Wprowadzenie

Według Światowej Organizacji Zdrowia w 2012 r. z powodu choroby niedokrwiennej serca zmarło 7,4 mln osób, co stanowi 15% wszystkich zgonów na świecie. Rola świeżego lub podostrego leczenia beta-blokerami u osób, u których podejrzewa się lub rozpoznano zawał serca, polega na hamowaniu przez nie tzw. beta-receptorów. Może to spowodować zmniejszenie zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen. W rezultacie hamowanie receptora beta może, ale nie musi zmniejszać powikłania związane z zawałem serca.

Cel przeglądu

Celem niniejszego przeglądu systematycznego Cochrane była ocena korzyści i szkód wynikających ze stosowania beta-blokerów u osób, które podejrzewa się o świeży zawał serca (potocznie: atak serca) lub u których już go rozpoznano.

Data wyszukiwania

Przeszukaliśmy naukowe bazy danych do czerwca 2019 roku.

Charakterystyka badań

Znaleźliśmy 63 badania z randomizacją, w których osoby z zawałem serca lub u których podejrzewano zawał przydzielano losowo do grupy, w której otrzymywały beta-blokery albo do grup, w których stosowano placebo lub nie stosowano żadnej interwencji. Badania te obejmowały 85 550 dorosłych w wieku śr. 57,4 roku. Tylko jedno badanie było obciążone małym ryzykiem błędu systematycznego. Wszystkie pozostałe badania obciążone były dużym ryzykiem błędu. Jakość danych naukowych, oceniona zgodnie z metodologią GRADE, wahała się od bardzo niskiej do wysokiej. W 56 badaniach stosowanie beta-blokerów, w porównaniu z interwencją kontrolą, rozpoczynano w okresie bezpośrednio po świeżym zawale serca, a w 7 badaniach w fazie podostrej zawału.

Źródła finansowania badań

Znaleźliśmy 33 badania w całości lub częściowo finansowane przez przemysł oraz 20 badań, w których nie podano źródła finansowania, a także 10 badań finansowanych z innych źródeł niż przemysł.

Najważniejsze wyniki i wnioski

Nasz obecny przegląd pokazuje, że osoby otrzymujące beta-blokery, w porównaniu z osobami otrzymującymi placebo lub osobami u których nie zastosowano żadnej interwencji, wydają się być w mniejszym stopniu zagrożone kolejnym zawałem serca w okresie bezpośrednio po zawale. Osoby otrzymujące beta-blokery wydają się być również w mniejszym stopniu narażone na zgon z jakiejkolwiek przyczyny i z przyczyn sercowych w długotrwałej obserwacji po zawale serca. Wydaje się jednak, że u osób otrzymujących beta-blokery nie występuje mniejsze lub większe ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny lub z przyczyn sercowych w okresie bezpośrednio po zawale serca. Wpływ stosowania beta-blokerów na wszystkie pozostałe wyniki (poważne zdarzenia niepożądane według zasad Dobrej Praktyki Klinicznej Międzynarodowej Rady ds. Harmonizacji, poważne niepożądane zdarzenia sercowo-naczyniowe [zgon z przyczyn sercowych i kolejny niezakończony zgonem zawał serca], kolejny zawał serca w długoterminowej obserwacji, jakość życia i dławica piersiowa) jest niepewny ze względu na brak danych lub skąpe dane.