Wprowadzenie

Alergiczny nieżyt nosa jest zapaleniem (obrzęk i/lub podrażnienie) błony śluzowej nosa spowodowanym alergią. Jest to choroba powszechna zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Alergiczny nieżyt nosa może mieć charakter przejściowy (mniej niż cztery dni w tygodniu lub cztery tygodnie w roku) lub trwały (więcej niż cztery dni w tygodniu lub cztery tygodnie rocznie). Alergia może być spowodowana różnymi czynnikami ale powszechnymi alergenami (czynnikami powodującymi alergie) są pyłki traw lub drzew, pleśnie, roztocza lub złuszczony naskórek zwierząt (cienkie płatki skóry). Osoby z alergicznym nieżytem nosa doświadczają objawów (niedrożność nosa, katar, świąd i kichanie), które mogą wpływać na jakość ich życia.

Irygacja nosa (znana również jako płukanie lub przemywanie nosa) jest interwencją, podczas której jama nosowa jest przepłukiwana roztworem soli (słona woda). Działanie roztworów soli nie jest w pełni poznane, ale polega prawdopodobnie na rozcieńczeniu śluzu (kataru), ułatwiając jego usuwanie, a także oczyszczając nos z niektórych alergenów powodujących podrażnienie. Płukanie nosa roztworami soli może być wykonywana przy użyciu sprayów, pompek i aerozoli. Roztwory soli mogą być izotoniczne (takie samo stężenie soli jak w organizmie - 0,9% NaCl) lub hipertoniczne (większe stężenie niż to występujące w organizmie - więcej niż 0,9% NaCl). Pomimo tego, że irygacje z roztworów soli są uważane za bezpieczne, zgłaszano przypadki krwawienia z nosa i podrażnienia lub dyskomfortu odczuwanego w nosie i uszach. Terapia ta jest dostępna bez recepty i może być stosowana samodzielnie lub jako dodatek do leczenia farmakologicznego alergicznego nieżytu nosa, takiego jak steroidy donosowe i doustne leki przeciwhistaminowe (przeciwalergiczne przyp.tłum.).

Data wyszukiwania

Dane naukowe są aktualne do listopada 2017 roku.

Charakterystyka badań

Odnaleźliśmy 14 badań obejmujących 747 osób (260 dorosłych; 487 dzieci). Objętość stosowanych roztworów soli była zróżnicowana: w pięciu badaniach używany był roztwór o bardzo małej objętości (aerozole do nosa, zapewniające mniej niż 5 ml soli do każdego otworu nosowego na jedną aplikację), w dwóch badaniach stosowano małą objętość (między 5 a 59 ml soli do każdego nozdrza na jedną aplikację), w czterech badaniach stosowano roztwory o dużej objętości (więcej niż 60 ml na jedną aplikację). W ośmiu badaniach stosowano hipertoniczny roztwór soli, w pięciu - izotoniczny, w trzech badaniach nie podano tej informacji. W dwóch badaniach stosowano dwa różne rodzaje roztworu soli.

Źródła finansowania badań

W pięciu badaniach nie wskazano źródeł finansowania. Pozostałe siedem badań było finansowanych przez departamenty pracy badaczy, z grantów regionalnych lub rządowych funduszy. Żadne z badań nie było sponsorowane przez firmę farmaceutyczną.

Główne wyniki

Irygacja nosa roztworem soli w porównaniu z jej brakiem

Płukanie nosa roztworem soli może dawać korzyści zarówno u dorosłych, jak i dzieci w postaci złagodzenia objawów alergicznego nieżytu nosa w porównaniu z innymi irygacjami (nie zawierającymi roztworu soli) i jest mało prawdopodobne, aby wiązało się z wystąpieniem działań niepożądanych. Na podstawie tego przeglądu nie jest możliwe stwierdzenie, czy istnieje różnica między różnymi objętościami lub stężeniami stosowanego roztworu soli.

Irygacja nosa roztworem soli jako dodatek do leczenia farmakologicznego alergicznego nieżytu nosa

Nie jest jasne, czy dołączenie płukania nosa roztworem soli do leczenia farmakologicznego (donosowe steroidy lub doustne leki przeciwhistaminowe) przyczynia się do zmniejszenia nasilenia objawów alergicznego nieżytu nosa w porównaniu z samym leczeniem farmakologicznym. Jest mało prawdopodobne, że irygacje roztworem soli są związane z działaniami niepożądanymi.

Irygacja nosa roztworem soli w porównaniu z leczeniem farmakologicznym alergicznego nieżytu nosa

Nie ma wystarczających danych, aby stwierdzić, że irygacja nosa roztworem soli jest lepsza, gorsza lub taka sama jak steroidy donosowe. W żadnych badaniach przedstawiających wyniki nas interesujące nie porównywano płukania nosa roztworem soli z doustnymi lekami przeciwhistaminowymi.

Jakość danych naukowych

Ogólna jakość danych dla irygacji nosa roztworem soli w porównaniu z brakiem tego leczenia była niskiej jakości (pewność co do oszacowanego efektu jest ograniczona: rzeczywisty efekt może się znacznie różnić od efektu oszacowanego) lub bardzo niskiej jakości (pewność co do oszacowanego efektu jest bardzo mała: rzeczywisty efekt będzie prawdopodobnie znacznie różnił się od efektu oszacowanego). Związane to było z faktem, że w większości badań liczba uczestników była bardzo mała i stosowano w nich różne metody pomiaru tego samego punktu końcowego. Ponieważ płukanie nosa roztworami soli może zapewnić tanią, bezpieczną i akceptowalną alternatywę dla donosowych steroidów i leków przeciwhistaminowych, potrzebne są dalsze badania wysokiej jakości (w celu potwierdzenia tych wyników; przyp. tłum.).