از زمان انتشار نخستین نسخه این مرور، و از زمانی که اولین قانون ملی ممنوعیت استعمال دخانیات در تمام اماکن سربسته عمومی در سال 2004 اعمال شد، تعداد کشورها، ایالتها و مناطقی که قوانین مشابهی را برای ممنوعیت سیگار کشیدن در اماکن عمومی و محل کار ممنوع کردند، افزایش یافته است. دلیل اصلی آن، محافظت از افراد غیر سیگاری در برابر اثرات مضر قرار گرفتن در معرض دود سیگار است. دلیل دیگر، فراهم کردن محیطی حمایتی برای افرادی است که میخواهند سیگار را ترک کنند.
ویژگیهای مطالعه
برای یافتن مطالعاتی جستوجو کردیم که تاثیر ممنوعیت استعمال سیگار را بر هر معیار سلامت یا بر رفتار سیگار کشیدن بررسی کردند (تا فوریه 2015). از آنجایی که نسخه قبلی این مرور شواهد بارزی را نشان داد مبنی بر اینکه ارائه قوانینی برای ممنوعیت سیگار کشیدن در اماکن عمومی، قرار گرفتن افراد را در معرض دود سیگار (SHS) در آن مکانها کاهش میدهد، مطالعاتی را که فقط قرار گرفتن افراد را در معرض SHS گزارش کردند، وارد نکردیم. تعداد 77 مطالعه را از 21 کشور در این مرور بهروز شده گنجاندیم. مطالعات مربوط به پیامدهای سلامت عموما از دادههای بیمارستانها برای جستوجوی تغییرات در نرخ بستری در بیمارستان، ترخیص یا مرگومیر استفاده کردند. بیشتر مطالعات به بیماریهای مرتبط با سیستم قلبیعروقی (قلب یا عروق خونی)، مانند حملات قلبی و سکته مغزی پرداختند. مطالعات همچنین به بررسی تاثیرات مداخله بر سلامت تنفسی، از جمله بیماری مزمن انسدادی ریه (مانند برونشیت)، آسم و عملکرد ریه پرداختند. هفت مطالعه سلامت کودکان تازه متولد شده را بررسی کردند. یازده مطالعه نرخ مرگومیر را گزارش کردند. مطالعات با بهترین کیفیت، دادهها را در مقاطع زمانی متعدد قبل و پس از اعمال ممنوعیت استعمال سیگار جمعآوری کردند تا با روندهای زمانی موجود سازگار شوند. برخی از مطالعات میتوانستند نرخ رویدادها را در مناطق با و بدون ممنوعیت، یا جایی که ممنوعیتها در زمانهای مختلف اعمال شدند، مقایسه کنند.
نتایج کلیدی
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد کشورها و جمعیتهای آنها پس از اعمال ممنوعیت سیگار، از بهبود سلامت بهرهمند میشوند، که مهمترین آن برای قلب و عروق خونی است. شواهدی را از کاهش مرگومیر پیدا کردیم. تاثیر اعمال ممنوعیتها بر سلامت تنفس، سلامت کودکان تازه متولد شده و کاهش تعداد افراد سیگاری و مصرف سیگار در آنها چندان واضح نیست و برخی مطالعات هیچ کاهشی را نشان ندادند.
کیفیت شواهد
اعمال ممنوعیتهای قانونی توسط کارآزماییهای تصادفیسازی شده ارزیابی نشدند، و سطح کیفیت شواهد حاصل از انواع مطالعاتی که در این مرور نقش دارند، پائینتر است. تغییرات ایجاد شده در پیامدهای سلامت میتواند به دلیل مسائل دیگری رخ داده باشد، مانند تغییر در شیوههای مراقبت سلامت. با این حال، بسیاری از مطالعات از روشهای تحلیلی استفاده کردند که میتوانستند روندهای زیربنایی را کنترل کنند و سطح اطمینان ما را نسبت به اینکه هرگونه تغییر ناشی از اعمال ممنوعیتها بوده باشد، افزایش دهند.
از آنجا که اولین نسخه این مرور منتشر شد، شواهد فعلی حمایت قویتری را از نتیجهگیریهای قبلی ارائه میدهد که اعمال ممنوعیت قانونی سیگار کشیدن منجر به بهبود پیامدهای سلامت از طریق کاهش SHS برای کشورها و جمعیت آنها میشود. بارزترین شواهد برای کاهش بستری در بیمارستان ناشی از سندرم کرونری حاد مشاهده میشود. شواهدی مبنی بر کاهش مورتالیتی ناشی از بیماریهای مرتبط با سیگار در سطح ملی وجود دارد. شواهد متناقضی مبنی بر تاثیر این مداخله بر پیامدهای سلامت تنفسی و پریناتال، و شیوع استعمال سیگار و مصرف دخانیات به دست آمد.
