دیورتیکولیت، یک بیماری همراه با التهاب به اصطلاح دیورتیکولهاست. دیورتیکول عبارت است از وجود ضعف در دیواره روده. دیورتیکولها در جمعیت عمومی، به ویژه در افراد مسن بالای 60 سال، شایع و اغلب بدون نشانه هستند. دیورتیکولیت ممکن است به صورت درد و حساسیت شکمی همراه با علائم عفونت، مانند تب، ظاهر شود. در بیشتر موارد، دیورتیکولیت بدون عوارض برطرف میشود، با این حال، برخی از بیماران دچار عوارض میشوند و ممکن است نیاز به جراحی اورژانس داشته باشند.
تمرکز این مرور بر دیورتیکولیت حاد بدون عارضه بنا شد. دیورتیکولیت به طور مرسوم به عنوان یک عفونت با رشد بیش از حد باکتری در روده بزرگ در نظر گرفته شده و با آنتیبیوتیکها درمان میشود. اخیرا، مطرح شده که دیورتیکولیت بیشتر یک بیماری التهابی است تا عفونی و استفاده از آنتیبیوتیکها را زیر سوال برده است. در نتیجه، تغییر به سمت استفاده از رژیمهای درمانی بدون آنتیبیوتیکها دیده شده است. مرور حاضر بررسی میکند که شواهد بالینی وجود دارد که از استفاده از آنتیبیوتیکها برای مدیریت بالینی دیورتیکولیت بدون عارضه حمایت کند یا خیر.
پنج کارآزمایی بالینی در بیماران بستری در بیمارستان مورد ارزیابی قرار گرفت. یک کارآزمایی، دو درمان آنتیبیوتیکی مختلف و مطالعه دوم، مدت زمان درمان آنتیبیوتیکی داخل-وریدی را بررسی کرد. سه کارآزمایی نیاز واقعی به آنتیبیوتیکها را در مقایسه با عدم مصرف آنها بررسی کردند که دو کارآزمایی، نتایج پیگیری طولانی-مدت را به عنوان سوابق جداگانه منتشر کردند. هیچ یک از مطالعات، تفاوت آماری را در رژیمهای آنتیبیوتیکی آزمایش شده، به دست نیاوردند. مقایسه عدم مصرف آنتیبیوتیک در برابر درمان آنتیبیوتیکی، هیچ تفاوتی را در وقوع عوارضی مانند آبسه و سوراخشدگی روده بزرگ یا نیاز به جراحی اورژانس نشان نداد.
آنتیبیوتیکها میتوانند عوارض جانبی جدی را از جمله واکنشهای آلرژیک تهدیدکننده زندگی یا عفونتهای شدید روده ایجاد کنند. افزایش مقاومت آنتیبیوتیکی، یک معضل فزاینده است که درمان برخی از عفونتها را با پیامدهای کشنده احتمالی، غیر-ممکن میکند. بنابراین، استدلالهای قوی به نفع محدود کردن استفاده فعلی از آنتیبیوتیکها وجود دارد. در حال حاضر، فقط سه کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده در مورد نیاز به مصرف آنتیبیوتیکها در دسترس است و برای به دست آوردن شواهد قوی و قابلاعتماد، به تعداد بیشتری نیاز است. هر چند که جدیدترین شواهد نشان میدهد استفاده از آنتیبیوتیکها برای درمان دیورتیکولیت حاد بدون عارضه، نسبت به درمانهایی که شامل آنتیبیوتیکها نیستند، برتری ندارد.
شواهد در مورد درمان آنتیبیوتیکی دیورتیکولیت حاد بدون عارضه نشان میدهد که اثر آنتیبیوتیکها در بروز عوارض، نیاز به جراحی اورژانس، عود، رزکسیون انتخابی کولون، و عوارض طولانی-مدت نامطمئن است. سطح کیفیت شواهد، پائین است. در حال حاضر، فقط سه RCT در مورد نیاز به آنتیبیوتیکها موجود است. برای رسیدن به تخمینهای دقیقتر اثرگذاری، انجام کارآزماییهای بیشتری مورد نیاز است.
دیورتیکولیت، یک عارضه بیماری شایع، دیورتیکولوز (diverticulosis)، است. دیورتیکولیت بدون عارضه، به طور مرسوم با آنتیبیوتیکها درمان میشود، زیرا دیورتیکولیت به عنوان یک بیماری عفونی در نظر گرفته میشود. با این حال، عوامل خطرساز برای دیورتیکولیت ممکن است نشان دهند که این بیماری به جای عفونی، التهابی است، که در این صورت، استفاده از آنتیبیوتیکها را زیر سوال میبرد.
