پیامهای کلیدی
مشخص نیست که داروها در پیشگیری از بروز حملات میگرن وستیبولار (vestibular migraine) موثر هستند یا خیر.
مطالعات بسیار کمی برای ارزیابی مزایا و آسیبهای احتمالی مصرف دارو به منظور پیشگیری از بروز حملات وجود دارند. مطالعات موجود کوچک و نتایج غیر قطعی هستند.
برای کمک به تعیین اینکه درمانهایی وجود دارند که ممکن است این وضعیت را بهبود ببخشند یا خیر، انجام کار بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
میگرن وستیبولار چیست؟
میگرن (گاهی اوقات تحت عنوان «سردرد میگرنی» هم شناخته میشود) یک وضعیت شایع است که باعث سردردهای مکرر میشود. میگرن وستیبولار یک بیماری مرتبط است که نشانههای اصلی آن عبارتند از اپیزودهای مکرر سرگیجه شدید یا vertigo (احساس چرخش). این اپیزودها اغلب با سردرد یا دیگر نشانههای شبیه میگرن (مانند حساسیت (sensitivity) به نور یا صدا، تهوع و استفراغ)، همراه هستند. این یک وضعیت نسبتا شایع است که در 1 نفر از هر 100 نفر دیده شده و میتواند تاثیرات شدیدی بر زندگی روزمره داشته باشد.
میگرن وستیبولار چگونه درمان میشود؟
برنامههای درمانی تیپیکال شامل مصرف داروهایی به منظور تلاش برای توقف حمله سرگیجه پس از شروع، یا بهبود نشانهها است. علاوه بر این، افراد ممکن است از درمانهایی استفاده کنند که برای پیشگیری از شروع حملات در نظر گرفته شدهاند (درمان پروفیلاکتیک یا پیشگیرانه). هیچ درمان گستردهای برای پیشگیری یا مدیریت نشانههای حمله میگرن وستیبولار وجود ندارد. گاهی اوقات به افراد توصیه میشود داروهایی را مصرف کنند که برای درمان سردرد میگرنی استفاده میشوند. فرض بر این است که این داروها برای میگرن وستیبولار نیز موثر هستند.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
هدف آن بود که بدانیم:
- شواهدی وجود دارد که نشان دهد هر دارویی برای پیشگیری از حملات میگرن وستیبولار موثر است یا خیر، یا نشانههای آن را هنگام وقوع حمله کاهش میدهد یا خیر؛
- این درمانها ممکن است آسیبی به همراه داشته باشند یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
برای یافتن مطالعاتی شامل بزرگسالان به جستوجو پرداختیم که انواع مختلف داروها را یا با عدم درمان یا با دارونما (placebo) (درمان ساختگی) مقایسه کردند. از روشهای استانداردی برای ارزیابی قطعیت شواهد استفاده کردیم. اطمینان خود را نسبت به شواهد، بر اساس عواملی مانند روشهای انجام مطالعه، تعداد شرکتکنندگان و همسو و سازگار بودن یافتهها در طول مطالعات، رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
سه مطالعه را پیدا کردیم، که در مجموع شامل 209 نفر بودند (65% زن). این مطالعات دو نوع مختلف دارو را مورد بررسی قرار دادند تا ارزیابی کنند که ممکن است به پیشگیری از بروز حملات میگرن وستیبولار یا به کاهش نشانهها هنگام بروز اپیزودها کمک کنند یا خیر.
بتا بلاکرها
اولین مطالعه استفاده از دارویی را به نام متوپرولول (metoprolol) بررسی کرد، قرصی که یک بار در روز مصرف میشود. متوپرولول جزو گروهی از داروها به نام بتا بلاکرها (beta-blocker) است. اینها اغلب برای درمان فشار خون بالا استفاده میشوند، اما برای پیشگیری از حملات سردرد میگرنی هم قابل تجویز هستند. مشخص نبود که این درمان تفاوتی را در دفعات حملات سرگیجه ایجاد میکند یا اینکه با وقوع آسیبهای جدی همراه است یا خیر.
