پیشینه
رژیم غذایی به سرطان ارتباط داده شده، و دستورالعمل‌های غذایی برای پیشگیری از سرطان در دسترس هستند. افراد پس از سرطان با نرخ بالاتری از دیگر شرایط از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، و سرطان‌های دیگر روبه‌رو هستند. بنابراین برای افراد پس از سرطان معقول است که به تغییر در رژیم غذایی خود نگاهی داشته باشند. انجام این مرور برای ارزیابی شواهد در مورد توصیه‌های غذایی برای افرادی که از سرطان جان سالم به در برده‌اند، مهم است.
هدف مطالعه مروری
این مرور شواهد را در مورد مداخلات رژیم غذایی برای افراد پس از سرطان ارزیابی می‌کند.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد به‌طور کلی پائین تا بسیار پائین است. اکثر مطالعات مداخلات غذایی را برای پیامدهای کلیدی این مرور، به‌خصوص مرگ‌ومیر و عوارض ارزیابی نکردند. با این حال، پیامدهای چند مطالعه با شواهدی با قطعیت متوسط، بر مصرف رژیم غذایی و اندازه‌گیری‌های فیزیکی متمرکز بودند. مطالعات وارد شده به مقایسه مداخلات رژیم غذایی در مقابل کنترل یا مراقبت‌های معمول پرداختند. ما داده‌های به دست آمده را از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) مشابه برای ارائه خلاصه‌ای از برآورد اثرات یک مداخله ترکیب کردیم و با استفاده از یک روش تثبیت شده (GRADE)، قطعیت (اطمینان) این یافته‌ها را قضاوت کردیم.
یافته‌های کلیدی
ما 25 RCTs را شامل 27 مقایسه مختلف شناسایی کردیم. برای برخی از پیامدها، شواهدی برای مداخلات رژیم غذایی پیدا نشد. ما شواهدی را یافتیم که نشان می‌دهند مداخلات رژیم غذایی احتمالا دریافت انرژی را اصلاح نکرد؛ با این حال، برخی از شواهد نشان می‌دهند که احتمالا افزایش اندکی در دریافت میوه و سبزیجات ایجاد می‌شود (شواهد با قطعیت متوسط). شواهد در مورد فیبر رژیم غذایی برای توصیه‌های مختلف در زمینه کاهش وزن یا غذا خوردن سالم مختلط بود. مداخلات رژیم غذایی در مقایسه با کنترل احتمالا باعث بهبود شاخص کیفیت رژیم غذایی شد (شواهد با قطعیت متوسط). برای اندازه‌گیری‌های فیزیکی، ما شاهد کاهش احتمالی در شاخص توده بدنی (BMI) ناشی از مداخلات رژیم غذایی در مقایسه با گروه کنترل (شواهد با اطمینان متوسط) بودیم، اما شواهدی اندک تغییری را در نسبت دور کمر به باسن (شواهد با قطعیت پائین) نشان ندادند. برای کیفیت زندگی (QoL)، نتایج، به دلیل استفاده از طیف وسیعی از ابزارهای بررسی، مختلط بودند. هیچ موردی از عوارض جانبی گزارش نشد.
نتیجه‌گیری
شواهد موجود نشان می‌دهند که مداخلات رژیم غذایی می‌توانند در اصلاح مصرف میوه و سبزی و کیفیت رژیم غذایی مفید باشند؛ اصلاح مصرف فیبر متغیر بود و برخی مزایا برای اندازه‌گیری‌های آنتروپومتریک، از جمله BMI دیده شد. بسیاری از شواهد بر داده‌های زنان مبتلا به سرطان پستان بنا شده، بنابراین تحقیقات بیشتری برای بیماران مبتلا به سرطان‌های دیگر مورد نیاز است. شکاف‌هایی در شواهد مربوط به استفاده از فن‌آوری‌های جدید، بیماری‌های همراه و داده‌های ترکیب بدن شناسایی شده‌اند.
شواهد، اثرات اندکی را از مداخلات رژیم غذایی بر مورتالیتی کلی و سرطان‌های ثانویه نشان دادند. برای موربیدیتی‌های همراه، هیچ شواهدی شناسایی نشد. برای پیامدهای تغذیه‌ای، احتمالا تاثیر اندک یا هیچ تاثیری بر دریافت انرژی وجود داشت، اگرچه احتمالا افزایش اندکی در دریافت میوه و سبزی و شاخص کیفیت رژیم غذایی دیده می‌شود. نتایج برای فیبر مختلط بودند. برای آنتروپومتری، احتمالا کاهش اندکی در شاخص توده بدنی (BMI) دیده می‌شود، اما احتمالا تاثیر اندک یا هیچ تاثیری بر نسبت دور کمر به باسن خواهد داشت. برای کیفیت زندگی، نتایج بسیار متنوع بودند. انجام تحقیقات اضافی با کیفیت بالا برای بررسی اثرات مداخلات رژیم غذایی برای محل‌های مختلف سرطان، و ارزیابی پیامدهای مهم از جمله بیماری‌های همراه و ترکیب بدن، الزامی است. شواهد در مورد فن‌آوری‌های جدید مورد استفاده برای ارائه مداخلات رژیم غذایی محدود بودند.
توصیه‌های بین‌المللی غذایی شامل راهنمایی در مورد غذا خوردن سالم و مدیریت وزن برای افرادی است که از سرطان جان سالم به در برده‌اند؛ با این حال مداخلات غذایی به‌طور معمول برای افرادی که بعد از سرطان زندگی می‌کنند، ارائه نشده است.
بررسی اثرات مداخلات غذایی برای بازماندگان بزرگسال سرطان بر موربیدیتی و مورتالیتی، تغییرات در رفتار غذایی، ترکیب بدنی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و اندازه‌گیری‌های بالینی.
