Najważniejsze informacje
• Aby pomóc dzieciom i młodzieży przezwyciężyć konsekwencje wykorzystywania seksualnego, stosuje się szereg terapii psychologicznych.
• Istnieją bardzo niepewne dane naukowe sugerujące, że jakakolwiek konkretna interwencja jest lepsza niż zwykłe postępowanie w pomaganiu dzieciom i młodzieży w powrocie do zdrowia po wykorzystaniu seksualnym.
• Potrzebujemy większej liczby i lepszych badań nad interwencjami, aby ustalić, czy jedna z nich jest lepsza od drugiej w radzeniu sobie z różnymi konsekwencjami wykorzystywania seksualnego.
Co rozumiemy przez interwencje psychologiczne?
Interwencje psychologiczne to te, które próbują wywołać zmiany w ludziach. Są one często określane jako "terapie mówione", ale obejmują również terapie, w których komunikacja między terapeutą a pacjentem opiera się na aktywności, takiej jak zabawa lub sztuka.
Istnieje szereg interwencji psychologicznych, które są stosowane, aby pomóc dzieciom i młodym ludziom, którzy byli wykorzystywani seksualnie, przezwyciężyć trudności, które mogą rozwinąć się w wyniku wykorzystywania; na przykład zespół stresu pourazowego (PTSD), lęk, depresja i szereg problemów z zachowaniem.
Dlaczego jest to ważne dla dzieci i młodzieży wykorzystywanych seksualnie?
Poprzednie przeglądy systematyczne sugerują, że terapie psychologiczne mogą poprawić wyniki u dzieci, ale nie wiemy, czy niektóre terapie są bardziej skuteczne niż inne.
Czego chcieliśmy się dowiedzieć?
Chcieliśmy dowiedzieć się, które interwencje są najlepsze w leczeniu różnych problemów, które mogą wystąpić po wykorzystaniu seksualnym. Chcieliśmy dowiedzieć się, czy możemy uszeregować je według tego, jak dobrze działają. Na przykład chcieliśmy dowiedzieć się, która interwencja najlepiej pomaga dzieciom cierpiącym na PTSD lub dzieciom z depresją. Która była jako druga w kolejności? I tak dalej.
Co zrobiliśmy?
Szukaliśmy badań, które analizowały skuteczność różnych terapii psychologicznych, w tym terapii poznawczo-behawioralnej (ang. cognitive-behavioural therapy, CBT), odwrażliwiania i przetwarzania za pomocą ruchu gałek ocznych (ang. eye movement desensitisation and processing, EMDR), terapii skoncentrowanej na dziecku (ang. child-centred therapy, CCT), terapii psychodynamicznej i terapii rodzinnej. Uwzględniliśmy badania, w których porównywano:
• jedną terapię do innej terapii;
• różne "dawki" terapii, na przykład osiem tygodni terapii lub 16 tygodni tej samej terapii;
• jedną wersję terapii z inną wersją, na przykład taką, która angażowała zarówno rodziców, jak i dziecko, z tą samą terapią, która tego nie robiła;
• jedną terapię w stosunku do standardowego postępowania; oraz
• jedną terapię względem braku terapii (głównie osoby z listy oczekujących).
Wykorzystaliśmy metody, które pozwoliły nam porównać skuteczność każdej terapii z innymi, dla poszczególnych wyników. Podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy nasze zaufanie do danych naukowych w oparciu o takie czynniki, jak liczba badań oraz ich wielkość.
Czego się dowiedzieliśmy?
Znaleźliśmy 22 badania (1478 uczestników) i większość z nich pochodziła z Ameryki Północnej. Czternaście z nich dotyczyło skuteczności CBT, a osiem skuteczności CCT. Terapia psychodynamiczna, terapia rodzinna i EMDR były analizowane w dwóch badaniach. Standardowe postępowanie było interwencją porównawczą w trzech badaniach, a lista oczekujących stanowiła grupę porównawczą w pięciu badaniach.
Najważniejsze wyniki
Na podstawie dostępnych danych naukowych nie jest jasne, czy jedna interwencja jest bardziej skuteczna niż inne w pomaganiu dzieciom i młodzieży wykorzystywanym seksualnie. Istnieją pewne dane naukowe, choć są one w dużej mierze niepewne i nieprecyzyjne, że CBT może być lepsza niż standardowe postępowanie, jeśli chodzi o zmniejszenie objawów PTSD pod koniec leczenia. Żadne dane naukowe nie wskazywały na skuteczność innych terapii w PTSD, a żadna terapia nie okazała się lepsza niż standardowe postępowanie w odniesieniu do innych badanych przez nas wyników.
Dane naukowe dotyczące skuteczności innych interwencji psychoterapeutycznych dla dzieci i młodzieży wykorzystywanych seksualnie są ograniczone, szczególnie w odniesieniu do terapii psychodynamicznej, terapii rodzinnej i EMDR.
Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?
Nasze zaufanie do wyników nie jest silne. Zidentyfikowane przez nas efekty leczenia były niewielkie lub zbliżone do "braku zmian" i niezbyt precyzyjne. Podczas, gdy badania były zasadniczo porównywalne pod pewnymi względami (środowisko, wykorzystanie podręcznika do przeprowadzenia interwencji, "ilość" terapii), istniały znaczne różnice w innych, takich jak wiek uczestników i sposób, w jaki interwencje były prowadzone (indywidualne lub grupowe).
Wyniki dalszych badań mogą różnić się od wyników niniejszego przeglądu.
Jak aktualne są te dane naukowe?
Dane naukowe są aktualne do 1 listopada 2022 r.
Tłumaczenie: Paulina Węglarz Redakcja: Małgorzata Maraj