مسدود کنندههای کانال کلسیم
دو مطالعه کوچکتر استفاده از فلوناریزین (flunarizine) را ارزیابی کردند، قرصی که یک بار در روز مصرف میشود. این دارو از خانواده داروهایی است که تحت عنوان مسدود کنندههای کانال کلسیم شناخته میشوند. این داروها نیز معمولا برای کنترل فشار خون بالا مصرف میشوند، اما برای سردرد میگرنی هم قابل تجویز هستند. مشخص نبود افراد هنگام استفاده از این درمان احساس میکنند نشانههایشان بهبود یافته یا خیر، و اینکه دفعات حملات سرگیجه آنها تغییر کرده یا خیر. مطالعات گزارشی را از آسیبهای جدی درمان ارائه نکردند، بنابراین نمیدانیم که خطراتی در رابطه با مصرف دارو وجود داشت یا خیر.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
اعتماد بسیار کمی به شواهد داریم زیرا سه مطالعه انجام شده کوچک بودند. همچنین مشکلاتی در نحوه انجام مطالعات وجود داشت، به این معنی که نتایج ممکن است غیر قابل اعتماد باشند. این داروها اغلب برای شرایط دیگری استفاده میشوند که مشخص است با برخی عوارض جانبی همراه هستند. با این حال، در این مرور اطلاعات کافی را در اختیار نداشتیم تا بدانیم این عوارض جانبی هنگام استفاده از درمانها برای میگرن وستیبولار مشکلساز هستند یا خیر.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
این شواهد تا سپتامبر 2022 بهروز است.
شواهد بسیار محدودی از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده با دارونما در مورد اثربخشی و آسیبهای احتمالی مداخلات دارویی برای پروفیلاکسی از میگرن وستیبولار وجود دارد. فقط شواهدی را برای دو مداخله مورد نظر (بتا بلاکرها و مسدود کنندههای کانال کلسیم) شناسایی کردیم و تمامی شواهد دارای قطعیت پائین یا بسیار پائین بودند. برای دانستن اینکه این درمانها در بهبود نشانههای بیماری موثر هستند یا خیر، و اینکه استفاده از آنها آسیبهایی را در پی دارد یا خیر، انجام پژوهش بیشتری ضروری است.
میگرن وستیبولار (vestibular migraine) شکلی از میگرن است که یکی از ویژگیهای اصلی آن حملات مکرر سرگیجه است. این اپیزودها اغلب با دیگر ویژگیهای میگرن، از جمله سردرد و حساسیت (sensitivity) به نور یا صدا، همراه هستند. این حملات غیر قابل پیشبینی و شدید سرگیجه میتوانند موجب کاهش چشمگیری در کیفیت زندگی افراد شوند. تخمین زده میشود که این وضعیت فقط کمتر از 1% از جمعیت را تحت تاثیر قرار دهد، اگرچه افراد زیادی هنوز تشخیص داده نشدهاند. تعدادی از مداخلات دارویی استفاده شده یا پیشنهاد شدهاند که به عنوان پروفیلاکسی برای این وضعیت مورد استفاده قرار گیرند تا کمکی باشند برای کاهش بروز دفعات حملات. اینها عمدتا مبتنی بر درمانهایی هستند که برای سردرد میگرنی استفاده میشوند، با این فرض که پاتوفیزیولوژی زمینهای این شرایط مشابه است.
ارزیابی مزایا و آسیبهای درمانهای دارویی مورد استفاده در پروفیلاکسی از بروز میگرن وستیبولار.
