تعادل به معنای حفظ وضعیت قائم و ثابت بدن در حالت سکون، مانند ایستادن یا نشستن، یا هنگام حرکت است. از دست دادن توانایی در حفظ تعادل ممکن است با افزایش خطر افتادن، وابستگی بیشتر، بیماری و گاهی مرگ‌ومیر زودهنگام مرتبط باشد. با این حال، مشخص نیست کدام نوع تمرینات ورزشی برای بهبود تعادل در افراد مسن (در سنین 60 سال و بالاتر) ساکن در منزل شخصی یا در خانه سالمندان (residential care) مناسب‌تر است.
این مرور به‌روز شده شامل 94 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (62 مورد جدید در این نسخه به‌روز شده) با 9821 شرکت‌کننده است. بیشتر شرکت‌کنندگان، زنانی بودند که در منازل خود زندگی می‌کردند. برخی از مطالعات شامل افراد ناتوانی بودند که در بیمارستان یا خانه سالمندان زندگی می‌کردند.
بسیاری از کارآزمایی‌ها روش‌های انجام ناقص داشته یا به‌طور ضعیفی توصیفی شدند، بدان معنی که یافته‌های آنها ممکن است دارای سوگیری (bias) باشد. اکثر مطالعات فقط تا پایان برنامه ورزشی، پیامد را گزارش کردند. بدین ترتیب، آنها به بررسی وجود تاثیرات پایدار نپرداختند.
ما تصمیم گرفتیم معیارهای تعادل را شامل فعالیت‌های روزمره مانند زمان صرف‌شده برای ایستادن، راه رفتن به مسافت سه متر، چرخیدن و بازگشت به حالت نشسته (تست زمان‌بندی شده برای برخاستن و رفتن (Timed Up & Go)؛ توانایی ایستادن روی یک پا (که برای راه رفتن بی‌خطر در روشنایی و تاریکی ضروری است)، سرعت راه رفتن (تعادل بهتر امکان راه رفتن سریع‌تر را فراهم می‌کند)، و فعالیت‌های روزمره زندگی (مقیاس تعادل برگ (Berg Balance Scale)، شامل 14 مورد) گزارش دهیم. این موارد، پیامدهای اولیه ما بودند.
هشت طبقه‌بندی از برنامه‌های ورزشی وجود داشت. این موارد در زیر همراه با آن دسته از معیارهای تعادل که برای برخی از آنها شواهدی حاکی از تاثیر مثبت (دارای اهمیت آماری) نوع خاصی از ورزش در پایان برنامه ورزشی وجود داشت، فهرست می‌شوند. برخی کارآزمایی‌ها بیش از یک نوع ورزش را تست کردند. توجه به این نکته مهم است که شواهد مربوط به هر پیامد به‌طور کلی فقط از چند کارآزمایی مربوط به هر دسته از تمرینات حاصل شد.
1. راه رفتن، تعادل، هماهنگی و وظایف عملکردی (19 مطالعه که 10 مورد از آنها داده‌هایی را برای یک یا چند پیامد اولیه ارایه کردند). تاثیرات مثبت ورزش برای تست زمان‌بندی شده برای برخاستن و رفتن، سرعت راه رفتن و مقیاس تعادل برگ به دست آمد.
2. ورزش تقویتی (شامل تمرینات مقاومتی یا قدرتی) (21 مطالعه که 11 مورد از آنها داده‌هایی را برای یک یا چند پیامد اولیه ارایه کردند). تاثیرات مثبتی برای تست زمان‌بندی شده برای برخاستن و رفتن؛ ایستادن روی یک پا تا حد امکان با چشمان بسته؛ و سرعت راه رفتن مشاهده شد.
3. ورزش 3D (3 بعدی) (شامل تای چی (Tai Chi)، چی گونگ (qi gong)، رقص، یوگا) (15 مطالعه که هفت مورد از آنها داده‌هایی را برای یک یا چند پیامد اولیه ارایه کردند). تاثیرات مثبتی برای تست زمان‌بندی شده برای برخاستن و رفتن؛ ایستادن روی یک پا تا حد امکان با چشمان باز، و با چشمان بسته؛ و مقیاس تعادل برگ مشاهده شد.
4. فعالیت بدنی عمومی (پیاده‌روی) (هفت مطالعه که پنج مورد از آنها داده‌هایی را برای یک یا چند پیامد اولیه ارایه کردند).
5. فعالیت بدنی عمومی (دوچرخه‌سواری) (یک مطالعه که داده‌هایی را برای سرعت راه رفتن ارایه کرد).
6. آموزش کامپیوتری تعادل با استفاده از بازخورد بصری (دو مطالعه که هیچ‌کدام داده‌ای را برای پیامد اولیه ارایه نکردند).
7. استفاده از پلتفرم ارتعاشی به عنوان مداخله (سه مطالعه که یک مورد از آنها داده‌هایی را برای تست زمان‌بندی شده برای برخاستن و رفتن ارایه کرد).
