Pytanie przeglądu

Próbowaliśmy ustalić, które leki zażywane przez co najmniej 6 tygodni są najbardziej skuteczne w terapii grzybicy paznokci stóp, choroby, która może występować u ludzi w każdym wieku. Porównaliśmy leki między sobą lub z placebo (substancja nieaktywna).

Wprowadzenie

Grzybica paznokci palców stóp jest częstą dolegliwością związaną z małym ryzykiem powikłań i zagrożeń zdrowotnych. Jednak w ciężkich przypadkach może przeszkadzać w wykonywaniu codziennych czynności.

Leki przyjmowane doustnie okazały się skuteczniejsze w terapii grzybicy paznokci stóp niż leczenie miejscowe. Istnieją trzy główne rodzaje leków przeciwgrzybicznych: gryzeofulwina, różne leki z rodziny azoli (itrakonazol, flukonazol, albakonazol, posakonazol, rawukonazol] oraz terbinafina.

Chcieliśmy ocenić następujące 2 wskaźniki skuteczności leczenia:

1.Czy paznokieć wygląda normalnie po leczeniu (wyleczenie kliniczne)?<BR/>2. Czy w badaniu mikroskopowym paznokieć jest wolny od grzybicy? (wyleczenie mykologiczne)?

Charakterystyka badań

Do przeglądy włączyliśmy 48 badań obejmujących 10 200 osoby obu płci. Średnia wieku uczestników poszczególnych badań wahała się od 36 do 68 lat; w większości były to osoby po 18. roku życia. We włączonych do analizy badaniach leki z trzech głównych grup porównywano między sobą lub z placebo. Większość badań przeprowadzono w warunkach ambulatoryjnych w poradniach dermatologicznych w USA i Europie. Większość uczestników miała głównie zakażenie grzybicze pod paznokciami stóp. W małej liczbie badań uwzględniono określone grupy chorych np. osoby z rozpoznaną cukrzycą. Wszystkie badania z wyjątkiem jednego dotyczyły grzybicy wywołanej przez dermatofity, czyli takie, które trawią keratynę. Badania trwały od 4 miesięcy do 2 lat, przy czym większość od 12 do 15 miesięcy.

Główne wyniki

Dane naukowe są aktualne do października 2016 roku.

Znaleźliśmy wysokiej jakości dane naukowe wskazujące, że w porównaniu z placebo zarówno terbinafina jak i leki z grupy azoli są bardziej skuteczne w osiągnięciu normalnie wyglądającej płytki paznokcia i wyleczeniu grzybicy paznokci stóp (brak drobnoustrojów w badaniu mikroskopowym). Terbinafina lub leki azolowe mogą również zapobiec ponownej infekcji skuteczniej niż placebo (niska jakość danych). Prawdopodobnie nie ma istotnej różnicy w odniesieniu do działań niepożądanych związanych z przyjmowaniem leków z grupy azoli, terbinafiny i placebo (średnia jakość danych). Najczęstszymi działaniami niepożądanymi wśród osób przyjmujących terbinafinę i azole były problemy żołądkowe oraz ból głowy.

Stwierdziliśmy, że terbinafina prawdopodobnie skuteczniej niż leki z grupy azoli poprawiała wygląd paznokci i eliminowała zakażenie (średnia jakość danych). Ryzyko wystąpienia działań niepożądanych było prawdopodobnie takie samo w obu przypadkach (średnia jakość danych), a najczęstszymi działaniami niepożądanymi w obu grupach były ból głowy, zakażenie wirusowe i wysypka. Możliwe, że nie ma różnicy w częstości nawrotów infekcji (niska jakość danych).

Trzeci rodzaj leku, gryzeofulwina, był prawdopodobnie tak samo skuteczny jak leki z grupy azoli i poprawiał wygląd oraz eliminował zakażenie paznokci (średnia jakość danych), ale może być mniej skuteczny niż terbinafina przy ocenie tych samych wyników (niska jakość danych). Gryzeofulwina wywołała więcej działań niepożądanych niż pozostałe dwie grupy leków, choć jakość danych była średnia (w porównaniu z lekami z grupy azoli) lub niska (w porównaniu z terbinafiną). Najczęstszymi działaniami niepożądanymi w obu grupach były dolegliwości żołądkowe i nudłości. Nie ma pewności co do efektów gryzeofulwiny w porównaniu z lekami azolowymi w ocenie częstości nawrotów, a w badaniach porównujących terbinafinę z gryzeofulwiną nie oceniano tego parametru.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych dotyczących wyników leczenia (wygląd i zakażenie) wahała się od wysokiej do średniej, z wyjątkiem porównania gryzeofulwiny z terbinafiną (niska jakość danych) oraz kombinacji terbinafiny i leku z grupy azoli z samą terbinafiną (bardzo niska jakość danych). Jakość danych w odniesieniu do działań niepożądanych była głównie średnia, a w dwóch przypadkach niska. Nie we wszystkich badaniach uwzględniano częstość nawrotów grzybicy, a dostępne dane są niskiej lub bardzo niskiej jakości. W żadnym badaniu nie uwzględniono jakości życia uczestników. W wielu badaniach wystąpiły pewne problemy związane z metodyką: często nie określono jednoznacznie zasad przydziału pacjentów do poszczególnych grup ani utajniania przydziału pacjentów do grup. W wielu badaniach również nie użyto placebo.