متخصص اطلاعات گروه گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین برای یافتن کارآزماییهای منتشر شده و منتشر نشده به جستوجو در پایگاه ثبت گروه ENT در کاکرین؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ Web of Science؛ ClinicalTrials.gov؛ ICTRP و منابع دیگر پرداخت. تاریخ جستوجو 23 سپتامبر 2022 بود.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTهایی را شامل بزرگسالان مبتلا به میگرن وستیبولار قطعی یا محتمل وارد کردیم که بتا بلاکرها (beta-blocker)، مسدود کنندههای کانال کلسیم، داروهای ضد صرع، داروهای ضد افسردگی، دیورتیکها (diuretics)، آنتیبادیهای مونوکلونال علیه پپتید مرتبط با ژن کلسیتونین (calcitonin) (یا گیرنده آن)، سم بوتولینوم یا اصلاح هورمونی را یا با دارونما (placebo) یا با عدم درمان مقایسه کردند. مطالعات با طراحی متقاطع (cross-over) را حذف کردیم، مگر اینکه دادههای مرحله اول مطالعه شناسایی شده بودند.
از روشهای استاندارد کاکرین بهره گرفتیم. پیامدهای اولیه عبارت بودند از: 1) بهبود سرگیجه (ارزیابی شده در قالب یک پیامد دو حالتی (dichotomous) - بهبود یافته یا بهبود نیافته)، 2) تغییر سرگیجه (ارزیابی شده در قالب یک پیامد پیوسته (continuous)، با ارائه نمره در یک مقیاس عددی) و 3) عوارض جانبی جدی. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از: 4) کیفیت زندگی مرتبط با سلامت مختص بیماری، 5) بهبود سردرد، 6) بهبود دیگر نشانههای میگرنی و 7) دیگر عوارض جانبی. پیامدهای گزارششده را در سه نقطه زمانی در نظر گرفتیم: < 3 ماه، 3 تا < 6 ماه، > 6 تا 12 ماه. برای ارزیابی قطعیت شواهد برای هر پیامد، از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) استفاده کردیم.
مرور حاضر شامل سه مطالعه با مجموع 209 شرکتکننده بود. یک مطالعه بتا بلاکرها و دو مطالعه دیگر مسدود کنندههای کانال کلسیم را مورد ارزیابی قرار دارند. هیچ شواهدی برای دیگر مداخلات مورد نظر به دست نیاوردیم.
بتا بلاکرها در برابر دارونما (placebo)
یک مطالعه (شامل 130 شرکتکننده، 61% زن) استفاده از 95 میلیگرم متوپرولول (metoprolol) را یک بار در روز به مدت شش ماه در مقایسه با دارونما ارزیابی کرد. نسبتی از افراد که بهبود سرگیجه را گزارش کردند در این مطالعه ارزیابی نشدند. دادههایی در مورد فراوانی حملات سرگیجه در شش ماه و وقوع عوارض جانبی جدی گزارش شدند. با این حال، این یک مطالعه واحد و کوچک بوده و سطح قطعیت شواهد برای همه پیامدها، پائین یا بسیار پائین گزارش شد. نتوانستیم از نتایج عددی موجود به نتیجهگیریهای معناداری دست یابیم.
مسدود کنندههای کانال کلسیم در برابر عدم درمان
دو مطالعه، شامل 79 شرکتکننده (72% زن)، استفاده از 10 میلیگرم فلوناریزین (flunarizine) را یک بار در روز به مدت سه ماه در مقایسه با عدم مداخله ارزیابی کردند. تمامی شواهد برای این مقایسه دارای قطعیت بسیار پائین بودند. بیشتر پیامدها فقط توسط یک مطالعه گزارش شدند، بنابراین قادر به انجام هیچ متاآنالیزی نبودیم. دادههایی در مورد بهبود سرگیجه و تغییر در سرگیجه گزارش شدند، اما هیچ اطلاعاتی در مورد عوارض جانبی جدی در دسترس نبود. نمیتوانیم از نتایج عددی به نتیجهگیریهای معنیداری دست یابیم، زیرا این دادهها از مطالعات واحد و کوچک آمده و سطح قطعیت شواهد بسیار پائین بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.