Dlaczego ilość czasu spędzanego w pozycji siedzącej w pracy jest ważna?
W ostatnich latach coraz częściej obserwuje się brak aktywności fizycznej w pracy, w szczególności przebywanie w pozycji siedzącej. Długie przebywanie w pozycji siedzącej może zwiększać ryzyko otyłości, chorób serca oraz przedwczesnej śmierci. Nie jest jasne, czy interwencje, które mają na celu ograniczenie czasu spędzanego w pozycji siedzącej w miejscu pracy są skuteczne.
Cel tego przeglądu
Poszukiwaliśmy informacji o efektach interwencji, których celem było skrócenie czasu spędzanego w pozycji siedzącej w pracy. Przeszukaliśmy różne bazy danych do 9 sierpnia 2017 roku.
Jakie badania odnaleziono w ramach przeglądu?
Znaleźliśmy 34 badania, w których uczestniczyło 3397 pracowników z krajów o wysokim dochodzie. W 16 badaniach oceniano zmianę w aranżacji przestrzeni i środowiska miejsca pracy, 4 badania dotyczyły zmian w zasadach obowiązujących w miejscu pracy, w 10 badaniach oceniano interwencje informacyjne i poradnictwo, w 4 badaniach oceniano różne interwencje.
Wpływ korzystania z biurek typu siedź/stój
Korzystanie z biurek typu siedź/stój może skracać czas spędzany w pozycji siedzącej w pracy średnio o 84 minuty do 116 minut dziennie. Kiedy korzystanie z tych biurek połączono z dostarczaniem informacji oraz poradnictwem stwierdzono podobne skrócenie czasu spędzanego w pozycji siedzącej. Korzystanie z biurek typu siedź/stój skróciło również całkowity czas przebywania w pozycji siedzącej (zarówno w pracy jak i poza nią) oraz długość okresów siedzenia trwających co najmniej 30 minut. W jednym z badań porównano biurka do pracy na stojąco i biurka typu siedź/stój, jednak ze względu na małą liczbę uczestników badanie nie dostarcza wystarczających dowodów, aby określić, który typ biurka skuteczniej redukuje czas przebywania w pozycji siedzącej.
Wpływ aktywnych stanowisk pracy
Korzystanie z biurek z bieżnią w połączeniu z poradnictwem skróciło czas spędzany w pozycji siedzącej w pracy. Dostępne dowody nie są natomiast wystarczające, aby stwierdzić, czy korzystanie z biurka z rowerem w połączeniu z dostarczaniem informacji skraca czas spędzany w pozycji siedzącej bardziej niż samo dostarczanie informacji.
Wpływ spacerów podczas przerw oraz długość przerw
Dostępne dowody są niewystarczające, żeby wyciągnąć wnioski na temat skuteczności spacerów w czasie przerw w celu ograniczania czasu spędzanego w pozycji siedzącej. Robienie krótkich przerw (od 1 do 2 minut co pół godziny) może skracać czas spędzany w pozycji siedzącej o 15 do 66 minut dziennie więcej niż robienie długich przerw (dwie 15-minutowe przerwy w ciągu dnia roboczego).
Wpływ informowania i poradnictwa
Dostarczanie informacji, informacji zwrotnych, poradnictwo lub łączne stosowanie tych działań skraca czas spędzany w pozycji siedzącej w obserwacji średniookresowej (od 3 do 12 miesięcy po zastosowaniu interwencji) średnio o 5 do 51 minut dziennie. Dostępne dowody są niewystarczające do wyciągnięcia wniosków na temat wyników otrzymanych w trakcie obserwacji krótkoterminowej (do 3 miesięcy po zastosowaniu interwencji). W perspektywie średniookresowej, korzystanie z powiadomień komputerowych w połączeniu z dostarczaniem informacji skróciło czas spędzany w pozycji siedzącej średnio o 14 do 96 minut dziennie. Dostępne dowody są niewystarczające do wyciągnięcia wniosków na temat skutków stosowania powiadomień w perspektywie krótkoterminowej.
W 1 badaniu wykazano, że zachęcanie do wstania od biurka, w porównaniu z zachęcaniem do robienia kroków, skróciło czas spędzany w pozycji siedzącej średnio 10-19 minut dziennie.
Dostępne dowody nie są wystarczające, aby stwierdzić, czy dostarczanie wysoce zindywidualizowanych lub dostosowanych informacji jest mniej lub bardziej skuteczne w ograniczaniu czasu spędzanego w pracy w pozycji siedzącej, w porównaniu z dostarczaniem mniej zindywidualizowanych i dostosowanych informacji. Dostępne dowody są również niewystarczające, aby wyciągnąć wnioski na temat wpływu treningu uważności i korzystania z urządzeń do śledzenia aktywności fizycznej na ilość czasu spędzanego w pozycji siedzącej w pracy.
Efekt łącznego stosowania wielu interwencji
Połączenie wielu interwencji może być skuteczne w ograniczaniu czasu spędzanego w pozycji siedzącej i skracaniu długich okresów siedzenia w perspektywie krótko- i długoterminowej. Dane te pochodzą jednak z niewielkiej liczby badań, których wyniki znacznie się różniły.
Wnioski
Jakość danych naukowych była bardzo niska i niska w przypadku większości interwencji, głównie dlatego, że badania zostały źle zaprojektowane i obejmowały małą liczbę uczestników. Możemy stwierdzić, że w chwili obecnej istnieją dane o niskiej jakości wskazujące, że korzystanie z biurek typu siedź/stój może skracać czas spędzany w pozycji siedzącej w pierwszym roku użytkowania. Jednak efekty mogą się z czasem zmniejszyć. Ogólnie rzecz biorąc, nie ma żadnych danych naukowych potwierdzających skuteczność innych interwencji, a także na temat skuteczności ograniczania czasu spędzanego w pozycji siedzącej w pracy w okresie dłuższym niż 1 rok. Potrzebne są badania oceniające skuteczność różnych rodzajów interwencji, których celem jest ograniczenie siedzącego trybu w miejscu pracy w dłuższym okresie czasu.
Tłumaczenie: Aleksandra Ptasińska Redakcja: Karolina Moćko