حرف آخر
شواهدی را با کیفیت بسیار پائین یافتیم که داروهای غیر-استروئیدی ضد-التهابی (NSAIDs) خوراکی هیچ تاثیری بر درد یا دیگر نشانه‌ها در افراد مبتلا به درد متوسط یا شدید ناشی از فیبرومیالژی ندارند. ایبوپروفن و دیکلوفناک از NSAIDهای شایعی هستند که تجویز می‌شوند.
پیشینه
فیبرومیالژی با درد پایدار و گسترده، مشکلات خواب، و خستگی مشخص می‌شود. NSAIDها داروهایی با تاثیرات آنالژزیک (ضد-درد)، داروهای تب‌بُر (کاهش دهنده تب)، و همچنین داروهایی با تاثیرات ضد-التهابی در دوزهای بالاتر هستند. از آنها اغلب برای درمان بیماری‌های روماتیسمی استفاده می‌شود.
تعریف ما از یک نتیجه خوب، بیماری بود که درد وی تا سطح بالایی تسکین یافت و توانست دارو را بدون ابتلا به عوارض جانبی که منجر به توقف درمان شود، ادامه دهد.
ویژگی‌های مطالعه
به جست‌وجوی کارآزمایی‌های بالینی پرداختیم که در آنها از NSAIDها برای درمان نشانه‌های فیبرومیالژی در بزرگسالان استفاده شد. آخرین جست‌وجو در ژانویه 2017 انجام شد. شش مطالعه که معیارهای ورود را داشتند، 292 شرکت‌کننده را برای درمان با NSAID یا دارونما (placebo) تصادفی‌سازی کردند. NSAIDهای بررسی شده عبارت بودند از اتوریکوکسیب (etoricoxib) 90 میلی‌گرم در روز، ایبوپروفن (ibuprofen) 2400 میلی‌گرم در روز، ناپروکسن (naproxen) 1000 میلی‌گرم در روز، و تینوکسیکام (tenoxicam) 20 میلی‌گرم در روز؛ 146 شرکت‌کننده NSAID و 146 شرکت‌کننده دارونما دریافت کردند. طول مدت مطالعات بین سه و هشت هفته گزارش شد. هیچ یک از مطالعات پیامدهای مورد نظر را گزارش نکردند.
نتایج کلیدی
هیچ تفاوتی را بین NSAID یا دارونما برای پیامدهای متعدد پیدا نکردیم. کاهش درد تا میزان یک-دوم یا بیشتر در 1 مورد از هر 10 فرد دریافت کننده NSAID و 2 بیمار از هر 10 فرد دریافت کننده دارونما مشاهده شد. کاهش درد تا میزان یک-سوم یا بیشتر در حدود 2 مورد از هر 10 بیمار، هم با NSAID و هم با دارونما به دست آمد. عوارض جانبی تا 3 بیمار را از هر 10 فرد دریافت کننده NSAID و 2 مورد را از هر 10 فرد دریافت کننده دارونما درگیر کرد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد بسیار پائین بود. این بدان معنی است که این پژوهش اندیکاسیون (نشانه) قابل اطمینانی را از تاثیر احتمالی NSAIDها ارائه نمی‌کند. احتمال اینکه تاثیر واقعی NSAIDها به‌طور قابل ملاحظه‌ای متفاوت باشد، بسیار بالا است. مطالعات کوچک مانند مواردی که در این مرور هستند، در مقایسه با تاثیرات دیده شده در مطالعات بزرگ‌تر و بهتر، گرایش به برآورد بیش از حد نتایج درمان دارند. وجود شواهدی با کیفیت بسیار پائین و فقدان هر گونه منفعت بارز به این معنی است که NSAIDها نمی‌توانند برای مدیریت فیبرومیالژی مفید باشند.
فقط تعداد معدودی از شواهد با کیفیت بسیار پائین در مورد استفاده از NSAIDها در فیبرومیالژی وجود دارد، و این موضوع ناشی از مطالعات کوچک، و عمدتا ناکافی با خطر بالقوه سوگیری است. این سوگیری به‌طور معمول مزایای ظاهری NSAIDها را افزایش خواهد داد، اما چنین مزایایی مشاهده نشد. در نتیجه، NSAIDها را نمی‌توان برای درمان فیبرومیالژی مفید دانست.
داروهای غیر-استروئیدی ضد-التهابی (nonsteroidal anti-inflammatory drugs; NSAIDs) خوراکی علیرغم اینکه تصور می‌شود موثر نیستند، به‌طور گسترده‌ای برای درمان درد در فیبرومیالژی (fibromyalgia) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ارزیابی اثربخشی ضد-دردی، تحمل‌پذیری (خروج از مطالعه به دلیل ابتلا به عوارض جانبی)، و ایمنی (عوارض جانبی جدی) داروهای غیر-استروئیدی ضد-التهابی خوراکی در درمان فیبرومیالژی در بزرگسالان.
