Jaki jest cel tego przeglądu?

Celem niniejszego przeglądu jest ustalenie, które opatrunki i środki do stosowania miejscowego (żele, maści i kremy) są najskuteczniejsze w leczeniu ran zwanych żylnym owrzodzeniem nóg. Są to długotrwałe rany w dolnej części nóg spowodowane przez problemy z odpływem krwi z kończyn dolnych przez żyły Naukowcy z Cochrane znaleźli 78 odpowiednich badań (randomizowane badania kliniczne), aby odpowiedzieć na to pytanie. Randomizowane badania kliniczne to takie badania medyczne, w których pacjenci są wybierani losowo, aby otrzymać różne rodzaje leczenia. Ten rodzaj badań dostarcza najbardziej wiarygodnych danych naukowych. Ocenialiśmy te badania metodą znaną jako metaanaliza sieciowa (ang. network meta-analysis, NMA), co pozwoliło nam porównać zabiegi z różnych badań i uszeregować je pod względem całkowitego wyleczenia owrzodzeń.

Najważniejsze informacje

Nie możemy być pewni, które opatrunki i środki do stosowania miejscowego są najskuteczniejsze w gojeniu żylnych owrzodzeń nóg, we wszystkich badaniach nie było wystarczającej liczby uczestników stosujących określone leczenie i istniało duże ryzyko błędu systematycznego. Oznacza to, że wiele badań zostało przeprowadzonych lub przedstawionych w taki sposób, że nie możemy być pewni ich wyników. Głównym sposobem leczenia żylnych owrzodzeń nóg są bandaże lub pończochy uciskowe, a wybór dodatkowych opatrunków lub leczenia miejscowego powinien uwzględniać wyniki przeglądu i ich niepewność, obok takich czynników jak preferencje pacjenta i koszty.

Co badano w ramach przeglądu?

Żylne owrzodzenia nóg są otwartymi ranami spowodowanymi słabym przepływem krwi przez żyły w dolnej części nóg. Podwyższone ciśnienie w żyłach nóg może spowodować uszkodzenie skóry i otaczających tkanek, co prowadzi do owrzodzeń. Leczenie owrzodzeń żylnych podudzi może być powolne, bolesne i kosztowne. Podstawą leczenia są bandaże kompresyjne lub pończochy, ale często są one połączone z opatrunkami (np. pianki lub opatrunki nieprzylegające) i miejscowo stosowanymi kremami, żelami lub maściami. Chcieliśmy się dowiedzieć, które z tych dodatkowych zabiegów są najbardziej skuteczne w leczeniu owrzodzeń.

Jakie są główne wyniki przeglądu?

Znaleźliśmy 78 badań związanych z tym zagadnieniem, przeprowadzonych w latach 1985-2016. Badania obejmowały 7014 uczestników (większość stanowiły kobiety, a średnia wieku wynosiła od 46 do 81 lat). Nasza meta-analiza sieciowa objęła 59 badań (5156 uczestników) i porównała 25 różnych terapii, takich jak opatrunki hydrokoloidowe i impregnowane srebrem oraz szereg kremów i żeli.

Opatrunki ze srebrem mogą zwiększyć szanse na wygojenie żylnego owrzodzenia nóg w porównaniu z zastosowaniem opatrunku nieprzylegającego. Jednak w świetle pozostałych danych NMA, nie możemy być pewni wniosków, a badanie sieciowe jako całość reprezentuje dane niskiej wiarygodności. Wynikało to z małej liczby osób biorących udział we wszystkich badaniach, niewielkiej liczby badań dotyczących różnych schematów leczenia oraz dużego ryzyka błędu systematycznego. Nie możemy być zatem pewni, które z nich są najskuteczniejszymi metodami leczenia żylnych owrzodzeń nóg, ani nawet które z nich byłoby najlepiej porównać w przyszłych badaniach.

Na ile aktualny jest ten przegląd?

Poszukiwaliśmy badań opublikowanych do marca 2017 r.