Pytanie badawcze
Przeanalizowaliśmy dane naukowe dotyczące skuteczności stosowania kortykosteroidów w poprawie widzenia (cofnięcia się objawów) u osób z ostrym zapaleniem nerwu wzrokowego.

Wprowadzenie
Zapalenie nerwu wzrokowego to choroba zapalna prowadząca do nagłej utraty wzroku, nawet w ciągu kilku godzin lub dni. Nerw wzrokowy, wchodzi do tylnej części oka, przenosi informację wzrokową z oka do mózgu. Stan zapalny tego nerwu, może skutkować jego uszkodzeniem. Wtedy też przenoszenie informacji z oka do mózgu zostaje zakłócone, skutkując przejściową lub trwałą utratą wzroku. Zapalenie nerwu wzrokowego jest ściśle związane z stwardnieniem rozsianym (sclerosis multiplex – SM), chorobą zapalną która, najogólniej, atakuje komórki nerwowe. Kortykosteroidy są powszechnie stosowane w leczeniu zapalenia nerwu wzrokowego ze względu na ich działanie przeciwzapalne.

Charakterystyka badań
W niniejszym przeglądzie systematycznym zidentyfikowaliśmy sześć badań przeprowadzonych w Danii, Niemczech, Indiach, Japonii, Wielkiej Brytanii i USA, obejmujących łącznie 750 uczestników. W badaniach porównywano leczenie kortykosteroidami z placebo lub innym leczeniem; a także oceniano różne drogi podawania kortykosteroidów oraz różne dawki. W dwóch badaniach porównywano stosowanie doustnych kortykosteroidów z placebo; w trzech badaniach porównywano podawanie kortykosteroidów dożylnie z placebo; w jednym badaniu porównywano dwa rodzaje kortykosteroidów podawanych dożylnie i w jednym badaniu porównywano trzy grupy: kortykosteroidy doustnie versus kortykosteroidy dożylnie versus placebo. We wszystkich sześciu badaniach uczestników obserwowano przez co najmniej trzy miesiące. Oceniano wyniki takie jak ostrość widzenia, poczucie kontrastu w normalnym zakresie i pole widzenia po 1.,6. i 12. miesiącu. W jednym badaniu oceniano jakość życia. Informacje są aktualne do 7 kwietnia 2015 r.

Główne wyniki
Nie odnaleziono danych naukowych potwierdzających korzystny wpływ kortykosteroidów stosowanych doustnie lub dożylnie na ostrość widzenia, pole widzenia oraz wrażliwość na kontrast, w porównaniu z placebo. Działania niepożądane, choć nie były raportowane konsekwentnie, obejmowały: objawy dermatologiczne, zaburzenia endokrynologiczne, problemy żołądkowo-jelitowe, bóle głowy, gorączkę, zaburzenia snu oraz zaburzenia psychiatryczne. W jednym badaniu, w grupie otrzymującej kortykosteroidy drogą dożylną wystąpiły ciężkie działania niepożądane. Badacze z trzech badań podsumowali, że łagodniejsze działania niepożądane częściej występowały w grupie leczonej steroidami, niż w grupie placebo.

Jakość danych naukowych
Spośród sześciu badań włączonych do niniejszego przeglądu, oceniliśmy, że jedno badanie charakteryzuje się dużym ryzykiem błędu systematycznego, gdyż obejmowało podgrupę pacjentów, którzy mogli wybrać interwencję (leczenie), której chcą zostać poddani. Pozostałe pięć badań charakteryzowało się małym lub niejasnym ryzykiem błędu systematycznego.