ما CENTRAL؛ MEDLINE و Embase را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده از زمان آغاز به کار آنها تا ژانویه 2017 جست‌وجو کردیم. همچنین به جست‌وجو در فهرست منابع مطالعات و مرورهای بازیابی شده، و پایگاه‌های ثبت آنلاین کارآزمایی‌های بالینی پرداختیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده و دوسو-کور را با طول مدت دو هفته یا طولانی‌تر وارد کردیم که هر نوعی را از NSAID خوراکی با دارونما (placebo) یا هر درمان فعال دیگر برای تسکین درد در فیبرومیالژی، با ارزیابی ذهنی درد توسط شرکت‌کننده، مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج و کیفیت کارآزمایی و سوگیری (bias) بالقوه را ارزیابی کردند. پیامدهای اولیه عبارت بودند از تعداد شرکت‌کنندگان با تسکین قابل ملاحظه درد (حداقل 50% تسکین بیشتر درد نسبت به خط پایه یا بهبود بسیار زیاد در مقیاس درک کلی بیمار از تغییر (Patient Global Impression of Change; PGIC)) یا تسکین متوسط درد (حداقل 30% تسکین بیشتر درد نسبت به خط پایه یا بهبودی زیاد یا بسیار زیاد در مقیاس PGIC)، عوارض جانبی جدی، و نرخ خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی؛ پیامدهای ثانویه عبارت بودند از عوارض جانبی، میزان خروج از درمان به علت فقدان اثربخشی، و پیامدهای مربوط به خواب، خستگی، و کیفیت زندگی. در جایی که امکان تجزیه‌وتحلیل تجمعی وجود داشت، از داده‌های دو-حالتی برای محاسبه تفاوت خطر (RD) و تعداد افراد مورد نیاز برای درمان (number needed to treat; NNT) به منظور دستیابی به یک پیامد مفید بیشتر، با استفاده از روش‌های استاندارد استفاده کردیم. کیفیت شواهد را با استفاده از درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کرده و جدول «خلاصه‌ای از یافته‌ها» را ایجاد کردیم.
جست‌وجوهای ما، شش مطالعه تصادفی‌سازی شده و دوسو-کور را با 292 شرکت‌کننده مبتلا به فیبرومیالژی قطعی شناسایی کرد. میانگین سنی شرکت‌کنندگان بین 39 و 50 سال بود، و 89% تا 100% آنها را زنان تشکیل می‌داد. شدت درد اولیه حدود 7/10 در یک مقیاس 0 تا 10 درد بود، که حکایت از درد شدید داشت. NSAIDهای بررسی شده عبارت بودند از اتوریکوکسیب (etoricoxib) 90 میلی‌گرم در روز، ایبوپروفن (ibuprofen) 2400 میلی‌گرم در روز، ناپروکسن (naproxen) 1000 میلی‌گرم در روز، و تینوکسیکام (tenoxicam) 20 میلی‌گرم در روز؛ 146 شرکت‌کننده NSAID و 146 شرکت‌کننده دارونما دریافت کردند. طول مدت درمان در مرحله دوسو-کور مطالعه، بین سه و هشت هفته متغیر بود.
همه مطالعات تمام پیامدهای مورد نظر را گزارش نکردند. تجزیه‌وتحلیل‌ها همواره تفاوت معنی‌داری را بین NSAID و دارونما در موارد زیر نشان ندادند: منفعت قابل توجه (حداقل 50% کاهش در شدت درد) (تفاوت خطر (RD): 0.07-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18- تا 0.04؛ 2 مطالعه؛ 146 شرکت‌کننده)؛ منفعت متوسط (حداقل 30% کاهش شدت درد) (RD: -0.04؛ 95% CI؛ 0.16- تا 0.08؛ 3 مطالعه؛ 192 شرکت‌کننده)؛ میزان خروج از مطالعه ناشی از ابتلا به عوارض جانبی (RD: 0.04؛ 95% CI؛ 0.02- تا 0.09؛ 4 مطالعه؛ 230 شرکت‌کننده)؛ شرکت‌کنندگانی که دچار هر گونه عارضه جانبی شدند (RD: 0.08؛ 95% CI؛ 0.03- تا 0.19؛ 4 مطالعه؛ 230 شرکت‌کننده)؛ میزان خروج از مطالعه به هر علتی (RD: 0.03؛ 95% CI؛ 0.07- تا 0.14؛ 3 مطالعه؛ 192 شرکت‌کننده). هیچ موردی از عوارض جانبی جدی یا مرگ‌ومیر دیده نشد. اگرچه بیشتر مطالعات برخی از اندازه‌گیری‌های کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، تاثیر فیبرومیالژی، یا دیگر پیامدها را داشتند، هیچ‌کدام در مورد این موضوع که بین گروه‌های درمان تفاوتی اندک یا عدم تفاوت وجود دارد یا خیر، پیامدهایی را گزارش نکردند.
کیفیت شواهد مربوط به تمام پیامدها را به سطح بسیار پائین کاهش دادیم، به این معنی که این پژوهش اندیکاسیون (نشانه) قابل اطمینانی را از تاثیر احتمالی درمان با NSAIDها ارائه نمی‌دهد. احتمال اینکه این تاثیر تفاوت قابل ملاحظه‌ای داشته باشد، بسیار بالا است. این نتیجه‌گیری بر اساس تعداد اندک مطالعات، شرکت‌کنندگان، و عوارض، همچنین نواقص دیگر در روند گزارش‌دهی کیفیت مطالعه استوار است که باعث وقوع خطرات احتمالی سوگیری می‌شود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.