Najważniejsze informacje

Nie wiemy, czy uzupełnienie standardowego leczenia przeciwbakteryjną terapią fotodynamiczną (ang. antimicrobial photodynamic therapy, aPDT) przynosi jakiekolwiek istotne korzyści dorosłym z chorobami dziąseł w porównaniu z samym standardowym leczeniem.

Czym jest choroba dziąseł otaczających naturalne zęby i implanty?

Wśród objawów chorób dziąseł (przyzębia) wyróżnia się krwawienia i obrzęk dziąseł oraz nieświeży oddech. Infekcja może spowodować uszkodzenie tkanek miękkich wokół zębów a w niektórych przypadkach doprowadzić do utraty zębów. Wiele osób z implantami dentystycznymi (tj. sztucznymi zębami umocowanymi w dziąśle) będzie dotkniętych tego rodzaju chorobą wokół implantów.

Jak leczy się choroby dziąseł?

Oprócz zalecenia odnośnie mycia zębów dwa razy dziennie i regularnego nitkowania przestrzeni międzyzębowych konieczne może okazać się leczenie stomatologiczne. Standardowy proces leczenia przyzębia obejmuje eradykację wszelkich bakterii z zainfekowanych obszarów jamy ustnej za pomocą przyrządów ręcznych bądź elektrycznych. Chorzy mogą również potrzebować kuracji antybiotykowej, jednak ze względu na rosnącą oporność bakterii na antybiotyki, pomocne mogą być dodatkowe, alternatywne metody leczenia.

W antybakteryjnej terapii fotodynamicznej (aPDT) łączy się barwnik pochłaniający światło, tzw. fotouczulacz (nakładany na zakażone obszary jamy ustnej po usunięciu bakterii) i źródło światła (zazwyczaj niskoenergetyczny laser diodowy).

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy standardowe leczenie w połączeniu z aPDT wykazuje większą skuteczność niż wdrożenie samego leczenia u osób z chorobami dziąseł. Byliśmy zainteresowani długoterminowymi efektami stosowania wspomagającej antybakteryjnej terapii fotodynamicznej, dlatego przyjrzeliśmy się wynikom badań uzyskanym sześć miesięcy po zakończeniu leczenia. Wzięliśmy pod uwagę różnicę w głębokości kieszonek zębowych (tj. odsłoniętych przestrzeni wokół zębów, które powstały na skutek choroby dziąseł), krwawienie (po delikatnym badaniu miejsc dotkniętych chorobą), przytwierdzenie zęba do kości, ilość dziąsła, które odsłoniło powierzchnię zęba (recesja dziąsła) oraz liczbie kieszonek, które zamknęły się po leczeniu. Naszym celem było również ustalenie, czy istnieją jakiekolwiek efekty niekorzystne związane ze stosowaniem aPDT.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań z udziałem osób dorosłych z chorobą dziąseł bądź chorobą wokół implantów. Uwzględniliśmy badania, w których porównywano zastosowanie aPDT po standardowym leczeniu z samym leczeniem standardowym. Następnie porównaliśmy i podsumowaliśmy uzyskane wyniki według tego, czy osoby nigdy wcześniej nie były leczone z powodu choroby dziąseł (leczenie aktywne), czy też otrzymywały długotrwałą opiekę (leczenie podtrzymujące). Ocenialiśmy także pewność danych naukowych, opierając się na takich czynnikach, jak metodyka i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Do przeglądu włączyliśmy 50 badań, w których uczestniczyło 1407 dorosłych osób. W większości z nich aPDT przeprowadzono podczas jednej wizyty. W 11 badaniach przeprowadzono aPDT podczas kilku wizyt (dwóch, trzech lub czterech). Większość badań dotyczyła osób niepalących. Żaden z uczestników nie przyjmował antybiotyków w ciągu sześciu miesięcy przed włączeniem do badania. Jedno badanie, które zostało przeprowadzone na niewielką skalę dotyczyło osób z obrzękiem wokół implantów dentystycznych. Wszystkie pozostałe badania dotyczyły osób z chorobami dziąseł wokół naturalnych zębów.

Jakie były główne wyniki przeglądu?

Nie wiemy, czy podczas aktywnego leczenia choroby dziąseł dodatkowe zastosowanie aPDT przynosi jakiekolwiek istotne korzyści po sześciu miesiącach w porównaniu z samym leczeniem standardowym. Pomiary dotyczyły zmiany głębokości kieszonek zębowych, krwawienia, przytwierdzenia zęba do kości i recesji dziąseł.

Nie ma również pewności co do wyników tych samych pomiarów po sześciu miesiącach w fazie podtrzymującej leczenie chorób dziąseł.

W jednym badaniu u uczestnika rozwinął się ropień (opuchlizna przy jednym z zębów), ale nie jest jasne, czy było to związane z aPDT. W pozostałych badaniach nie zaobserwowano żadnych szkód związanych z zastosowaniem aPDT. Żadne z badań nie dostarczyło informacji na temat liczby kieszonek zębowych, które udało się zamknąć sześć miesięcy po zakończeniu leczenia.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Nie mamy pewności do danych naukowych, ponieważ niektóre badania mogły nie zostać przeprowadzone w prawidłowy sposób i obejmowały jedynie małą liczbę osób. Stwierdziliśmy również, że istniała rozbieżność między wynikami wielu badań i nie byliśmy w stanie wyjaśnić, co było przyczyną zaobserwowanych różnic.

Jak aktualne są przedstawione dane naukowe?

Niniejsze dane są aktualne do 14 lutego 2024 roku.