درد معمولا پس از جراحی احساس میشود. کودکان تمایل دارند به والدین یا مراقب خود که برای تسکین درد به آنها دارو میدهند، اعتماد کنند. میتوان دارو را یا در صورت شکایت کودک از درد (در صورت نیاز)، یا «بهصورت شبانهروزی» (around the clock) (برنامه ثابت، بهعنوان مثال هر چهار ساعت)، به کودک داد.
در جولای سال 2014، سه مطالعه (کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده) را روی 246 کودک زیر 16 سال پیدا کردیم. تمام مطالعات دو روش تجویز دارو را برای تسکین درد پس از تونسیلکتومی (tonsillectomy) (جراحی برای برداشتن لوزهها) مقایسه کردند. مطالعات حجم نمونه کوچکی داشته، و بهطور کلی از کیفیت پائینی برخوردار بودند.
یک مطالعه نشان داد که کودکان در گروه «شبانهروزی» داروهای بیشتری مصرف کردند، اما تسکین درد بهتری نداشتند. هیچ تفاوتی در تسکین درد یا عوارض جانبی بین دو گروه دیده نشد. شواهد کافی برای اطمینان از اینکه کدام روش درمانی برای تسکین درد پس از جراحی کودکان بهتر است، وجود نداشت. انجام مطالعات بیشتر با کیفیت بالا و در مقیاس بزرگ مورد نیاز است.
شواهد محدودی برای نتیجهگیری در مورد اثربخشی تجویز آنالژزیک بر حسب شرایط (PRN) در برابر تجویز آنالژزیک بهصورت شبانهروزی (ATC) برای مدیریت و کنترل درد پس از جراحی در کودکان در دسترس بود.
درد حاد پس از جراحی در نتیجه آسیب به بافت به دنبال جراحی ایجاد میشود. تجویز داروهای آنالژزی مناسب برای کودکان یک فرآیند پیچیده است و مشخص نیست که درد پس از جراحی کودکان با تجویز آنالژزیک «در صورت نیاز» (در صورت بروز درد) («بر حسب شرایط (pro re nata)» یا PRN نامیده میشود» با موفقیت بیشتری درمان میشود یا با تجویز بر اساس یک برنامه ثابت «شبانهروزی (around the clock; ATC)» (صرفنظر از درد در زمان تجویز)؟
ارزیابی اثربخشی تجویز داروی آنالژزیک در صورت نیاز در برابر تجویز داروی آنالژزیک بر اساس یک برنامه ثابت در مدیریت و کنترل درد پس از جراحی در کودکان زیر 16 سال.
در تاریخ 2 جولای 2014، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ بانکهای اطلاعاتی MEDLINE؛ EMBASE و CINAHL را جستوجو کردیم. برای شناسایی دادههای بیشتر منتشر شده یا منتشر نشده، به جستوجو در کتابشناختیهای مطالعات وارد شده و مرورها و همچنین دو بانک اطلاعاتی کارآزمایی بالینی، ClinicalTrials.gov و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO) پرداختیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که به مقایسه تجویز داروی آنالژزیک بر حسب شرایط (PRN) در برابر تجویز داروی آنالژزیک بهصورت شبانهروزی (ATC) برای مدیریت درد پس از جراحی در کودکان زیر 16 سالی پرداختند که تحت هرگونه پروسیجر جراحی نیازمند به تسکین درد پس از جراحی، در هر شرایطی قرار گرفتند.
دو نویسنده مرور (AH؛ PW) بهطور مستقل از هم دادههای مربوط به اثربخشی و حوادث جانبی را استخراج کرده، مسائل مربوط به کیفیت مطالعه را بررسی و خطر سوگیری (bias) را با توجه به توصیه ارائه شده در کتابچه مرورهای نظاممند مداخلات کاکرین ارزیابی کردند.
ما سه RCT (چهار گزارش) انجام شده را روی 246 کودک زیر 16 سال تحت جراحی تونسیلکتومی یا لوزهبرداری (tonsillectomy) وارد کردیم. به کودکان دوزهایی از داروی مورد مطالعه متناسب با وزن آنها، چه بهصورت PRN چه بهصورت ATC، توسط والدین یا مراقب در خانه تا چهار روز به دنبال جراحی داده شد. ما هیچ مطالعهای را شناسایی نکردیم که به ارزیابی مدیریت و کنترل درد پس از جراحی در کودکان در هر شرایط دیگری (یعنی در شرایط بستری) پرداخته باشد. تمام مطالعات وارد شده در این مرور مبتنی بر استفاده از پاراستامول (paracetamol) بودند و در دو مطالعه یک اوپیوئید (opioid) به پاراستامول اضافه شد. آنالژزیکها بهصورت خوراکی (قرص یا الگزیر (elixir)) یا بهصورت رکتال (شیاف) تجویز شدند. کیفیت گزارشدهی مطالعه ضعیف بود و کمتر از 50 کودک در هر بازو وجود داشت. با مصرف دارو، ميانگين نمرات شدت درد با گذشت زمان کاهش يافت. با این حال، کودکان در ارزیابی نهایی هنوز هم درد را گزارش میکردند و این نشان میدهد که هیچیک از برنامههای تجویز، بیدردی کافی را به دنبال ندارند. هیچ تفاوت معنیداری در نمرات شدت درد در هر نقطه زمانی وجود نداشت. این مطالعات حوادث جانبی را گزارش کردند که ممکن است مربوط به داروی مورد مطالعه باشند، مانند تهوع و استفراغ، و یبوست، اما تفاوت آماری معنیداری بین این گروهها مشاهده نشد. فقط از سه مطالعه کوچک دادههای بسیار معدودی به دست آمد و انجام متاآنالیز امکانپذیر نبود. یک مطالعه گزارش داد که مقدار بالاتری از آنالژزیکها در گروه ATC در مقایسه با گروه PRN مصرف شد: نشان دادن اینکه مصرف حجم بالاتر دارو در گروه ATC منجر به بیدردی بهتر میشود، میتوانست مفید واقع شود اما قادر به اثبات این موضوع نبودیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.