Wprowadzenie

Dożylna terapia płynami stanowi kamień węgielny w leczeniu szerokiego spektrum ciężkich schorzeń. Ważna jest znajomość jej wpływu na wyniki kliniczne. Istnieją pewne wątpliwości, czy stosowanie 0,9% roztworu soli fizjologicznej może spowodować większą śmiertelność wśród pacjentów lub istotne pogorszenie funkcji nerek.

Celem niniejszego przeglądu Cochrane było ustalenie, czy terapia płynami za pomocą roztworów buforowych (roztwór soli wodnej (sól fizjologiczna) z buforem do utrzymania stałego pH, w porównaniu ze stosowaniem 0,9% soli fizjologicznej, powoduje mniej zgonów w szpitalu i mniej uszkodzeń nerek u krytycznie chorych dorosłych i dzieci.

Charakterystyka badań

Odnaleźliśmy 21 badań przeprowadzonych zarówno wśród dzieci, jak i u dorosłych, w których wzięło udział łącznie 20 213 osób. W badaniach tych porównano stosowanie roztworów buforowych ze stosowaniem 0,9% roztworów soli fizjologicznej wśród krytycznie chorych dorosłych i dzieci (w tym z sepsą, urazem, oparzeniami lub wstrząsem), u których nie planowano operacji. Wykluczyliśmy badania, w których uczestnicy przeszli planowaną (celową) operację. Badania przeprowadzono w 13 krajach.

Źródła finansowania badań

Dwanaście z włączonych badań było finansowanych przez rząd lub organizacje non-profit, dwa otrzymały mieszane finansowanie, jedno było finansowane przez firmę, której rola nie była jasna, a w sześciu badaniach nie podano żadnych szczegółów dotyczących finansowania.

Główne wyniki
Stosowanie roztworów buforowych nie wydaje się zmniejszać liczby zgonów w trakcie hospitalizacji ani pogarszać funkcji nerek u krytycznie chorych dorosłych i dzieci, w porównaniu ze stosowaniem 0,9% soli fizjologicznej.

Przegląd wskazuje, że gdy krytycznie chorzy pacjenci otrzymywali roztwory buforowe, w porównaniu z 0,9% roztworami soli fizjologicznej:
1. roztwory buforowe nie miały żadnego lub miały niewielki wpływ na ogólną śmiertelność (19 664 uczestników; 14 badań; dane naukowe wysokiej pewności [co do ich wiarygodności - przyp. tłum.]);
2. roztwory buforowe prawdopodobnie mogą mieć niewielki lub żaden wpływ na zmniejszenie liczby pacjentów z pogarszającą się funkcją nerek (18 701 uczestników; 9 badań; dane naukowe niskiej pewności); oraz
3. nie jesteśmy pewni, czy stosowanie roztworów buforowych zmniejsza upośledzenie innych narządów (np. płuc, wątroby lub funkcji mózgu), wpływa na zaburzenia elektrolitowe (zwiększenie lub zmniejszenie ilości chlorków lub sodu lub innych soli), a także częstość przetaczania krwi, ponieważ pewność danych naukowych została oceniona jako bardzo niska.

Żadne z badań nie dotyczyło oceny utraty krwi, zaburzeń krzepnięcia (dotyczących ryzyka krwawienia lub zakrzepów) oraz jakości życia.

Wyniki różniły się pod względem punktów czasowych, w których były oceniane, zastosowanej jednostki miary oraz raportowanych parametrów. Nie raportowano całkowitej ilości płynów podanych w ramach terapii. Tylko cztery badania obejmowały dzieci. Dzieci te były mniej chore niż uczestnicy włączeni do badań dla dorosłych, a uszkodzenia nerek nie raportowano. Wnioski z tego przeglądu mogą ulec zmianie po opublikowaniu i analizie wyników trzech badań będących w toku.

Na ile aktualny jest ten przegląd?
Poszukiwaliśmy badań opublikowanych do lipca 2018 roku.