ما جست‌وجو را در تاریخ 18 سپتامبر 2018 انجام داده و پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL)، در کتابخانه کاکرین؛ MEDLINE از طریق Ovid؛ Embase از طریق Ovid؛ the Allied and Complementary Medicine Database (AMED)؛ the Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL)؛ و پایگاه اطلاعاتی خلاصه‌های مرور اثرات (DARE) را جست‌وجو کردیم. ما منابع دیگر را از جمله فهرست منابع مقالات بازیابی شده، مرورهای دیگر در مورد این موضوع، پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بین‌المللی برای کارآزمایی‌های در حال انجام، متارجیستر (metaRegister)، Physicians Data Query، و وب‌سایت‌های مناسب برای کارآزمایی‌های در حال انجام را جست‌وجو کردیم. ما خلاصه‌های کنفرانس و WorldCat را برای پایان‌نامه‌ها جست‌وجو کردیم.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که افراد را پس از تشخیص سرطان وارد کردند. مداخله عبارت بود از هر گونه مشاوره غذایی که با هر روشی ارائه شده بود، از جمله جلسات گروهی، دستورالعمل تلفنی، اطلاعات متنی نوشته شده، یا یک رویکرد مبتنی بر وب. ما مقایسه‌هایی را وارد کردیم که می‌توانستند مراقبت‌های معمول یا اطلاعات متنی نوشته شده باشند، و پیامدهایی اندازه‌گیری شدند که شامل بقای کلی، موربیدیتی‌ها، بدخیمی‌های ثانویه، تغییرات رژیم غذایی، آنتروپومتری، کیفیت زندگی ، و بیوشیمی بودند.
ما از روش‌های استاندارد روش‌شناسی کاکرین استفاده کردیم. دو نفر به‌طور مستقل از هم عناوین و مقالات متن کامل را ارزیابی کردند، داده را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. برای آنالیز، از مدل آماری تصادفی اثرات برای تمام متاآنالیزها و از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای رتبه‌بندی قطعیت شواهد، با توجه به محدودیت‌ها، غیرمستقیم بودن، ناسازگاری، عدم دقت و سوگیری استفاده کردیم.
ما 25 RCTs را شامل 7259 شرکت‌کننده از جمله 977 (13.5%) مرد و 6282 (86.5%) زن وارد کردیم. ميانگين سني افراد مورد مطالعه از 52.6 تا 71 سال متغير بود و دامنه سني آنها 23 تا 85 سال گزارش شد. کارآزمایی‌ها 27 مقایسه را گزارش کرده و شامل شرکت‌کنندگانی بودند که از سرطان پستان (17 کارآزمایی)، سرطان کولورکتال (2 کارآزمایی)، سرطان گاینوکولوژی (1 کارآزمایی)، و سرطان در محل‌های مختلف (5 کارآزمایی) جان سالم به در برده بودند.
برای بقای کلی، گروه‌های مداخله رژیم غذایی و کنترل تفاوت اندک یا عدم تفاوت را در خطر مورتالیتی نشان دادند (نسبت خطر (HR): 0.98؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.77 تا 1.23؛ 1 مطالعه؛ 3107 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). برای بدخیمی‌های ثانویه، کارآزمایی‌های مداخلات رژیم غذایی در برابر کنترل، تفاوت اندک یا عدم تفاوت را گزارش کردند (خطر نسبی (RR): 0.99؛ 95% CI؛ 0.84 تا 1.15؛ 1 مطالعه؛ 3107 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت پائین). موربیدیتی‌های همراه در هيچ يک ازکارآزمایی‌های وارد شده اندازه‌گيری نشدند.
پیامدهای بعدی گزارش شده پس از 12 ماه، دریافتند که مداخلات رژیم غذایی در مقابل کنترل احتمالا تفاوت کم یا عدم تفاوت را در دریافت انرژی در 12 ماه ایجاد می‌کنند (تفاوت میانگین (MD): 59.13- کیلوکالری؛ 95% CI؛ 159.05- تا 37.79؛ 5 مطالعه؛ 3283 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). مداخلات رژیم غذایی در مقابل کنترل احتمالا منجر به افزایش اندک در مصرف میوه و سبزیجات (MD؛ 0.41 وعده؛ 95% CI؛ 0.10 تا 0.71؛ 5 مطالعه؛ 834 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط)؛ نتایج مختلط برای مصرف فیبر کلی (MD؛ 5.12 گرم؛ 95% CI؛ 0.66 تا 10.9؛ 2 مطالعه؛ 3127 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)؛ و احتمالا بهبود در شاخص کیفیت رژیم غذایی (MD: 3.46؛ 95% CI؛ 1.54 تا 5.38؛ 747 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت متوسط) می‌شوند.
برای آنتروپومتری، مداخله رژیم غذایی در مقابل کنترل احتمالا منجر به کاهش اندک در شاخص توده بدنی (BMI) می‌شود (MD؛ 0.79- کیلوگرم/مترمربع؛ 95% CI؛ 1.50- تا 0.0.7-؛ 4 مطالعه؛ 777 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت متوسط). مداخلات رژیم غذایی در مقابل کنترل احتمالا تاثیری اندک یا هیچ تاثیری بر نسبت دور کمر به باسن خواهند داشت (MD: -0.01؛ 95% CI؛ 0.04- تا 0.02؛ 2 مطالعه، 106 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت پائین).
برای کیفیت زندگی، نتایج مختلطی وجود داشت؛ چندین ابزار مختلف ارزیابی کیفیت مورد استفاده قرار گرفت و شواهد قطعیت پائین تا بسیار پائین داشتند. هیچ موردی از عوارض جانبی در هیچ یک از مطالعات وارد شده گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.