زخم فشاری چیست، و چه کسانی در معرض خطر آن هستند؟
زخمهای فشاری، که تحت عنوان زخم بستر، زخمهای دکوبیتوس (decubitus) و صدمات فشاری نیز شناخته میشوند، زخمهایی هستند که پوست و گاهی اوقات بافتی را که در زیر آن قرار دارد، در برمیگیرند. زخمهای فشاری میتوانند دردناک باشند، ممکن است عفونی شوند، و کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهند. افراد در معرض ابتلا به زخمهای فشاری، شامل افرادی هستند با آسیب طناب نخاعی، و افراد بیحرکت یا با تحرک محدود - مانند افراد مسن و افرادی که به دلیل بیماریهای کوتاهمدت یا طولانیمدت، در حالت درازکش قرار دارند.
در سال 2004، هزینه کل سالانه درمان زخمهای فشاری در انگلستان 1.4 تا 2.1 میلیارد پوند بریتانیا برآورد شد، که برابر بود با 4% از کل مخارج خدمات ملی سلامت. افراد مبتلا به زخم فشاری مدت بیشتری در بیمارستان بستری میشوند، و این باعث افزایش هزینههای بیمارستان میشود. ارقام از ایالات متحده برای سال 2006 نشان میدهد که نیم میلیون بستری در بیمارستان با تشخیص «زخم فشار» ذکر شده است؛ مجموع هزینههای بیمارستانی این بستریها، 11 میلیارد دلار بود.
چرا از پانسمان آلژینات برای درمان زخم فشاری استفاده کنیم؟
پانسمان یکی از گزینههای درمانی برای زخم فشاری است. انواع بسیار مختلفی از پانسمانها وجود دارند که میتوان از آنها استفاده کرد؛ آنها از نظر هزینه نیز بسیار متفاوت هستند. پانسمان آلژینات نوعی است که بسیار جاذب بوده و بنابراین میتواند مایع (اگزودا) تولید شده را توسط برخی زخمها جذب کند.
یافتهها
در جون 2014، در جستوجوی مطالعات مرتبطی بودیم که طراحی قوی (کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده) داشته و پانسمانهای آلژینات را با دیگر درمانها برای زخمهای فشاری مقایسه کردند. تعداد 6 مطالعه را شامل 336 شرکتکننده پیدا کردیم. آلژیناتها با پانسمانهای هیدروکلوئیدی، نوع دیگری از پانسمان آلژینات، پانسمان خمیر دکسترانومر (dextranomer)، پانسمان نقره-آلژینات، کرم نقره-روی سولفادیازین و درمان با سیستم حرارتی تابشی مقایسه شدند. هیچ شواهدی از این مطالعات به دست نیامد که نشان دهد پانسمان زخم آلژینات در بهبود زخمهای فشاری موثرتر از دیگر انواع پانسمانها یا درمانهای سطح پوست (موضعی) یا دیگر مداخلات است.
بهطور کلی، مطالعاتی را که یافتیم، شرکتکنندگان زیادی نداشتند و نتایج اغلب قطعی نبودند. برخی از گزارشهای مطالعات، اطلاعاتی را در مورد نحوه انجام آنها ارائه نداده و تشخیص اینکه نتایج ارائه شده احتمالا درست بودند یا خیر، دشوار بود. انجام تحقیقات بیشتری با کیفیت بهتر مورد نیاز است تا مشخص شود که پانسمانهای آلژینات در بهبود زخمهای فشاری بهتر از دیگر انواع پانسمانها یا دیگر درمانها هستند یا خیر. این مرور بخشی از مجموعهای از مرورها است که به بررسی پانسمان برای درمان زخم فشاری میپردازد.
این خلاصه به زبان ساده تا جون 2014 بهروز است.
تاثیرات نسبی پانسمان آلژینات در مقایسه با درمانهای جایگزین نامشخص است. کارآزماییها موجود کوچک، کوتاهمدت و در معرض خطر سوگیری هستند. تصمیمگیرندگان ممکن است بخواهند جنبههایی را مانند هزینه پانسمان و ویژگیهای مدیریت زخم ارائه شده توسط هر نوع پانسمان، در نظر بگیرند، به عنوان مثال مدیریت اگزودا (exudate).
زخمهای فشاری، که تحت عنوان زخم بستر، زخم دکوبیتوس (decubitus) و صدمات فشاری نیز شناخته میشوند، عبارتند از مناطق موضعی آسیبدیده روی پوست یا بافت زیرین آن، یا هر دو. پانسمانها بهطور گستردهای برای درمان زخمهای فشاری استفاده میشوند و گزینههای زیادی برای انتخاب وجود دارند از جمله پانسمانهای آلژینات (alginate). به منظور تسهیل برای تصمیمگیری در مورد استفاده از پانسمانها در درمان زخمهای فشاری، بررسی اجمالی و واضح از شواهد موجود ضروری است. این مرور، بخشی از مرورهای کاکرین است که به بررسی استفاده از پانسمان در درمان زخمهای فشاری پرداختند. هر مرور روی یک نوع پانسمان خاص تمرکز دارد.
ارزیابی تاثیرات پانسمان آلژینات در درمان زخم فشاری در هر محیط مراقبتی.
برای این مرور، در اپریل 2015، بانکهای اطلاعاتی زیر را جستوجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه زخمها در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ کتابخانه کاکرین )؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE (In-Process & Other Non-Indexed Citations)؛ Ovid EMBASE؛ و EBSCO CINAHL . هیچ محدودیتی بر اساس زبان یا تاریخ انتشار مقاله وجود نداشت.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) منتشر شده یا منتشر نشدهای که تاثیرات پانسمانهای آلژینات را با پانسمانهای جایگزین زخم یا عدم انجام پانسمان در درمان زخمهای فشاری (مرحله II یا بالاتر) مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم انتخاب مطالعه، ارزیابی خطر سوگیری (bias) و استخراج دادهها را انجام دادند.
شش مطالعه (336 شرکتکننده) را در این مرور وارد کردیم؛ همه مطالعات دو بازو داشتند. مطالعات وارد شده، پانسمانهای آلژینات را با شش مداخله دیگر مقایسه کردند که شامل: پانسمان هیدروکلوئید، پانسمان آلژینات حاوی نقره و حرارت درمانی تابشی (radiant heat therapy)، بودند. هر یک از شش مقایسه فقط یک مطالعه را به خود اختصاص داد و تعداد شرکتکنندگان محدود و زمانهای پیگیری، کوتاه بودند. سطح کیفیت همه شواهد، پائین یا بسیار پائین بود. در جایی که اطلاعات در دسترس بود، هیچ شواهدی دال بر تفاوت میان پانسمانهای آلژینات و درمانهای جایگزین از نظر بهبود کامل زخم یا عوارض جانبی، وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.