افراد مبتلا به TBI پایدار می‌شوند یا خیر. اهداف ثانویه عبارت بودند از ارزیابی اینکه تمرین‌های آمادگی جسمانی، عملکرد و ساختار بدن (اختلالات جسمانی و شناختی، پاسخ‌های روان‌شناختی ناشی از آسیب)، محدودیت‌های فعالیت و محدودیت‌های مشارکت را در افراد مبتلا به TBI پایدار بهبود می‌بخشند یا خیر، همچنین ارزیابی بی‌خطری (safety)، پذیرش، امکان‌پذیری و مناسب بودن این مداخله.
ما 10 بانک اطلاعاتی الکترونیکی (پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه آسیب‌ها و صدمات در کاکرین (Cochrane Injuries Group Trials Register)؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ Embase؛ PubMed (MEDLINE)؛ CINAHL؛ AMED؛ SPORTDiscus؛ PsycINFO؛ PEDro و PsycBITE) و پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی را برای یافتن کارآزمایی‌های مرتبط جست‌وجو کردیم. علاوه بر این، فهرست منابع مطالعات مروری سیستماتیک مربوط به موضوع را که از جست‌وجوی خود، و از مطالعات انتخاب شده شناسایی کردیم، غربالگری کرده، و برای یافتن مطالعات بیشتر با نویسندگان کارآزمایی‌ها تماس گرفتیم. جست‌وجو در آگوست 2017 انجام شد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده با حضور شرکت‌کنندگان مبتلا به TBI، در صورتی واجد شرایط بودند که برنامه ورزشی را شامل تمرین‌های تناسب قلبی‌تنفسی، با مراقبت معمول، مداخله غیر-ورزشی، یا عدم-مداخله مقایسه کردند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم نتایج جست‌وجو را غربالگری کرده، داده‌ها را استخراج و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر با انجام‌دهندگان کارآزمایی‌ها تماس گرفتیم. برای داده‌های پیوسته، تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) و 95% فاصله اطمینان (CI)، و برای داده‌های دو-حالتی، نسبت شانس (OR) با 95% CI محاسبه شدند. هنگامی که مطالعات همگون کافی وجود داشت، داده‌ها را ادغام کردیم.
در این به‌روزرسانی، دو مطالعه جدید شامل 96 شرکت‌کننده شناسایی و به شش مطالعه قبلی افزوده شدند. در مجموع هشت مطالعه شامل 399 شرکت‌کننده در به‌روزرسانی مرور وارد شدند. شرکت‌کنندگان عمدتا مردانی در اواسط دهه سوم زندگی خود بودند که TBI شدیدی را پشت سر گذاشتند. هیچ مطالعه‌ای شامل کودکان نبود. مطالعات از نظر مداخلات، زمان پس از حادثه و معیارهای پیامد مورد استفاده، تفاوت بالینی داشتند. در پایان دوره مداخله، تفاوت میانگین در حداکثر توان خروجی برابر 35.47 وات (W) به نفع تمرین آمادگی جسمانی گزارش شد (MD؛ 35.47 وات؛ 95% CI؛ 2.53 تا 68.41 وات؛ 3 مطالعه، 67 شرکت‌کننده، شواهد با کیفیت پائین). CIها هم شامل تاثیر بالقوه مهم بالینی و هم تاثیر بالقوه ناچیز بوده، و ناهمگونی متوسطی میان مطالعات به چشم می‌خورد.
برای پنج مورد از پیامدهای ثانویه در انتهای مداخله، داده‌های کافی برای انجام متاآنالیز (meta-analysis) وجود داشت: ترکیب بدن (SMD؛ 0.29، انحراف معیار (standard deviation; SD) (به نفع کنترل)؛ 95% CI؛ 0.22- تا 0.79؛ 2 مطالعه، 61 شرکت‌کننده، شواهد با کیفیت پائین)، قدرت و توان (strength) (SMD؛ 0.02- (به نفع کنترل)؛ 95% CI؛ 0.86- تا 0.83؛ 2 مطالعه، 23 شرکت‌کننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین)، خستگی (SMD؛ 0.32- (به نفع تمرین آمادگی جسمانی)؛ 95% CI؛ 0.90- تا 26.0؛ 3 مطالعه، 130 شرکت‌کننده، شواهد با کیفیت بسیار پائین)، افسردگی (SMD؛ 0.43- (به نفع تمرین آمادگی جسمانی)؛ 95% CI؛ 0.92- تا 0.06؛ 4 مطالعه؛ 220 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) و عملکرد نوروموتور (SMD؛ 0.01 متر (به نفع تمرین آمادگی جسمانی)؛ 95% CI؛ 0.25- تا 0.27؛ 2 مطالعه؛ 109 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). مشخص نبود که تمرین‌های آمادگی جسمانی نسبت به مداخلات کنترل در بهبود این پیامدهای ثانویه، بیشتر موثر بودند یا کمتر. کیفیت زندگی در سه کارآزمایی ارزیابی شد، اما به دلیل ناهمگونی قابل‌توجه داده‌ها را با هم ترکیب نکردیم. پنج مورد از هشت مطالعه وارد شده، هیچ موردی را از خروج از گروه مداخله گزارش نکرده و در هیچ یک از مطالعات، عوارض جانبی گزارش نشدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.