اهداف این مرور سیستماتیک آن بود که مشخص شود درمان آنتیبیوتیکی دیورتیکولیت حاد بدون عارضه، بر خطر عوارض (فوری یا دیررس) یا نیاز به جراحی اورژانس آن تاثیرگذار است یا خیر.
برای این بهروزرسانی، یک جستوجوی سیستماتیک جامع در منابع علمی در پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ Embase؛ ClinicalTrials.gov و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزمایی بالینی WHO در فوریه 2021 انجام شد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)، شامل همه انواع بیماران با تشخیص دیورتیکولیت حاد بدون عارضه سمت چپ که در رادیولوژی تائید شد. مقایسهکننده و مداخلات شامل آنتیبیوتیکها در مقایسه با عدم-استفاده از آنتیبیوتیکها، دارونما (placebo)، یا با هر نوع درمان آنتیبیوتیکی دیگر (رژیمهای مختلف، روشهای تجویز، دوز دارو یا طول مدت درمان) بودند. معیارهای پیامد اولیه عبارت بودند از عوارض و جراحی اورژانس. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از عود، عوارض دیررس، رزکسیون انتخابی کولون، طول مدت بستری در بیمارستان، مدت زمان لازم برای بهبودی نشانهها، عوارض جانبی و مورتالیتی.
دو نویسنده، جستوجوها، شناسایی و ارزیابی RCTها و استخراج دادهها را انجام دادند. اختلافنظرها به کمک بحث با نویسنده سوم (PK) یا دخیل کردن او، حلوفصل شد. با نویسندگان کارآزماییها تماس گرفته شد تا در صورت نیاز یا برای نتایج اولیه کارآزماییهای در حال انجام، دادههای بیشتری به دست آید. ابزار سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) که به ارزیابی خطر سوگیری (bias) میپردازد، برای ارزیابی کیفیت روششناسی کارآزماییهای شناسایی شده، مورد استفاده قرار گرفت. کیفیت کلی شواهد را برای پیامدها با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE)، بررسی کردیم. تخمینهای اثرگذاری در قالب خطرات نسبی (RR) و 95% فواصل اطمینان (CI) استخراج شدند. متاآنالیزهای اثرات-تصادفی با روش منتل-هنزل (Mantel-Haenzel) انجام شدند.
نویسندگان پنج مطالعه را وارد کردند. سه مطالعه، عدم استفاده از آنتیبیوتیکها را با مصرف آنها مقایسه کردند؛ هر سه، RCTهای اصلی بودند که دو مورد از آنها نیز اطلاعات پیگیری طولانی-مدت را منتشر کردند. برای پیامد عوارض کوتاه-مدت ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت میان مصرف آنتیبیوتیکها و عدم مصرف آنها وجود داشته باشد (RR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.30 تا 2.62؛ 3 مطالعه؛ 1329 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین). نرخ جراحی اورژانس طی 30 روز، ممکن است با عدم مصرف آنتیبیوتیکها در مقایسه با مصرف آنها، کمتر باشد (RR: 0.47؛ 95% CI؛ 0.13 تا 1.71؛ 1329 شرکتکننده؛ 3 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پائین). با این حال، به دلیل فواصل اطمینان گسترده برای تخمین اثرگذاری، عدم-دقت قابلتوجهی وجود دارد که باعث عدم-قطعیت میشود، به این معنا که ممکن است مصرف آنتیبیوتیکها نیز مزیتی داشته باشند.
یکی از دو کارآزمایی باقیمانده، درمان آنتیبیوتیکی را با ترکیب منفرد و دوگانه با یکدیگر مقایسه کرد، و به دلیل فواصل اطمینان زیاد، تخمین انجام شده غیر-دقیق و نشاندهنده تاثیر بالینی نامطمئن میان این دو رژیم آنتیبیوتیکی بود (RR: 0.70؛ 95% CI؛ 0.11 تا 4.58؛ 51 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پائین). آخرین کارآزمایی تجویز داخل-وریدی کوتاه-مدت و طولانی-مدت آنتیبیوتیکها را مقایسه کرده و هیچ عارضهای را برای پیامدهای اولیه ما گزارش نکرد. هر دو کارآزمایی شامل تعداد کمی از شرکتکنندگان بودند و یک کارآزمایی خطر بالای سوگیری داشت.
از زمان اولین انتشار این مرور سیستماتیک، تعداد فزایندهای از شواهد حمایتکننده از درمان دیورتیکولیت حاد بدون عارضه بدون آنتیبیوتیکها منتشر شده، اما مجموعه کلی شواهد هنوز محدود است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.