Wprowadzenie
Pojęcie zastoinowa niewydolność serca opisuje zaburzenie, w którym serce nie jest w stanie sprawnie i wystarczająco przepompowywać krwi przez organizm. W zależności od ciężkości stan ten powoduje duszność i zmęczenie w wyniku niewystarczającego dostarczania tlenu do komórek oraz nagromadzenia płynu w tkankach i narządach.
U dzieci zastoinowa niewydolność serca jest zazwyczaj wynikiem wrodzonych wad serca. Leczenie farmakologiczne, zależnie od stanu chorego może być stosowane zarówno w celu długookresowej kontroli niewydolności serca lub do czasu przeprowadzenia operacji korekcyjnej. W przypadku kardiomiopatii rozstrzeniowej lub restrykcyjnej, choroby o dużej śmiertelności, przeszczepienie serca jest jedyną metodą postępowania, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi efektów.
Udowodniono korzystne, a nawet ratujące życie działanie beta-blokerów u osób dorosłych z zastoinową niewydolnością serca i tym samym, stanowią one element leczenia standardowego. W przypadku dzieci można spodziewać się podobnych efektów, jednakże jeśli beta-blokery są stosowane to poza zarejestrowanymi wskazaniami - tj. off-label (tzn. beta-blokery nie są rekomendowane w terapii dzieci). Ponieważ przyczyny niewydolności serca różnią się u dzieci i dorosłych główny efekt i działania niepożądane mogą się różnić. Możliwe, że dawkowanie również może wymagać specjalnego dostosowania dla różnych grup wiekowych.
Charakterystyka badań
Ten przegląd podsumowuje i omawia dostępne informacje dotyczące zastosowania beta-blokerów u dzieci z zastoinową niewydolnością serca. Do przeglądu włączono siedem badań obejmujących łącznie 420 dzieci.
Najważniejsze wyniki
Leczenie beta-blokerami wpłynęło na poprawę stanu chorego z niewydolnością serca w czterech małych badaniach klinicznych z liczbą uczestników mniejszą niż 30 w każdym badaniu, oraz w dwóch większych badaniach w których w każdym wzięło udział 80 uczestników. Jednakże, największe badanie obejmujące 161 uczestników, nie wykazało istotnego wpływu badanego beta-blokera w porównaniu z placebo.
W żadnym z włączonych badań klinicznych nie wystąpiły działania niepożądane związane z zastosowaniem jakiegokolwiek beta-blokera, poza przypadkiem jednego dziecka, u którego wystąpiły zaburzenia rytmu serca.
Wnioski
Nie ma wystarczających danych naukowych, aby rekomendować lub odradzać zastosowanie beta-blokerów u dzieci z zastoinową niewydolnością serca. Niemniej jednak, aktualnie dostępne dane naukowe wskazują, że leczenie beta-blokerami dzieci z niewydolnością serca może przynosić korzyści. Konieczne są dalsze badania w celu sformułowania wytycznych odnośnie takiego leczenia.
Tłumaczenie i aktualizacja: Karolina Kosowska, Magdalena Koperny