Najważniejsze informacje
– Ludzie zamieszkujący obszary, na których wypuszczono komary egipskie przenoszące Wolbachię, są mniej narażeni na zachorowanie na dengę niż ludzie żyjący na terenach, gdzie tych owadów nie wypuszczono.
– Ludzie zamieszkujący obszary, na których wypuszczono komary egipskie przenoszące Wolbachię, są rzadziej przyjmowani do szpitala z powodu zakażenia dengą, niż ludzie z terenów, gdzie nie uwolniono owadów.
Czym jest denga?
Denga jest chorobą wirusową przenoszoną przez niektóre komary. Zagraża 3,9 mld ludzi w ponad 100 krajach. Większość zakażeń dengą ma łagodny przebieg (gorączka, ból głowy oraz ból mięśni i stawów), a w niektórych przypadkach przebiega bezobjawowo. Jednak u 1 na 20 zakażonych występuje ciężki przebieg choroby. W najgorszych przypadkach może to spowodować niewydolność narządów i stanowić zagrożenie życia, dlatego zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa dengi ma bardzo duże znaczenie.
Czym jest Wolbachia i w jaki sposób bakterie te mogą zapobiegać dendze?
Wolbachia to bakteria, która może zakażać komary i zmieniać ich zdolność do przetrwania oraz łączenia się w pary. Komary przenoszą wirusy, takie jak denga, i zakażają nimi ludzi poprzez ugryzienie. Dla niektórych gatunków komarów, znanych jako egipskie , trudniejsze jest przenoszenie wirusa dengi, po tym jak zostały zainfekowane bakterią Wolbachia . Naukowcy dokonali na komarach mikroiniekcji ekstraktu z bakterii Wolbachia i wypuścili je do dzikiej populacji, gdzie rozmnażały się z innymi komarami i zakażały je Wolbachią . Gdy duża liczba komarów na danym obszarze zostanie zainfekowana Wolbachią , istnieje prawdopodobieństwo zmniejszenia zdolności tych owadów do przenoszenia dengi, co z kolei zapobiega częstemu występowaniu tego wirusa wśród lokalnej społeczności. Wolbachia infekuje tylko bezkręgowce (tj. zwierzęta, które nie mają szkieletu wewnętrznego), dlatego wśród ludzi nie występuje ryzyko zakażenia, a zagrożenie dla człowieka i środowiska, związane z uwalnianiem komarów przenoszących Wolbachię , uważa się za niewielkie.
Czego chcieliśmy się dowiedzieć?
Chcieliśmy ustalić, czy wypuszczenie komarów egipskich przenoszących Wolbachię na obszarach, na których denga występuje regularnie, może zapobiec zakażeniom tą chorobą wśród mieszkającej tam ludności.
Co zrobiliśmy?
Szukano wszelkich badań z randomizacją (RCT, tj. takich, w których ludzie są losowo przydzielani do jednej z 2 lub więcej grup terapeutycznych), w których sprawdzano czy wypuszczenie komarów egipskich przenoszących Wolbachię na obszarze, na którym występuje denga, zapobiegło rozprzestrzenianiu się lub występowaniu dengi, w porównaniu z obszarami, na których owadów tych nie wypuszczono.
Co znaleźliśmy?
Zidentyfikowano jedno zakończone badanie, które spełniło wymagane kryteria włączenia, i dwa kolejne, które są weryfikowane. Zakończone badanie kliniczne przeprowadzono w Yogyakarta w Indonezji i objęto nim osoby w wieku od 3 do 45 lat. Badanie polegało na rozmieszczaniu jaj komarów zainfekowanych Wolbachią na połowie badanego obszaru do momentu, gdy ponad 60% komarów na tym obszarze było nosicielami Wolbachii . Na drugiej połowie badanego obszaru nie rozmieszczano żadnych jaj.
W ramach badania przebadano wszystkie osoby, które zgłosiły się do swoich lokalnych ośrodków zdrowia z gorączką, aby ustalić, ile osób zachorowało na dengę. Porównano wyniki osób żyjących na obszarach, gdzie wypuszczono komary przenoszące Wolbachię z wynikami osób żyjących na obszarach, na których w okresie 27 miesięcy nie wypuszczono nowych komarów.
Prawdopodobieństwo zachorowania na dengę wśród osób, które mieszkały na obszarze, na którym wypuszczono komary przenoszące Wolbachię zmniejszyło się prawdopodobnie o około 77%, w porównaniu z osobami, które mieszkały na obszarze z dziką populacją komarów.
Około 95,8% komarów w populacji na obszarach, na których wypuszczono owady przenoszące Wolbachię , zostało zakażonych bakterią. Dowodzi to temu, że bakterie przekazywane były dzikim komarom poprzez łączenie się w pary po tym, jak owady zakażone Wolbachią nie były już wypuszczane na tym obszarze. W grupie badań, gdzie nie wypuszczano nowych komarów, nie pojawiły się żadne rzetelne dane na ten temat.
Celem było również sprawdzenie, czy wypuszczenie na wolność komarów przenoszących bakterie zmniejszyło liczbę komarów przenoszących wirusa dengi i czy zmniejszyło to częstość występowania RNA dengi (materiału genetycznego wirusa) w populacji tych owadów lub spowodowało jakiekolwiek niepożądane skutki. Przedmiotem zainteresowania były również koszty tej interwencji i poglądy społeczności na jej temat. Nie znaleziono żadnych danych, które odpowiadałyby na te pytania.
Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?
Skuteczność strategii wykorzystującej Wolbachię będzie prawdopodobnie zależeć od czynników specyficznych dla lokalizacji, w której jest wdrażana, takich jak: klimat, częstość występowania zakażeń dengą, istniejące strategie kontroli nosicieli lub poglądy społeczności na temat tej strategii. Możliwość skutecznego osiągnięcia i utrzymania częstego występowania komarów przenoszących Wolbachię w populacji ma kluczowe znaczenie dla efektywności tych działań, jednak może się ona różnić w zależności od środowiska. Ponieważ zidentyfikowano tylko jedno zakończone badanie kliniczne, nie jest pewne, czy wyniki te będą miały zastosowanie w innych środowiskach i krajach.
Jak aktualne są te dane?
Dane są aktualne na dzień 24 stycznia 2024 roku.
Tłumaczenie: Patrycja Gal; Redakcja: Justyna Bednarczyk, Mariusz Marczak, Karolina Moćko