8. چندین نوع ورزش (ترکیبی از موارد فوق) (43 مطالعه که 29 مورد از آنها داده‌هایی را برای یک یا چند پیامد اولیه ارایه کردند). تاثیرات مثبتی برای تست زمان‌بندی شده برای برخاستن و رفتن؛ ایستادن روی یک پا تا حد امکان با چشمان باز، و با چشمان بسته؛ و مقیاس تعادل برگ مشاهده شد.
به‌طور کلی، برنامه‌های موثر، سه بار در هفته به مدت سه ماه اجرا شدند و شامل ورزش پویا در حالت ایستاده بودند. عوارض جانبی اندکی گزارش شدند.
این مرور به این نتیجه رسید که شواهد ضعیفی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی از انواع ورزش، بلافاصله پس از مداخله، در بهبود تعادل در افراد مسن‌تر تا حدودی موثر هستند. با این حال، داده‌های از دست رفته و روش‌های انجام ناقص در بسیاری از کارآزمایی‌های واردشده به این معنی است که انجام پژوهش‌های بیشتر و با کیفیت بالا ضروری است.
شواهد ضعیفی وجود دارد که برخی از انواع ورزش (راه رفتن، تعادل، هماهنگی و وظایف عملکردی؛ ورزش تقویتی؛ ورزش سه بعدی (3D) و ترکیبی از انواع ورزش‌های متعدد) در بهبود پیامدهای تعادل بالینی در افراد مسن‌تر، بلافاصله پس از مداخله، تا حدودی موثر هستند. چنین مداخلاتی احتمالا بی‌خطر هستند. شواهد برای نتیجه‌گیری کردن در مورد فعالیت‌های بدنی عمومی (مانند پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری) و ورزش‌هایی که شامل برنامه‌های کامپیوتری تعادلی یا صفحات ارتعاشی هستند، یا وجود ندارد یا کافی نیست. انجام پژوهش‌های بیشتر و با کیفیت روش‌شناسی (methodology) بالا با استفاده از معیارهای پیامد اصلی و نظارت کافی مورد نیاز است.
در بزرگسالان مسن‌تر، کاهش تعادل با کاهش عملکرد فیزیکی و افزایش خطر افتادن همراه است. این یک نسخه به‌روز شده از مرور کاکرین است که اولین‌بار در سال 2007 منتشر شد.
بررسی تاثیرات مداخلات ورزشی بر حفظ تعادل در افراد مسن، در سنین 60 سال و بالاتر، که در سطح جامعه یا آسایشگاه‌ها زندگی می‌کنند.
پایگاه ثبت تخصصی گروه ترومای استخوان، مفصل و عضله در کاکرین، CENTRAL ( کتابخانه کاکرین، سال 2011، شماره 1)، MEDLINE و EMBASE (تا فوریه 2011) را جست‌وجو کردیم.
مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای که تاثیرات مداخلات ورزشی را بر حفظ تعادل در افراد مسن بررسی کردند. پیامدهای اولیه مرور، معیارهای بالینی تعادل بودند.
نویسندگان مرور به صورت جفتی و مستقل از هم خطر سوگیری (bias) را بررسی کرده و داده‌ها را از مطالعات استخراج کردند. داده‌ها در صورت لزوم تجمیع شدند.
در این نسخه به‌روز شده، 94 مطالعه (62 مورد جدید) با 9,821 شرکت‌کننده وارد شدند. بیشتر شرکت‌کنندگان، زنانی بودند که در منازل خود زندگی می‌کردند.
بیشتر کارآزمایی‌ها دارای خطر نامشخص سوگیری انتخاب (selection bias) بودند، که عموما منعکس‌کننده گزارش‌دهی ناکافی از روش‌های تصادفی‌سازی است، اما در معرض خطر بالای سوگیری عملکرد (performance bias) مربوط به عدم کورسازی (blinding) شرکت‌کنندگان بودند، که تا حد زیادی برای این کارآزمایی‌ها اجتناب‌ناپذیر است. اکثر مطالعات فقط تا پایان برنامه ورزشی، پیامد را گزارش کردند.
هشت طبقه‌بندی از برنامه‌های ورزشی وجود داشت. این موارد در زیر همراه با معیارهای اولیه تعادل که برای آنها شواهدی حاکی از تاثیر دارای اهمیت آماری در پایان برنامه ورزشی وجود دارد، فهرست می‌شوند. برخی کارآزمایی‌ها بیش از یک نوع ورزش را تست کردند. نکته مهم اینکه، شواهد مربوط به هر پیامد به‌طور کلی فقط از چند کارآزمایی مربوط به هر دسته از تمرینات ورزشی حاصل شد.
