پیشینه: افراد مبتلا به دیابت میتوانند به چند دلیل دچار زخمهای پا (جراحت) شوند. این دلایل شامل آسیبهای عصبی و کاهش جریان خون به پاها و ساق پاها هستند. داشتن قند خون بالا ممکن است بر توانایی التیام زخمهای پا تاثیر داشته و بنابراین شدت کنترل قند خون ممکن است در این رابطه مفید باشد.
سوال مطالعه مروری: هدف این مرور کاکرین، پاسخ به این سوال است که چگونه کنترل قند خون با شدت بیشتر در مقایسه با کنترل معمولی آن بر التیام زخم پا در افراد مبتلا به دیابت تاثیر میگذارد؟
آنچه ما به دست آوردیم: هیچ کارآزمایی پیدا نکردیم که درباره این موضوع تکمیل شده یا نتایج آن در دسترس باشد. تنها کارآزمایی که معیارهای ما را برای ورود داشت به دلیل مواجهه با مشکلات در به کارگیری شرکتکنندگان منقطع شده است. بنابراین نمیتوانیم مطمئن باشیم که کنترل شدید قند خون زمانی که افراد زخمهای پای دیابتی دارند، مفید است یا مضر. با این حال، فقدان شواهد نباید تلاش برای رسیدن به کنترل سطح قند خون مطلوب را در افراد مبتلا به زخم پای دیابتی برای پیشرفت التیام که در حال حاضر مورد استفاده قرار میگیرد، متوقف کند. ما معتقدیم که در حال حاضر دو کارآزمایی در حال اجرا وجود دارد که ممکن است شواهدی را در مورد این موضوع پس از تکمیل فراهم کند.
این خلاصه به زبان ساده تا 7 دسامبر 2015 بهروز است.
مرور کنونی در پیدا کردن هرگونه کارآزمایی بالینی تصادفیسازی شده دارای نتایج، شکست خورد. بنابراین قادر به نتیجهگیری درباره این موضوع نیستیم که کنترل شدید سطح قند خون در مقایسه با کنترل معمولی تاثیر مثبت یا مضری بر درمان زخم پا در افراد مبتلا به دیابت دارد یا خیر. با این حال شواهد قبلی وجود کاهش خطر آمپوتاسیون عضو (با علل مختلف) را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 با کنترل شدید سطح قند خون برجسته کرده است. اینکه این کار به ویژه در افراد مبتلا به زخمهای پا مورد استفاده قرار گیرد یا خیر، ناشناخته است. نقش دقیقی که کنترل شدید سطح قند خون در درمان زخمهای پا در مراقبت چند-جانبه (در کنار سایر مداخلات با هدف درمان زخمهای پا) دارد، نیاز به تحقیق بیشتری دارد.
تخمین احتمال آمپوتاسیون اندام تحتانی در افراد مبتلا به دیابت در مقایسه با افراد بدون دیابت 10 تا 30 برابر بیشتر است. از بین تمام آمپوتاسیونهای غیر-تروماتیک در افراد مبتلا به دیابت، 85% موارد قبلا زخم پا داشتند. زخم پایی که با بیماری دیابت ارتباط دارد (زخمهای پای دیابتی) توسط چندین عامل متقابل، به ویژه دیابت نوروپاتی محیطی (diabetic peripheral neuropathy; DPN)، بیماری شریانی محیطی (peripheral arterial disease; PAD) و تغییرات در ساختار پا ایجاد میشود. این عوامل به هیپرگلیسمی (hyperglycaemia) مزمن (سطوح بالای گلوکز در خون) و تغییر حالت متابولیسم بدن در بیماری دیابت مرتبط است. کنترل هیپرگلیسمی میتواند در بهبود زخمها مهم باشد.
بررسی تاثیرات کنترل شدید سطح قند خون در مقایسه با کنترل معمولی آن بر پیامد زخمهای پا در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و نوع 2.
در دسامبر 2015 منابع زیر را جستوجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه زخم در کاکرین (Cochrane Wounds Specialised Register)؛ پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ (کتابخانه کاکرین؛ The Cochrane Library)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE (استنادات نمایه نشده در حال انجام و سایر استنادات نمایه نشده)؛ Ovid EMBASE؛ EBSCO CINAHL؛ Elsevier SCOPUS؛ ISI Web of Knowledge Web of Science؛ BioMed Central و LILACS. همچنین بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی، بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای دارویی و دستورالعملهای بالینی ملی و بینالمللی موجود درباره مدیریت پای دیابتی برای کارآزماییهای بالینی خاتمه یافته و در حال انجام، منتشر نشده و منتشر شده مرتبط جستوجو کردیم. هیچ محدودیتی بر اساس زبان و یا تاریخ انتشار یا محیط انجام مطالعه وجود نداشت.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) منتشر شده، منتشر نشده و در حال انجام که به بررسی تاثیرات کنترل شدید سطح قند خون بر پیامد زخمهای فعال پا در افراد مبتلا به دیابت پرداخته باشند، برای ورود به مرور حاضر در نظر گرفته شدند. کارآزماییهای غیر-تصادفیسازی شده و کارآزماییهای شبه-تصادفیسازی شده از مرور خارج شدند. یک کارآزمایی، به منظور انتخاب شدن باید شرایط زیر را داشته باشد: 1- تلاش برای حفظ یا کنترل سطوح قند خون و اندازهگیری تغییرات در نشانگر کنترل سطح قند خون (میانگین قند خون HbA1c یا ناشتا، به طور تصادفی، در نمونه خون یا ادرار در خانه)، و 2- ثبت تاثیر این مداخلات بر پیامدهای زخم فعال پا. موارد زیر به عنوان مداخلات گلیسمیک (glycaemic) یا قند خون انتخاب شدند: تجویز انسولین زیر-جلدی، اینفیوژن انسولین مداوم، مصرف عوامل خوراکی ضد-دیابت، مداخلات سبک زندگی یا ترکیبی از این مداخلات. تعریف گروه مداخله (شدید) این بود که باید قند خون هدف کمتری نسبت به گروه مقایسه (متعارف) داشته باشند.
تمام نویسندگان مرور بهطور جداگانه مقالات شناسایی شده را توسط راهبرد جستوجو، بر اساس معیارهای ورود به مطالعه مورد بررسی قرار دادند. دو نویسنده مرور سپس به طور جداگانه تمام متن کامل مقالات بالقوه و نتایج ثبت کارآزماییها را برای ورود، مرور کردند.
فقط یک کارآزمایی را که معیارهای ورود به مطالعه داشت، شناسایی کردیم، اما این کارآزمایی هیچ نتیجهای نداشت، بنابراین نتوانستیم آنالیز برنامهریزی شده زیر-گروه و حساسیت را در غیاب دادهها انجام دهیم. دو کارآزمایی در حال انجام شناسایی شد که ممکن است دادههایی برای آنالیز در نسخه بعدی این مرور فراهم کنند. تاریخ تکمیل این کارآزماییها در حال حاضر ناشناخته است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.