سوال مطالعه مروری
آیا عسل می‌تواند نشانه‌های سرفه ناشی از باکتری و ویروس را در کودکان کاهش دهد؟
پیشینه
سرفه کودکان باعث نگرانی والدین می‌شود و دلیل عمده ویزیت‌های سرپایی است. اعتقاد بر این است که عسل باعث پیشگیری از رشد میکروب‌ها و کاهش التهاب می‌شود.
تاریخ جستوجو
ما بانک‌های اطلاعاتی را تا 8 فوریه 2018 و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌ها را تا 12 فوریه 2018 جستوجو کردیم.
ویژگی‌های مطالعه
ما شش کارآزمایی کوچک را شامل 899 کودک 12 ماه تا 18 سال وارد کردیم که در ایران، اسرائیل، ایالات متحده آمریکا، برزیل و کنیا انجام شدند. این نسخه به‌روز سه کارآزمایی جدید انجام شده را بین سال‌های 2007 و 2016 که شامل 331 کودک بود، وارد کرد.
منابع تامین مالی مطالعه
دو مطالعه توسط تولید کنندگان دارویی، یک مطالعه توسط مرکز تحقیقات دانشگاهی، یک مطالعه توسط بورد عسل اسرائیل (Honey Board of Israel) و سازمان‌های غیر دولتی، و یک مطالعه توسط بورد ملی عسل در آمریکا (USA National Honey Board) حمایت شدند. یک مطالعه منابع مالی خود را گزارش نکرد.
نتایج کلیدی
ما عسل را با داروهای بدون نیاز به نسخه سرفه، بروملین (bromelin) (یک آنزیم آناناسی) در ترکیب با عسل، درمان ساختگی (دارونما (placebo))، و عدم درمان مقایسه کردیم.
هنگامی که عسل تا سه روز مصرف شود؛ احتمالا نشانه‌های سرفه را بیش از دارونما و سالبوتامول (salbutamol) (داروهایی که راه‌های هوایی را باز می‌کنند) کاهش می‌دهد. عسل احتمالا در تسکین سرفه و کاهش تاثیر سرفه بر خواب کودکان در شب، موثرتر از عدم درمان است.
ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت بین تاثیرات عسل و دکسترومتورفان (dextromethorphan) (جزئی از داروهای بدون نیاز به نسخه سرفه) یا عسل و بروملین همراه با عسل در تمام نشانه‌های سرفه وجود داشته باشد. عسل ممکن است در تسکین و کاهش سرفه کودکان بهتر از دیفن‌هیدرامین (diphenhydramine) (آنتی‌هیستامین (antihistamine)) باشد.
والدین هفت کودک مصرف کننده عسل و دو کودک مصرف کننده دکسترومتورفان عوارض جانبی را در کودکان خود گزارش کردند، از جمله این‌که به راحتی نمی‌خوابند، بی‌قراری، و داشتن تحرک بیش از حد. والدین سه کودک در گروه دیفن‌هیدرامین گزارش دادند که کودکان آنها اغلب خواب‌آلود هستند. والدین نه کودک دریافت کننده سالبوتامول، هفت کودک دریافت کننده عسل و شش کودک دریافت کننده دارونما، اسهال را گزارش کردند. والدین چهار کودک دریافت کننده سالبوتامول و یک کودک دریافت کننده عسل، راش را گزارش کردند.
هیچ شواهدی به نفع یا علیه استفاده از عسل برای تسکین سرفه در کودکان نیافتیم. استفاده از عسل برای نوزادان تا 12 ماهگی به دلیل ایمنی ضعیف در برابر باکتری‌هایی که ممکن است در عسل وجود داشته باشد، که می‌تواند موجب فلج شود، توصیه نمی‌شود. اکثر کودکان فقط یک شب عسل دریافت کردند، که این موضوع برای نتایج این مرور یک محدودیت به شمار می‌رود.
کیفیت شواهد
به‌طور کلی، کیفیت شواهد پائین و متوسط بود. بعضی از مطالعات شرکت‌کنندگان را کورسازی نکردند.
عسل احتمالا نشانه‌های سرفه را بیشتر از عدم درمان، دیفن‌هیدرامین، و دارونما تسکین می‌دهد؛ اما ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت نسبت به دکسترومتورفان ایجاد کند. عسل ممکن است طول مدت سرفه را بهتر از دارونما و سالبوتامول کاهش دهد. شواهد قوی به نفع یا علیه استفاده از عسل وجود نداشت. اکثر کودکان یک شب درمان دریافت کردند، که برای نتایج این مرور یک محدودیت به شمار می‌رود. تفاوتی در وقوع حوادث جانبی بین عسل و بازوی کنترل وجود نداشت.
سرفه در کودکان باعث نگرانی والدین می‌شود و علت اصلی ویزیت‌های سرپایی است. سرفه می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد، باعث اضطراب شود، و بر خواب کودکان و والدین آنها تاثیر بگذارد. عسل برای کاهش نشانه‌های سرفه استفاده شده است. این یک نسخه به‌روز شده از مرورهایی است که قبلا در سال‌های 2014، 2012 و 2010 منتشر شدند.
ارزیابی اثربخشی عسل برای سرفه حاد در کودکان در شرایط سر پایی.