1. راه رفتن، تعادل، هماهنگی و وظایف عملکردی (19 مطالعه که 10 مورد از آنها داده‌های پیامد اولیه را ارایه کردند): تست زمان‌بندی شده برای برخاستن و رفتن (Timed Up & Go) (تفاوت میانگین (MD): 0.82- ثانیه؛ 95% CI؛ 1.56- تا 0.08- ثانیه، 114 شرکت‌کننده، 4 مطالعه)؛ سرعت راه رفتن (تفاوت میانگین استانداردشده (SMD): 0.43؛ 95% CI؛ 0.11 تا 0.75، 156 شرکت‌کننده، 4 مطالعه)، و مقیاس تعادل برگ (Berg Balance Scale) (MD؛ 3.48 امتیاز؛ 95% CI؛ 2.01 تا 4.95 امتیاز، 145 شرکت‌کننده، 4 مطالعه).
2. ورزش تقویتی (شامل تمرینات مقاومتی یا قدرتی) (21 مطالعه که 11 مورد از آنها داده‌های پیامد اولیه را ارایه کردند): تست زمان‌بندی شده برای برخاستن و رفتن (MD؛ 4.30- ثانیه؛ 95% CI؛ 7.60- تا 1.00- ثانیه، 71 شرکت‌کننده، 3 مطالعه)؛ ایستادن روی یک پا، تا حد امکان با چشمان بسته (MD؛ 1.64 ثانیه؛ 95% CI؛ 0.97 تا 2.31 ثانیه، 120 شرکت‌کننده، 3 مطالعه)؛ و سرعت راه رفتن (SMD: 0.25؛ 95% CI؛ 0.05 تا 0.46؛ 375 شرکت‌کننده، 8 مطالعه).
3. ورزش 3D (3 بعدی) (شامل تای چی (Tai Chi)، چی گونگ (qi gong)، رقص، یوگا) (15 مطالعه که هفت مورد از آنها داده‌های پیامد اولیه را ارایه کردند): تست زمان‌بندی شده برای برخاستن و رفتن (MD؛ 1.30- ثانیه؛ 95% CI؛ 2.40- تا 0.20- ثانیه، 44 شرکت‌کننده، 1 مطالعه)؛ ایستادن روی یک پا، تا حد امکان با چشمان باز (MD؛ 9.60 ثانیه؛ 95% CI؛ 6.64 تا 12.56 ثانیه، 47 شرکت‌کننده، 1 مطالعه)، و با چشمان بسته (MD؛ 2.21 ثانیه؛ 95% CI؛ 0.69 تا 3.73 ثانیه؛ 48 شرکت‌کننده، 1 مطالعه)؛ و مقیاس تعادل برگ (MD؛ 1.06 امتیاز؛ 95% CI؛ 0.37 تا 1.76 امتیاز، 150 شرکت‌کننده، 2 مطالعه).
4. فعالیت بدنی عمومی (پیاده‌روی) (هفت مطالعه که پنج مورد از آنها داده‌های پیامد اولیه را ارایه کردند).
5. فعالیت بدنی عمومی (دوچرخه‌سواری) (یک مطالعه که داده‌هایی را برای سرعت راه رفتن ارایه کرد).
6. آموزش کامپیوتری تعادل با استفاده از بازخورد بصری (دو مطالعه که هیچ‌کدام داده‌های پیامد اولیه را ارایه نکردند).
7. استفاده از پلتفرم ارتعاشی به عنوان مداخله (سه مطالعه که یک مورد از آنها داده‌های پیامد اولیه را ارایه کرد).
8. چندین نوع ورزش (ترکیبی از موارد فوق) (43 مطالعه که 29 مورد آنها داده‌هایی را برای یک یا چند پیامد اولیه ارایه کردند): تست زمان‌بندی شده برای برخاستن و رفتن (MD؛ 1.63- ثانیه؛ 95% CI؛ 2.28- تا 0.98- ثانیه، 635 شرکت‌کننده، 12 مطالعه)؛ ایستادن روی یک پا، تا حد امکان با چشمان باز (MD؛ 5.03 ثانیه؛ 95% CI؛ 1.19 تا 8.87 ثانیه، 545 شرکت‌کننده، 9 مطالعه)، و با چشمان بسته (MD؛ 1.60 ثانیه؛ 95% CI؛ 0.01- تا 3.20 ثانیه؛ 176 شرکت‌کننده، 2 مطالعه)؛ و مقیاس تعادل برگ (MD؛ 1.84 امتیاز؛ 95% CI؛ 0.71 تا 2.97 امتیاز، 80 شرکت‌کننده، 2 مطالعه).
عوارض جانبی معدودی گزارش شدند، اما بیشتر مطالعات، عوارض جانبی را پایش یا گزارش نکردند.
به‌طور کلی، برنامه‌های موثرتر، سه بار در هفته به مدت سه ماه اجرا شدند و شامل ورزش پویا در حالت ایستاده بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.