Jaki jest cel przeglądu?
Celem niniejszego przeglądu Cochrane było ustalenie, jaka jest najlepsza metoda leczenia zaburzeń smaku spowodowanych niedoborem cynku lub idiopatycznych (o nieznanej przyczynie) oraz zaburzeń smaku u dzieci i dorosłych wtórnych do przewlekłej niewydolności nerek.
Główne wnioski
Suplementacja cynku lub akupunktura mogą powodować pewne korzyści w leczeniu zaburzeń smaku. Jednak wciąż potrzebujemy więcej, wysokiej jakości badań w celu ustalenia roli suplementów cynku i akupunktury w leczeniu zaburzeń smaku.
Co oceniano w przeglądzie?
Zmysł smaku jest niezbędny dla zdrowia i dobrego samopoczucia psychicznego osoby. Zaburzenia smaku mogą mieć różne nasilenie: od całkowitego braku smaku przez zniekształcenie smaku do zmniejszonej zdolności odczuwania smaku. Wszelkie zaburzenia w odbiorze smaku mogą prowadzić m.in. do niedożywienia i spożywania trujących substancji. Przyczynami tego schorzenia mogą być: inna choroba, leki, radioterapia lub starzenie się, ale choroba może też mieć nieznane podłoże.
Różne metody leczenia są wykorzystywane w celu poprawy odczuwania smaku. Obejmują one wykorzystanie związków cynku, pilokarpinę, kwas alfa-liponowy, przezczaszkową stymulację magnetyczną, ginkgo biloba i akupunkturę.
Jakie są główne wyniki tego przeglądu?
Zebraliśmy i przeanalizowaliśmy wszystkie istotne badania analizujące to zagadnienie i odnaleźliśmy 20 badań, obejmujących 581 osób, które otrzymywały różne interwencje lecznicze. Dziewięć badań oceniało korzyści z przyjmowania związków cynku a jedno badanie oceniało wpływ akupunktury. Do przeglądu włączyliśmy tylko badania dotyczące zaburzeń smaku, które miały podłoże idiopatyczne (nieznane; przyp. tłum.) lub wynikały z niedoboru cynku lub przewlekłej niewydolności nerek.
Dwa badania przeprowadzono w Niemczech, trzy w Japonii, dwa w Wielkiej Brytanii, a trzy w USA. W badaniach tych porównywano cynk z placebo lub akupunkturę z pozorowanym leczeniem wśród pacjentów z zaburzeniami smaku. Dwa badania były finansowane przez instytucje rządowe, trzy były finansowane przez organizacje prywatne, dwa były finansowane przez firmę farmaceutyczną, a w trzech badaniach nie wspomniano o szczegółach finansowania.
Porównanie pacjentów z zaburzeniami smaku, którym podawany jest cynk lub placebo:
- znaleźliśmy dane naukowe bardzo niskiej jakości, które nie były wystarczające, aby jednoznacznie ocenić rolę suplementów cynku w poprawie ostrości smaku zgłaszanej przez pacjentów oraz bardzo niskiej jakości dane naukowe wskazujące, że suplementy cynku poprawiają ostrość smaku u pacjentów z niedoborem cynku/idiopatycznymi zaburzeniami smaku;
- suplementacja cynkiem powodowała objawy niepożądane, takie jak: wysypka, nudności, ból brzucha, biegunka, zaparcia, spadek stężenia żelaza we krwi, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej we krwi oraz niewielkie zwiększenie stężenia triglicerydów we krwi;
- nie znaleziono żadnych badań, które analizowałyby poprawę rozróżniania smaków lub jakości życia.
Porównanie pacjentów z zaburzeniami smaku, którzy byli poddawani akupunkturze w porównaniu z leczeniem pozorowanym:
- znaleźliśmy dane naukowe bardzo niskiej jakości, które nie są wystarczające do oceny roli akupunktury w poprawie rozróżniania smaków w przypadku idiopatycznego zaburzenia smaku (zniekształcenia smaku) i obniżonej zdolności do odczuwania smaku;
- akupunktura nie wywoływała działań niepożądanych;
- nie znaleziono żadnych badań które analizowałyby poprawę ostrości smak lub jakości życia.
Nie byliśmy w stanie wyciągnąć żadnych wniosków na temat wyższości suplementacji cynku lub akupunktury, gdyż w żadnym badaniu nie porównywano tych interwencji.
Na ile aktualny jest przegląd?
Autorzy przeglądu poszukiwali badań opublikowanych do 4 lipca 2017 roku.
Tłumaczenie: Joanna Zając Redakcja: Magdalena Koperny, Małgorzata Kołcz