ما CENTRAL (شماره 2، 2018)، را که شامل ثبت تخصصی گروه عفونت‌های حاد تنفسی در کاکرین، MEDLINE (از 2014 تا 8 فوریه 2018)، Embase (از 2014 تا 8 فوریه 2018)، CINAHL (از 2014 تا 8 فوریه 2018)، EBSCO (از 2014 تا 8 فوریه 2018)، Web of Science (از 2014 تا 8 فوریه 2018)، و LILACS (از 2014 تا 8 فوریه 2018) بود، جستوجو کردیم. هم‌چنین ClinicalTrials.gov و پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO ICTRP) را در 12 فوریه 2018 جستوجو کردیم. مرور 2014 جست‌وجوهای مقالات AMED و CAB را وارد کرد، اما به دلیل فقدان دسترسی سازمانی، برای این نسخه به‌روز جستوجو نشدند.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده که به مقایسه عسل به تنهایی، یا در ترکیب با آنتی‌بیوتیک‌ها، در برابر عدم درمان، دارونما (placebo)، شربت سرفه با پایه عسل، یا سایر داروهای بدون نیاز به نسخه برای سرفه در کودکان 12 ماه تا 18 سال در درمان سرفه حاد در شرایط سرپایی.
از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم.
شش کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده را شامل 899 کودک وارد کردیم؛ سه مطالعه (331 کودک) به این نسخه به‌روز اضافه کردیم.
دو مطالعه را در معرض خطر بالای سوگیری (bias) عملکرد و تشخیص، سه مطالعه را در معرض خطر نامشخص سوگیری ریزش نمونه (attrition bias)، و سه مطالعه را در معرض خطر نامشخص سایر سوگیری‌ها ارزیابی کردیم.
مطالعات مذکور، عسل را با دکسترومتورفان (dextromethorphan)، دیفن‌هیدرامین (diphenhydramine)، سالبوتامول (salbutamol)، بروملین (bromelin) (یک آنزیم از خانواده بروملیاسه (Bromeliaceae) (آناناس))، عدم درمان، و دارونما مقایسه کردند. پنج مطالعه از مقیاس 7 درجه‌ای لیکرت برای اندازه‌گیری نشانه‌های تسکین علامتی سرفه استفاده کرد؛ یک مطالعه مقیاس 5 درجه‌ای نامشخصی را استفاده کرد. در تمام مطالعات، نمره پائین، نشان دهنده تسکین بهتر نشانه‌های سرفه بود.
استفاده از مقیاس 7 درجه‌ای لیکرت نشان داد که عسل ممکن است فراوانی سرفه را بهتر از عدم درمان یا دارونما کاهش دهد (عدم درمان: تفاوت میانگین (MD): 1.05-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.48- تا 0.62-؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه؛ 154 کودک؛ شواهد با قطعیت متوسط؛ دارونما: MD: -1.62؛ 95% CI؛ 3.02- تا 0.22-؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه؛ 402 کودک؛ شواهد با قطعیت متوسط). عسل ممکن است در کاهش فراوانی سرفه تاثیری مشابه دکسترومتورفان داشته باشد (MD: -0.07؛ 95% CI؛ 1.07- تا 0.94؛ I² = 87%؛ 2 مطالعه؛ 149 کودک؛ شواهد با قطعیت پائین). عسل ممکن است در کاهش فراوانی سرفه بهتر از دیفن‌هیدرامین باشد (MD: -0.57؛ 95% CI؛ 0.90- تا 0.24-؛ 1 مطالعه؛ 80 کودک؛ شواهد با قطعیت پائین).
مصرف عسل تا سه روز ممکن است در تسکین نشانه‌های سرفه موثرتر از دارونما یا سالبوتامول باشد. مصرف عسل بیش از سه روز احتمالا هیچ مزیتی نسبت به سالبوتامول یا دارونما در کاهش شدت سرفه، سرفه آزار دهنده، و تاثیر سرفه بر خواب والدین و کودکان نداشت (شواهد با قطعیت متوسط). بر اساس یک مقیاس 5 درجه‌ای سرفه، احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت میان تاثیرات عسل و بروملین در ترکیب با عسل در کاهش فراوانی و شدت سرفه وجود داشت.
حوادث جانبی عبارت بودند از: عصبانیت، بی‌خوابی، و بیش‌فعالی، که هفت کودک (9.3%) درمان شده با عسل و دو کودک (2.7%) درمان شده با دکسترومتورفان دچار آنها شدند (خطر نسبی (RR): 2.94؛ 95% CI؛ 0.74 تا 11.71؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه؛ 149 کودک؛ شواهد با قطعیت پائین). سه کودک (7.5%) در گروه دیفن‌هیدرامین دچار خواب‌آلودگی شدند (RR: 0.14؛ 95% CI؛ 0.01 تا 2.68؛ 1 مطالعه؛ 80 کودک؛ شواهد با قطعیت پائین). هنگامی که عسل با دارونما مقایسه شد، 34 کودک (12%) در گروه عسل و 13 کودک (11%) در گروه دارونما از نشانه‌های گوارشی شکایت داشتند (RR: 1.91؛ 95% CI؛ 1.12 تا 3.24؛ I² = 0%؛ 2 مطالعه؛ 402 کودک؛ شواهد با قطعیت متوسط). چهار کودک که سالبوتامول دریافت کردند، در مقایسه با یک کودک در گروه عسل، دچار بثورات پوستی شدند (RR: 0.19؛ 95% CI؛ 0.02 تا 1.63؛ 1 مطالعه؛ 100 کودک؛ شواهد با قطعیت متوسط). در گروه عدم درمان هیچ گونه حوادث جانبی گزارش نشده بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.