ممنوعیت استعمال دخانیات در محیطهای مختلفی اجرا شده، همچنین بخشی از سیاست در بسیاری از حوزههای قضایی برای محافظت از عموم مردم و کارمندان در برابر تاثیرات مضر دود سیگار (secondhand smoke; SHS) است. آنها پتانسیل تاثیرگذاری را بر هنجارهای اجتماعی و رفتار سیگار کشیدن آن دسته از جمعیتهایی دارند که تحت تاثیر قرار میگیرند. از زمان انتشار اولین نسخه این مرور در سال 2010، کشورهای بیشتری قوانین ملی سیگار کشیدن را مبنی بر ممنوعیت سیگار کشیدن در مکانهای سربسته معرفی کردهاند.
ارزیابی تاثیرات ممنوعیتهای قانونی سیگار کشیدن بر (1) موربیدیتی و مورتالیتی ناشی از قرار گرفتن در معرض دود سیگار، و (2) شیوع سیگار کشیدن و مصرف دخانیات.
پایگاه ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین، MEDLINE؛ EMBASE؛ PsycINFO؛ CINAHL و فهرست منابع مطالعات وارد شده را جستوجو کردیم. همچنین وبسایتهای سازمانهای مختلف را بررسی کردیم. تاریخ آخرین جستوجو فوریه 2015 است.
مطالعاتی را در نظر گرفتیم که تاثیر ممنوعیتهای قانونی سیگار کشیدن را بر جمعیتها گزارش کردند. حداقل استاندارد، ممنوعیت سیگار کشیدن در مکانهای سربسته و حداقل شش ماه پیگیری برای بررسی معیارهای مربوط به رفتار سیگار کشیدن بود. جستوجوی ما شامل طیف وسیعی از طرحهای تحقیقاتی از جمله: کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده، مطالعات شبه-تجربی (یعنی مطالعات غیر تصادفیسازی شده و کنترل شده)، مطالعات کنترلشده قبل-و-بعد (before-and-after)، سریهای زمانی منقطع طبق تعریف گروه عملکرد موثر و سازماندهی مراقبت در کاکرین، و دادههای کنترل نشده پیش و پس از اعمال ممنوعیت، بود.
یک نویسنده ویژگیها و محتوای مداخلات، شرکتکنندگان، پیامدها و روشهای مطالعات وارد شده را استخراج کرده و نویسنده دوم جزئیات آنها را بررسی کرد. دادههای مربوط به پیامدهای سلامت و رفتار سیگار کشیدن را استخراج کردیم. به دلیل ناهمگونی در طراحی و محتوای مطالعات وارد شده، متاآنالیز را انجام ندادیم. مطالعات را با استفاده از سنتز نقل قول (narrative) کیفی ارزیابی کردیم.
تعداد 77 مطالعه در این مرور بهروز شده گنجانده شدند. تعداد 12 مطالعه را از مرور اصلی حفظ کرده و 65 مطالعه جدید را شناسایی کردیم. شواهدی از 21 کشور در این بهروزرسانی ارائه میشود، که نسبت به مرور اولیه، هشت کشور بیشتر شده است. ماهیت مداخله از انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده ممانعت میکند. سی و شش مطالعه از طراحی سریهای زمانی منقطع شده، 23 مطالعه از طراحی قبل-و-بعد کنترل شده، و 18 مطالعه از طراحی قبل-و-بعد بدون گروه کنترل استفاده کردند، شش مورد از این مطالعات دارای طراحی کوهورت بودند. هفتاد و دو مطالعه پیامدهای سلامت را گزارش کردند، از جمله پیامدهای قلبیعروقی (44)، تنفسی (21)، و پریناتال (7). یازده مطالعه نرخ مورتالیتی ملی را برای بیماریهای مرتبط با سیگار گزارش کردند. تعدادی از مطالعات چندین پیامد سلامت را گزارش میکنند. شواهد همسو و سازگاری از تاثیر مثبت اعمال ممنوعیت ملی استعمال سیگار بر بهبود پیامدهای سلامت قلبیعروقی، و کاهش مورتالیتی ناشی از بیماریهای مرتبط با سیگار وجود دارد. تاثیرات مداخله بر سلامت تنفسی و پریناتال کمتر سازگار بودند. ما 24 مطالعه را یافتیم که تاثیر قوانین ملی بدون دود (smoke-free) را بر رفتار سیگار کشیدن ارزیابی کردند. شواهد مبنی بر تاثیر ممنوعیتهای قانونی بر شیوع استعمال سیگار و مصرف تنباکو متناقض است، زیرا برخی از مطالعات تغییرات طولانیمدت بیشتری را در روندهای موجود در شیوع تشخیص نمیدهند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.