عفونتهای مجاری ادراری (urinary tract infections; UTIs) راجعه یک مشکل شایع است که میتوانند تاثیر منفی جدی بر بهزیستی (well-being) افراد و هزینههای مراقبت سلامت داشته باشند. اگرچه آنتیبیوتیکهای پیشگیرانه میتوانند به کاهش تعداد عفونتهای راجعه کمک کنند، نگرانیهای فزایندهای در مورد ایجاد مقاومت آنتیبیوتیکی، عوارض جانبی و عدم مزایای طولانیمدت درمان وجود دارد. در نتیجه، استفاده از درمانهای جایگزین مانند داروهای گیاهی چینی (Chinese herbal medicine; CHM) در نظر گرفته شدند.
شواهد مربوط به اثربخشی و بیخطری (safety) مصرف CHM را در درمان UTIهای راجعه در زنان ارزیابی کردیم. جستوجوهای انجام شده تا می 2015 برای یافتن متون علمی غربی و جولای 2014 برای یافتن متون علمی چینی منجر به ورود هفت مطالعه شد که معیار انتخاب ما را برای این مرور داشتند. اینها در مجموع 542 زن را وارد کردند.
مطالعات نشان دادند که CHM به تنهایی یا همراه با درمان آنتیبیوتیکی ممکن است برای تسکین UTIهای حاد و پیشگیری از بروز اپیزودهای راجعه موثرتر از مصرف آنتیبیوتیکها به تنهایی باشد. فقط دو مطالعه وجود داشت که به صراحت بیان کردند که وقوع عوارض جانبی باید گزارش شوند؛ هیچیک عوارض جانبی را گزارش نکردند.
با این حال، مطالعات، کوچک بوده و کیفیت روششناسی (methodology) ضعیفی داشتند؛ اکثر شرکتکنندگان مطالعه زنان یائسه بودند. بنابراین، نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند و فقط میتوانند به عنوان یافتههای اولیهای در نظر گرفته شوند که ممکن است با زنان پیش از یائسه شدن مرتبط نباشند. پیش از اینکه بتوان استفاده روتین را از CHM به عنوان یک گزینه درمانی برای UTIهای راجعه توصیه کرد، انجام پژوهشهای بیشتر برای ارائه شواهد دقیقتر لازم است.
شواهد حاصل از هفت مطالعه کوچک نشان داد که CHM به عنوان یک مداخله مستقل یا همراه با آنتیبیوتیکها ممکن است برای درمان UTIهای راجعه در طول مراحل حاد عفونت مفید باشد و ممکن است بروز UTI راجعه را حداقل شش ماه پس از درمان کاهش دهد. درمانهای CHM که بهطور خاص برای UTI راجعه فرموله شدهاند ممکن است موثرتر از درمانهای گیاهی طراحی شده برای درمان UTI حاد باشند. با این حال، تعداد کم و کیفیت پائین مطالعات وارد شده به این معنی است که دستیابی به نتیجهگیریهای قوی در مورد استفاده از CHM برای درمان UTI راجعه در زنان به تنهایی یا به عنوان مکمل آنتیبیوتیکها امکانپذیر نبود.
عفونت مجاری ادراری (urinary tract infection; UTI) حاد نوعی عفونت باکتریایی شایع است که 40% تا 50% زنان را تحت تاثیر قرار میدهد. بین 20% و 30% از زنانی که UTI داشتهاند، دچار عود شده و حدود 25%، با اپیزودهای راجعه و مداومی روبهرو میشوند که پیامدهایی برای بهزیستی (well-being) فردی و هزینههای مراقبت سلامت به همراه دارند. آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک میتوانند از بروز UTIهای عود کننده پیشگیری کنند، اما نگرانیهای فزایندهای در مورد ایجاد مقاومت میکروبی، عوارض جانبی درمان و عدم مزیت طولانیمدت وجود دارد. در نتیجه، درمانهای جایگزین در حال بررسی هستند. داروهای گیاهی چینی (Chinese herbal medicine; CHM) سابقه ثبت شدهای در درمان نشانههای UTI داشته و پژوهشهای جدیدتر نقش بالقوه آنها را در مدیریت UTIهای راجعه نشان میدهند. این مرور با هدف ارزیابی تاثیر CHM بر UTI راجعه انجام شد.
