Na czym polega problem?
Cukrzyca jest najczęstszą przyczyną przewlekłej choroby nerek (PChN). Leczenie osób z cukrzycą i PChN stanowi wyzwanie, ponieważ obserwuje się u nich zmiany w usuwaniu leków lub glukozy (cukru;przyp.tłum.) przez nerki. U osób tych istnieje ryzyko hipoglikemii (zbyt niski poziom glukozy we krwi). Z drugiej strony, większość leków obniżających poziom glukozy we krwi była analizowana u osób z prawidłową funkcją nerek. Celem niniejszego przeglądu była ocena skuteczności i bezpieczeństwa leków obniżających poziom glukozy we krwi u osób z cukrzycą i przewlekłą chorobą nerek.

Co zrobiliśmy?
Dokonaliśmy analizy badań, w których różne leki porównywano z innymi lekami lub brakiem leczenia u pacjentów z cukrzycą i PChN.

Co udało nam się stwierdzić?

Do przeglądu włączyliśmy 44 badania, w których uczestniczyło 13 036 osób. W większości badań porównywano ze sobą leki z różnych grup - inhibitory sodozależnego kotransportera glukozy 2 (inhibitory SGLT2), inhibitory peptydazy dipeptydylowej 4 (inhibitory DPP-4), agoniści glukagonopodobnego peptydu typu 1 (agoniści GLP-1), glitazony (tiazolidynodiony) lub w/w leki z brakiem leczenia. W 2 badaniach porównano sitagliptynę (inhibitor DPP-4) z glipizydem (lek z grupy pochodnych sulfonylomocznika; przyp.tłum.).

Inhibitory SGLT2 prawdopodobnie obniżają poziom glukozy i potasu w krwi, ciśnienie tętnicze krwi oraz zmniejszają ryzyko rozwoju niewydolności serca, ale z drugiej strony zwiększają ryzyko infekcji układu moczowo-płciowego i nieznacznie pogarszają funkcję nerek. Inhibitory SGLT2 mogą przyczynić się do obniżenia masy ciała. Nie jest jasny ich wpływ na ryzyko zgonu, hipoglikemii, ostrego uszkodzenia nerek, infekcji dróg moczowych, schyłkowej niewydolności nerek, zmniejszonej objętości krwi, złamania kości lub kwasicy ketonowej (cukrzycowej).

Inhibitory DPP-4 mogą obniżyć poziom glukozy we krwi. Nie jest jasny ich wpływ na ryzyko zgonu związanego z zawałem serca lub udarem mózgu, niewydolność serca, zakażenia górnych dróg oddechowych, zaburzenia funkcji wątroby, hipoglikemię, zapalenie trzustki lub raka trzustki.

Agoniści GLP-1 prawdopodobnie obniżają poziom glukozy we krwi i mogą prowadzić do obniżenia masy ciała. Ich wpływ na funkcję nerek, hipoglikemię, objawy z strony przewodu pokarmowego i zapalenie trzustki jest niejasny.

Sitagliptyna w porównaniu z glipizydem prawdopodobnie zmniejsza ryzyko hipoglikemii.

Z powodu braku odpowiednich badań nie można wysunąć wniosków odnośnie pozostałych leków obniżających poziom glukozy we krwi w porównaniu z innymi lekami lub brakiem terapii.

Wnioski

Dane naukowe dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa leków obniżających poziom glukozy we krwi u osób z cukrzycą i PChN są ograniczone. Inhibitory SGLT2 i agoniści GLP-1 prawdopodobnie skutecznie obniżają poziom glukozy we krwi. Inne potencjalne efekty związane ze stosowaniem inhibitorów SGLT2 obejmują obniżenie ciśnienia tętniczego i poziomu potasu we krwi oraz zmniejszenie ryzyka niewydolności serca, ale jednocześnie zwiększenie ryzyka infekcji układu moczowo-płciowego. Bezpieczeństwo związane ze stosowaniem agonistów GLP-1 jest niepewne.

Skuteczność i bezpieczeństwo związane ze stosowaniem innych grup leków obniżających poziom glukozy we krwi są niejasne.

Konieczne są dalsze badania, które mogłyby wesprzeć decyzje terapeutyczne dotyczące wyboru najbardziej odpowiednich leków obniżających poziom glukozy we krwi u osób z cukrzycą i PChN.