ประเด็นคืออะไร?

ผลของการคัดกรองเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในสตรีตั้งครรภ์ทุกรายเปรียบเทียบกับการตรวจคัดกรองเฉพาะ ผู้ที่มี 'ความเสี่ยง' คืออะไร ผลกระทบของการคัดกรองเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในสภาพแวดล้อมต่าง ๆ (เช่นในชุมชนกับโรงพยาบาล) มีอะไรบ้าง รีวิวนี้เผยแพร่ครั้งแรกในปี 2010 และปรับปรุงในปี 2014

ทำไมจึงมีความสำคัญ

เบาหวานขณะตั้งครรภ์เป็นภาวะเบาหวานที่เกิดขึ้นในระหว่างการตั้งครรภ์และยังเพิ่มความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนในมารดาและทารก สตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์นั้นมีแนวโน้มที่จะมีภาวะครรภ์เป็นพิษได้ (ความดันโลหิตสูงและมีโปรตีนในปัสสาวะ) และจำเป็นต้องผ่าตัดคลอด สำหรับทารกนั้นจะมีปัญหาต่างๆ ได้แก่ ทารกตัวโตหรือมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำหลังจากเกิด แม้ว่าภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์นั้นจะหายเองหลังคลอด มารดาและเด็กยังคงมีความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอนาคต

การรักษาภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์จะส่งผลต่อสุขภาพที่ดี สตรีส่วนใหญ่มักจะไม่ทราบมาก่อนว่ามีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ การคัดกรองเพื่อหาและรักษาภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในครรภ์นั้นอาจส่งผลต่อสุขภาพ สองวิธีหลักที่ใช้ในการคัดกรอง คือการคัดกรองสตรีตั้งครรภ์ทุกรายและการคัดกรองเฉพาะผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง ปัจจัยเสี่ยงของภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์นั้น ได้แก่ เชื้อชาติ อายุที่มากขึ้น น้ำหนักเกินหรืออ้วน มีประวัติครรภ์ก่อนคลอดทารกตัวใหญ่และมีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในครรภ์ก่อนหรือมีเบาหวานชนิดที่สอง การคัดกรองภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์อาจแตกต่างกันไป เช่น สถานพยาบาล คลินิกหรือโรงพยาบาล ซึ่งวิธีการคัดกรองภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ที่ดีเลิศที่จะนำไปสู่ผลของสุขภาพที่ดีทั้งมารดาและทารกนั้นยังไม่ชัดเจน

เราพบหลักฐานอะไร?

เราค้นหาหลักฐานในช่วงเดือนมกราคม 2017 และได้รวบรวมสองการศึกษาที่ประกอบด้วยสตรีตั้งครรภ์ทั้งหมด 4523 ราย โดยทั้งสองการศึกษานี้ได้ศึกษาในประเทศไอซ์แลนด์โดยมีอคติอยู่ในระดับปานกลางถึงระดับสูง ซึ่งเราไม่ได้นำข้อมูลจากสองการศึกษานี้มารวมกันเนื่องจากได้ใช้วิธีการคัดกรองและเปรียบเทียบต่างกัน โดยการศึกษาหนึ่งนั้นเปรียบเทียบการคัดกรองทุกรายกับผู้ที่มีความเสี่ยง อีกการศึกษานั้นเปรียบเทียบกับโรงพยาบาลระดับปฐมภูมิกับโรงพยาบาลทุติยภูมิ

ในการศึกษาหนึ่ง (ข้อมูลสตรีตั้งครรภ์จำนวน 3152 ราย) พบว่ามีสตรีตั้งครรภ์ถูกวินิจฉัยว่าเป็นภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในกลุ่มที่คัดกรองแบบทุกรายมากกว่าเมื่อเทียบกับกลุ่มที่คัดกรองเฉพาะมีความเสี่ยง (หลักฐานคุณภาพต่ำ) ซึ่งการศึกษานี้ไม่ได้แสดงผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับมารดาในเรื่องความดันโลหิตที่สูง การผ่าตัดคลอด การบาดเจ็บทางคลอด น้ำหนักที่ขึ้นในช่วงตั้งครรภ์ ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดและเบาหวานชนิดที่สอง เช่นเดียวกันกับด้านทารก ได้แก่ ทารกตัวใหญ่ เสียชีวิต (ก่อนหรือหลังจากคลอดทันที) ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง ภาวะน้ำตาลต่ำ ภาวะอ้วน โรคเบาหวานชนิดที่ 2 และความพิการในวัยเด็กหรือผู้ใหญ่

ส่วนอีกการศึกษาหนึ่งนั้น (ข้อมูลสตรีตั้งครรภ์จำนวน 690 ราย) ได้ตรวจคัดกรองที่โรงพยาบาลระดับปฐมภูมิเปรียบเทียบกับโรงพยาบาลทุติยภูมิ พบว่าไม่มีความแตกต่างกันอย่างชัดเจนของจำนวนผู้หญิงที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ (หลักฐานคุณภาพต่ำ) ความดันโลหิตสูง (หลักฐานคุณภาพต่ำ) ครรภ์เป็นพิษ (หลักฐานคุณภาพต่ำ) หรือจำนวนการผ่าตัดคลอด (หลักฐานคุณภาพต่ำ) และไม่มีรายงานการบาดเจ็บทางคลอด น้ำหนักที่ขึ้นในช่วงตั้งครรภ์ ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดและเบาหวานชนิดที่สอง ทั้งยังไม่มีมีความแตกต่างอย่างชัดเจนในเรื่องทารกตัวใหญ่ (หลักฐานคุณภาพต่ำ) เสียชีวิต (ก่อนหรือหลังจากคลอดทันที) (หลักฐานคุณภาพต่ำ) ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง (หลักฐานคุณภาพต่ำ) ภาวะน้ำตาลต่ำ (หลักฐานคุณภาพต่ำมาก) ส่วนภาวะอ้วน โรคเบาหวานชนิดที่ 2 และความพิการในวัยเด็กหรือผู้ใหญ่ไม่มีผลในการศึกษานี้

ความหมายของผลการศึกษานี้

ไม่มีหลักฐานเพียงพอที่เกี่ยวข้องกับผลของการคัดกรองภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ตามปัจจัยเสี่ยงและสภาพแวดล้อมต่อสุขภาวะของมารดาและทารก อาจต้องใช้การศึกษาที่มีขนาดใหญ่และทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มเปรียบเพื่อประเมินผลของการตั้งครรภ์ของมารดาและทารกทั้งในระยะสั้นและระยะยาว