Pytanie badawcze

Czy stosowanie drenażu może zmniejszać częstość powikłań pooperacyjnych po operacji trzustki?

Wprowadzenie

Stosowanie drenów chirurgicznych jest bardzo powszechną praktyką po operacji trzustki. Jednak rola drenażu jamy brzusznej w zmniejszaniu częstości powikłań pooperacyjnych budzi kontrowersje.

Data wyszukiwania

Dane te są aktualne do lutego 2021 roku.

Charakterystyka badań

Dokonaliśmy wyszukiwania odpowiednich, dobrze zaprojektowanych badań opublikowanych do lutego 2021 r. Do przeglądu włączyliśmy 6 badań z randomizacją (RCT; badanie eksperymentalne, w którym uczestnicy są losowo przydzielani do jednej z 2 lub więcej grup, z których jedna może stanowić grupę z interwencją kontrolną lub grupę, w której nie stosuje się żadnej interwencji, a wyniki dla poszczególnych grup porównuje się między sobą). W 9 badaniach wzięło udział 1892 pacjentów po operacji trzustki. W 4 spośród 9 badań łącznie 1110 uczestników zakwalifikowano losowo do zastosowania drenażu (560 osób) albo rezygnacji z jego stosowania (550 osób). W 2 badaniach 383 uczestników zakwalifikowano losowo do grupy aktywnego drenażu (drenaż z wykorzystaniem niskiego lub wysokiego ciśnienia, 194 osoby) albo do grupy drenażu biernego (drenaż bez ssania, 189 osób). W 3 badaniach 399 uczestników obciążonych małym ryzykiem wytworzenia pooperacyjnej przetoki trzustkowej (powikłanie polegające na tym, że trzustka ulega odłączeniu od przylegającego jelita, a następnie przyłącza się samoistnie do innej części jelita w celu umożliwienia przepływu soku trzustkowego zawierającego enzymy trawienne do przewodu pokarmowego) przydzielano losowo do jednej z 2 grup, w których dren usuwano wcześnie (n = 200) lub późno (n = 199).

Źródła finansowania badań

5 spośród 9 uwzględnionych badań było sponsorowanych przez granty niekomercyjne. 2 badania nie otrzymały żadnego finansowania. W pozostałych 2 badaniach nie podano źródeł finansowania.

Najważniejsze wyniki

Stosowanie drenów może zmniejszyć liczbę zgonów po 90 dniach. W porównaniu z niestosowaniem drenów, dane naukowe sugerowały, że ich stosowanie może powodować niewielką lub żadną różnicę pod względem ryzyka zgonu w ciągu 30 dni, ryzyka zakażenia rany, czasu trwania hospitalizacji, potrzeby dodatkowych operacji w przypadku powikłań pooperacyjnych i jakości życia. Zaobserwowano jedno powikłanie związane z samym drenem (pęknięcie rurki drenu) w grupie, w której stosowano drenaż (0,2%). Zastosowanie drenu prawdopodobnie spowodowało niewielką lub żadną różnicę pod względem częstości występowania powikłań ogółem. Dane naukowe były bardzo niepewne co do wpływu stosowania drenów na ryzyko zakażenia w obrębie jamy brzusznej i potrzebę dodatkowych interwencji radiologicznych w przypadku powikłań pooperacyjnych.

W porównaniu z drenażem biernym, dane naukowe były bardzo niepewne co do wpływu aktywnego drenażu na ryzyko zgonu w ciągu 30 dni, ryzyko zakażenia w obrębie jamie brzusznej, zakażenia rany, powikłań ogółem, czasu trwania hospitalizacji i potrzeby dodatkowych operacji z powodu powikłań pooperacyjnych. W żadnej z grup nie wystąpiły powikłania związane z drenem.

Dane naukowe były bardzo niepewne jeśli chodzi o wpływ wczesnego usunięcia drenu na ryzyko zgonu w ciągu 30 dni, ryzyko zakażenia rany, koszty hospitalizacji i potrzebę dodatkowych operacji lub procedur radiologicznych z powodu powikłań pooperacyjnych. Stwierdzono, że wczesne usunięcie drenu może zmniejszyć liczbę zakażeń w obrębie jamy brzusznej, liczbę powikłań ogółem i skrócić czas trwania hospitalizacji, ale dane naukowe były bardzo niepewne. W żadnym z badań nie odnotowano powikłań związanych z drenem.

Nie jest jasne, czy rutynowe stosowanie drenów miało jakikolwiek wpływ na ryzyko zgonu w ciągu 30 dni lub ryzyko powikłań po operacji, w porównaniu z niestosowaniem drenów. Rutynowe stosowanie drenu może zmniejszyć liczbę zgonów w ciągu 90 dni w porównaniu z niestosowaniem drenu. Dane naukowe są bardzo niepewne co do wpływu aktywnego drenażu na ryzyko zgonu w ciągu 30 dni lub ryzyko powikłań pooperacyjnych, w porównaniu z drenażem biernym. W porównaniu z późnym usunięciem drenu, wczesne jego usunięcie wydaje się zmniejszać ryzyko zakażenia w obrębie jamy brzusznej, ryzyko powikłań ogółem, czas trwania hospitalizacji u osób obciążonych małym ryzykiem wytworzenia pooperacyjnej przetoki trzustkowej, ale dane naukowe są bardzo niepewne.

Wiarygodność danych naukowych

Wszystkie 9 badań miało słabe punkty, które potencjalnie wpływały na wiarygodność wyników. Wiarygodność danych naukowych wahała się od bardzo niskiej do umiarkowanej.