Jaki jest problem?
Podczas ciąży w organizmie matki pojawia się insulinooporność oraz zmniejsza się pobór glukozy z krwi, aby zapewnić dziecku równomierny, nieprzerwany dopływ glukozy. Aby zachować poziom glukozy pod kontrolą, organizm matki musi produkować więcej insuliny, w przeciwnym razie jest ona narażona na rozwój cukrzycy ciężarnych (GDM, gestational diabetes mellitus). Cukrzyca ciężarnych pojawia się w ciąży i ustępuje po urodzeniu dziecka. Stanowi ona rosnący problem na całym świecie, będąc powodem krótko- i długoterminowych powikłań dla matki i jej dziecka. Kobiety z cukrzycą ciężarnych narażone są na większe ryzyko rozwoju nadciśnienia i konieczności zakończenia ciąży cięciem cesarskim. Dzieci takich kobiet mogą być zbyt duże w stosunku do wieku płodowego, co zwiększa prawdopodobieństwo urazu okołoporodowego, takiego jak: złamanie kości lub uraz barku. W dłuższej perspektywie zarówno matka jak i dziecko narażone są na rozwój cukrzycy typu 2.
Dlaczego jest to ważne?
Poradnictwo dotyczące żywienia i stylu życia to pierwszy krok w leczeniu kobiet z cukrzycą ciężarnych. Kobietom, u których pierwszy krok nie wystarcza do utrzymania docelowych wartości glukozy zalecany jest doustny lek hipoglikemizujący lub terapia insulinowa. Szczególnie ważne jest znalezienie leczenia, które pozwoli kontrolować poziom cukru we krwi matki bez szkody dla niej samej i jej dziecka. Mio-inozytol jest naturalną formą inozytolu występującą w owocach, warzywach, orzechach i produktach zbożowych. To prosty składnik odżywczy z grupy węglowodanów, potrzebny do wielu funkcji komórkowych. Mio-inozytol dostępny jest w formie suplementu diety, jako rozpuszczalny proszek lub w formie kapsułek.
Jakie dowody znaleźliśmy?
Szukaliśmy danych w kwietniu 2016 roku i znaleźliśmy dwa badania z randomizacją (razem 142 kobiety i ich dzieci). Oba badania były przeprowadzone we Włoszech, w naszej ocenie mają one niejasne ryzyko błędu systematycznego. W jednym z badań cukrzyca ciężarnych była diagnozowana w 12-13 tygodniu ciąży, natomiast w drugim - w 26 tygodniu ciąży. Wyniki tych badań sugerowały, że mio-inozytol może obniżać poziom glukozy na czczo. Konieczność stosowania insuliny nie różniła się między kobietami przyjmującymi mio-inozytol i grupą kontrolną. W jednym z badań zaobserwowano niższe poziomy glikemii godzinę po posiłku (1 badanie, 73 kobiet). Nie było dowodów na mniejsze ryzyko urodzenia dziecka z dużą masą ciała w stosunku do wieku ciążowego (jedno badanie, 73 dzieci). Mio-inozytol wydawał się zmniejszać ryzyko noworodkowej hipoglikemii (niski poziom glukozy we krwi: przyp. tłum.) i ciąży przenoszonej, jednak dowody na to były niskiej jakości. Wiele z punktów końcowych, które były ważne z punktu widzenia tego przeglądu, nie zostało uwzględnionych we włączonych badaniach: nadciśnienie tętnicze w ciąży, konieczność przeprowadzenia cięcia cesarskiego, rozwój cukrzycy typu 2 u matki oraz zgony lub niepełnosprawność dzieci). Nie uwzględniono też żadnych długofalowych skutków dla matek, noworodków w wieku dziecięcym i dorosłym lub wyników z zakresu służby zdrowia.
Co to oznacza?
Z powodu ograniczonej liczby badań dotyczących roli mio-inozytolu w leczeniu cukrzycy ciężarnych, braku uwzględnienia punktów końcowych istotnych dla tego przeglądu i niskiej jakości dowodów, na których oparte były te dwa małe badania, nie możemy być pewni, czy mio-inozytol jest przydatną interwencją terapeutyczną w tej grupie kobiet. Dostępne dowody są niewystarczające do rekomendacji stosowania mio-inozytolu. Aby poznać rolę mio-inozytolu w leczeniu cukrzycy ciężarnych konieczne są dalsze, wysokiej jakości badania z dużą ilością uczestników.
Tłumaczenie: Anastazja Szlauer-Stefańska Redakcja: Agnieszka Woźniak, Małgorzata Kołcz