Pytanie badawcze
Które interwencje pomagają poprawić regularność przyjmowania leków obniżających poziom lipidów?
Wprowadzenie
Wykazano że terapia, której celem jest obniżenie poziomu lipidów prowadzi do zmniejszenia ryzyka wystąpienia zarówno ataków serca, jak i udarów mózgu. Jednakże, odsetek chorych przyjmujących te leki zgodnie z zaleceniami nie jest tak duży, jak byśmy sobie życzyli. W przeszłości podejmowano różne próby zwiększenia odsetka osób regularnie przyjmujących leki hipolipemizujące. W poprzednim przeglądzie Cochrane nie wykazano wyraźnej korzyści z żadnej konkretnej metody. Zaktualizowaliśmy nasz przegląd, aby zobaczyć czy obecnie, w erze cyfrowej, zbadano nowe metody pod kątem ich skuteczności w poprawie regularności przyjmowania tych leków.
Wyszukiwanie
Nasze wyszukiwanie objęło 11 badań zidentyfikowanych w poprzednich wersjach przeglądu z 2004 i 2010 roku. Przeprowadziliśmy aktualizację wyszukiwania w tych samych elektronicznych bazach danych, w dniu 3 lutego 2016 roku, i przeszukaliśmy rejestry badań klinicznych do 27 lipca 2016 r.
Charakterystyka badań
Do badań włączono osoby powyżej 18 roku życia, leczone ambulatoryjnie, którym zalecono leczenie obniżające stężenie lipidów. Aktualizacja niniejszego przeglądu objęła 35 badań, obejmujących 925 171 uczestników.
Główne wyniki
Spośród 35 analizowanych badań, w 16 porównywano interwencje określone jako "wzmożona opieka nad pacjentem" względem standardowego leczenia. Interwencje te obejmowały: elektroniczne przypomnienia, interwencje prowadzone przez farmaceutów oraz edukację prowadzoną przez specjalistów opieki zdrowotnej, aby pomóc ludziom lepiej zapamiętać kiedy powinni przyjmować swoje leki. Wykazano, że stosowanie tych rodzajów interwencji, w porównaniu ze standardową opieką, wiązało się ze znacznie lepszym przestrzeganiem zaleceń dotyczących stosowania leków, zarówno w krótkim okresie (do sześciu miesięcy, włącznie), jak również w perspektywie długoterminowej (dłuższej niż sześć miesięcy). Ponadto, poziom cholesterolu u osób, którym oferowano interwencje uległ poprawie zarówno w perspektywie krótko- jak i długoterminowej, w porównaniu do pacjentów otrzymujących standardową opiekę.
Jakość danych naukowych
W niniejszym przeglądzie braliśmy pod uwagę tylko badania z randomizacją (badania, w których uczestników przypisuje się do grupy interwencji i kontrolnej w sposób losowy; przyp. tłum.). Z uwagi na charakter interwencji, nie było możliwe, aby uczestnicy byli nieświadomi, do której grupy zostali przydzieleni. Jednak analiza innych rodzajów błędów wskazywała, że ogólnie badania te były obarczone niskim ryzykiem wystąpienia błędu systematycznego. Oceniliśmy dane naukowe dotyczące wyników za pomocą systemu GRADE (system stworzony do określenia siły rekomendacji i danych naukowych w ochronie zdrowia - przyp. tłum.) i oceniliśmy je jako dane wysokiej jakości dla długotrwałego efektu interwencji (dłużej sześć miesięcy) oraz dla obniżenia stężenia cholesterolu całkowitego, i jako dane o umiarkowanej jakości dla krótkotrwałych efektów interwencji (do sześciu miesięcy) i dla poziomu cholesterolu LDL. Dla wyniku odnoszącego się do całkowitego stężenia cholesterolu, w okresie krótszym niż sześć miesięcy, ocena jakości danych została obniżona i oceniona jako niska.
Tłumaczenie: Joanna Zając Redakcja: Magdalena Koperny