Wprowadzenie
Niniejszy przegląd jest aktualizacją oryginalnego przeglądu Cochrane, opublikowanego w numerze 8 w 2016 roku. Glejaki niskozróżnicowane (HGG) to szybko rosnące guzy mózgu wywodzące się z komórek glejowych układu nerwowego (pełniących funkcje podporowe), wśród których wyróżniamy kilka podtypów nowotworów, takich jak glejak wielopostaciowy (gwiaździak IV stopnia złośliwości), gwiaździak anaplastyczny (III stopień złośliwości) i skąpodrzewiak anaplastyczny (III stopień złośliwości). Europie i Ameryce Północnej guzy te dotykają około 5 na 100 000 osób na rok. Przeprowadzono wiele badań dotyczących najlepszej strategii prowadzenia radioterapii u pacjentów z HGG, w związku z czym warto przyjrzeć się bliżej ich wynikom. Z powodu toksyczności nie przeprowadza się całego napromieniania w ciągu jednego dnia. By zbilansować efekt toksyczny i miejscową kontrolę wzrostu guza stosuje się mniejsze dawki promieniowania przez kilka dni.

Konwencjonalna radioterapia polega na stosowaniu dziennych dawek promieniowania o wartości od 180 do 200 cGy. Radioterapia hipofrakcjonowana odnosi się do stosowania większych dziennych dawek promieniowania (powyżej 200 cGy na dzień), co zwykle zmniejsza całkowitą liczbę dawek frakcyjnych i jednocześnie zmniejsza ogólny czas leczenia.

Radioterapia hiperfrakcjonowana polega na stosowaniu mniejszych dziennych dawek promieniowania (poniżej 180 cGy na dzień), większej liczby dawek frakcyjnych i licznych dawek frakcyjnych w ciągu jednego dnia; ma to na celu dostarczenie całkowitej dawki co najmniej równej dziennej wiązce zewnętrznej stosowanej w konwencjonalnej radioterapii w tym samym przedziale czasowym. Celem tego podejścia jest zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia późnych powikłań radioterapii, czyli działań niepożądanych występujących po upływie ponad 3 miesięcy od zakończenia leczenia.

Przyspieszona radioterapia odnosi się do podawaniu wielu dawek frakcyjnych na dzień z użyciem dziennych dawek promieniowania spójnych z dawkami stosowanymi w konwencjonalnej radioterapii z wykorzystaniem wiązek zewnętrznych. W tym podejściu chodzi o zmniejszenie całkowitego czasu leczenia; zwykle podaje się 2 lub 3 dawki frakcyjne na dzień, przedzielając je 6-8-godzinnymi przerwami.

Jaki jest cel przeglądu?
Celem przeglądu było zbadanie skuteczności i bezpieczeństwa radioterapii z wykorzystaniem wiązek zewnętrznych ze zwiększaniem dawki u chorych z nowo zdiagnozowanym HGG.

Jakie są główne wyniki przeglądu?
Znaleźliśmy 11 badań (1537 uczestników w grupach odpowiadających tematowi przeglądu), które spełniały kryteria naszego przeglądu. Chorzy ze złym rokowaniem na ogół nie spełniali warunków włączenia do badań z randomizacją z powodu złego stanu zdrowia. Całkowita przeżywalność pacjentów z HGG otrzymujących pooperacyjną radioterapię konwencjonalną była lepsza niż pacjentów otrzymujących po operacji leczenie podtrzymujące. Radioterapia hipofrakcjonowana miała podobną skuteczność pod względem wpływu na przeżywalność w porównaniu do konwencjonalnej radioterapii, zwłaszcza u osób w wieku co najmniej 60 lat i cierpiących na glejaka wielopostaciowego. Nie stwierdzono wyraźnych różnic pod względem skutków ubocznych (działań niepożądanych) pomiędzy tymi grupami otrzymującymi różne leczenie. Nie było wystarczających danych dotyczących wpływu tych różnych metod radioterapii na inne efekty zdrowotne, takie jak czas przeżycia wolny od progresji choroby czy jakość życia.

Nie ma także wystarczających danych dotyczących przeżywalności, działań niepożądanych, czasu przeżycia wolnego od progresji choroby i jakości życia u chorych leczonych radioterapią hiperfrakcjonowaną w porównaniu z radioterapią konwencjonalną, oraz leczonych radioterapią przyspieszoną w porównaniu z radioterapią konwencjonalną.

Jakość danych naukowych
Jakość danych naukowych była zróżnicowana - od bardzo niskiej do wysokiej. Niektóre spośród badań były obciążone większym ryzykiem wypaczenia wyników ze względu na brak szczegółowych danych dotyczących przydziału pacjentów do poszczególnych grup leczniczych, dotyczących liczby pacjentów, których losy w czasie obserwacji nie były znane i ze względu na możliwość wybiórczego raportowania niektórych wyników, takich jak działania niepożądane.

Tylko 5 z 11 włączonych badań opublikowano po roku 2000. Większość badań objętych metaanalizą opublikowano przed 2000 rokiem i są one obecnie nieaktualne. W tych starszych badaniach nie rozróżniano poszczególnych podtypów HGG i stosowano w nich przestarzałe techniki radioterapii, takie jak radioterapia całego mózgu, zamiast miejscowej (ukierunkowanej tylko na guz, a nie cały mózg).

Jakie są wnioski?
Konwencjonalna radioterapia pooperacyjna poprawia przeżywalność dorosłych w dobrym stanie czynnościowym chorych na HGG w porównaniu z brakiem radioterapii pooperacyjnej. Radioterapia hipofrakcjonowana miała podobną skuteczność pod względem wpływu na przeżywalność w porównaniu do konwencjonalnej radioterapii, zwłaszcza u osób w wieku co najmniej 60 lat i cierpiących na glejaka wielopostaciowego. Od ostatniej wersji niniejszego przeglądu opublikowanej w 2016 roku nie znaleźliśmy nowych istotnych badań, które spełniłyby kryteria włączenia.