این مرور، مزایا و آسیبهای CHM را در درمان UTIهای راجعه در زنان بزرگسال، هم به عنوان یک درمان مستقل و هم در کنار دیگر مداخلات دارویی، ارزیابی میکند.
از طریق برقراری ارتباط با هماهنگ کننده جستوجوی کارآزماییها (Trials' Search Co-ordinator) و با جستوجوی واژگان و اصطلاحات مرتبط با این مرور، پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه و پیوند در کاکرین (Cochrane Kidney and Transplant Specialised Register) را تا تاریخ 7 می 2015 جستوجو کردیم. همچنین AMED؛ CINAHL و بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی به زبان چینی، پایگاه اطلاعاتی منابع علمی بیومدیکال چین (Chinese Biomedical Literature Database; CBM)؛ China Network on Knowledge Infrastructure (CNKI)؛ بانکهای اطلاعاتی VIP و Wan Fang را تا جولای 2014 جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که درمانهایی را با استفاده از CHM با دارونمای (placebo) غیر فعال یا درمانهای زیستپزشکی (biomedical) مرسوم مقایسه کردند. RCTهایی که استراتژیها و درمانهای مختلف CHM را مقایسه کردند، واجد شرایط ورود بودند. مطالعات شبه-تصادفیسازی شده حذف شدند.
استخراج دادهها بهطور جداگانه توسط دو نویسنده انجام شد. جایی که بیش از یک مقاله از یک مطالعه وجود داشت، آنها گروهبندی شده و نسخهای که کاملترین دادهها را در برداشت، برای آنالیز استفاده شد. اگر پیامدهای مرتبط فقط در نسخههای اولیه منتشر شده بودند، همین دادهها (یعنی همان دادههای نسخههای اولیه) استفاده شدند. تمام متاآنالیزها با استفاده از نسبت خطر (relative risk; RR) برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome) با 95% فواصل اطمینان (CI) انجام شدند.
هفت RCT را وارد کردیم که در مجموع شامل 542 زن شدند؛ از این تعداد، پنج مورد زنان یائسه (از سنین 56 تا 70 سال) (422 زن) را ثبتنام کردند. تمام مطالعات را در معرض خطر بالای سوگیری (bias) ارزیابی کردیم. متاآنالیزهایی برای مقایسه اثربخشی کلی درمانها در طول مراحل حاد عفونت و نرخ عود انجام شدند. آنالیز سه مطالعه شامل 282 زن که CHM را در برابر آنتیبیوتیکها بررسی کردند، نشان داد که CHM نرخ اثربخشی بالاتری برای UTI حاد (RR: 1.21؛ 95% CI؛ 1.11 تا 33) و کاهش نرخ UTI راجعه (RR: 0.28؛ 95% CI؛ 0.09 تا 0.82) داشت. آنالیز دو مطالعه شامل 120 زن که CHM را به همراه آنتیبیوتیکها در برابر آنتیبیوتیکها به تنهایی مقایسه کردند، نشان داد که مداخله ترکیبی نرخ اثربخشی بالاتری برای UTI حاد داشت (RR: 1.24؛ 95% CI؛ 1.04 تا 1.47) و منجر به نرخ کمتر عفونت راجعه در شش ماه پس از مطالعه شد (RR: 0.53؛ 95% CI؛ 0.35 تا 0.80).
یک مطالعه با مقایسه درمانهای مختلف CHM نشان داد که Er Xian Tang در درمان عفونت حاد در زنان یائسه موثرتر از San Jin Pian بود (80 زن: RR: 1.28؛ 95% CI؛ 1.03 تا 1.57). آنالیز نشان داد که درمانهای فعال CHM که بهطور خاص برای UTI راجعه فرموله شدهاند، در کاهش بروز عفونت موثرتر از درمانهای عمومی CHM هستند که معمولا برای UTI حاد استفاده میشوند (RR: 0.40؛ 95% CI؛ 0.21 تا 0.77).
فقط دو مطالعه برای گزارش عوارض جانبی انجام شد؛ هیچ یک از آنها وقوع هیچگونه عارضه جانبی را گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.