پیشینه
شناخت (یا عملکرد شناختی) اصطلاحی است که برای توصیف مهارتهای تفکر، از جمله توجه، حافظه، و استدلال استفاده میشود. مکملها و داروها گاهی توسط افراد سالم استفاده میشوند تا شاید عملکرد شناختی خود را بهبود بخشیده و در کار یا هنگام مطالعه بهتر عمل کنند. این مکملها و داروها به عنوان تقویت کنندههای شناختی شناخته میشوند. ال- کارنیتین، که بهطور طبیعی در رژیم غذایی، مخصوصا در گوشت یافت میشود، و میتواند در بدن هم تولید شود، به عنوان یک عامل تقویت کننده عملکرد شناختی پیشنهاد شده است. این ماده بهخودیخود به عنوان مکمل غذایی به فروش میرسد و در برخی از مکملهای ترکیبی یا نوشیدنیهای انرژیزا هم یافت میشود. در این مرور، به دنبال یافتن کارآزماییهای بالینی بودیم که در آنها افراد سالمی که ال-کارنیتین مصرف کردند با افراد دریافت کننده قرصهای ساختگی (دارونما)، مقایسه شدند. هدف آن بود که دریابیم ال-کارنیتین کارکرد شناختی را بهبود میبخشد و با عوارض جانبی همراه است یا خیر.
نتایج
فقط دو کارآزمایی را برای ورود در این مرور یافتیم. یک کارآزمایی حدودا 200 شرکتکننده را به مدت سه روز با ال-کارنیتین یا دارونما درمان کرد؛ در کارآزمایی دیگر فقط 18 شرکتکننده با فقط یک دوز ال-کارنیتین تحت درمان قرار گرفتند. هر دو کارآزمایی شامل جوانان سالم با میانگین سنی 21 سال بودند. کارآزماییها جنبههای مختلف شناخت را با استفاده از آزمونهای مختلف اندازهگیری کردند. کارآزمایی کوچکتر فقط به صورت خلاصه گزارش شد و دادههای قابل استفادهای وجود نداشت، اگر چه نویسندگان اظهار داشتند که هیچ شواهدی را از تاثیر ال-کارنیتین بر عملکرد شناختی نیافتهاند. اطلاعات مهمی در مقالهای که در مورد کارآزمایی دیگر وجود داشت، مفقود شده بود، اما هیچ شواهدی را نیافتیم مبنی بر اینکه ال-کارنیتین بر هر یک از جنبههای شناختی که اندازهگیری شدند، تاثیر داشت. فقط گزارش کارآزمایی بزرگتر، عوارض جانبی درمان را ذکر کرد، که همه آنها خفیف بودند و میزان بروز آنها بین افرادی که ال-کارنیتین دریافت کرده و کسانی که با دارونما درمان شدند، یکسان بود.
کیفیت شواهد
به دلیل گزارشدهی ضعیف، ارزیابی دقیق کیفیت کارآزماییهای وارد شده دشوار بود. به دلیل روشهای ضعیف انجام مطالعات، و عدم اطمینان در مورد نتایج ناشی از حجم نمونه کوچک مطالعات، احتمال وجود خطر سوگیری (bias) را جدی ارزیابی کردیم. این مطالعات برای پاسخ به سوال پژوهش، بسیار کوتاهمدت بودند. با توجه به این عوامل، کیفیت شواهد را بسیار پائین در نظر گرفتیم.
نتیجهگیریها
با توجه به مقدار محدودی از شواهد با کیفیت بسیار پائین، نتوانستیم در مورد تاثیر ال-کارنیتین بر عملکرد شناختی یا بیخطری مصرف آن در افراد سالم نتیجهگیری کنیم. برای پاسخ به سوال مرور، باید مطالعات بزرگتر و با کیفیت بهتر و با مدت زمان طولانیتر انجام شوند.
با توجه به تعداد معدود کارآزماییهای وارد شده، درمانهای کوتاهمدت و گزارشهای ناکافی، نتوانستیم هیچ نتیجهگیری قطعی در مورد اثربخشی یا بیخطری ال-کارنیتین برای افزایش قدرت شناخت در بزرگسالان سالم داشته باشیم. همچنان به انجام کارآزماییهایی با طراحی خوب، تصادفیسازی شده، کنترل شده با دارونما با حجم نمونه بزرگ و پیگیری نسبتا طولانیمدت برای بررسی تاثیر ال-کارنیتین در افزایش قدرت شناختی در افراد سالم از لحاظ شناختی نیاز است.
اعمال مداخلات بیخطر برای بهبود و ارتقای عملکرد شناختی در افراد سالم از لحاظ شناختی، به دلایل مختلفی ، از جمله کیفیت بهتر زندگی و موفقیتهای حرفهای، بسیار ارزشمند خواهد بود. در حالی که گزارش شده ال-کارنیتین (L-carnitine) در برخی از شرایط باعث افزایش عملکرد شناختی میشود، اثربخشی آن مورد بحث است. پیش از این شواهد اثربخشی آن برای افراد سالم از لحاظ شناختی به صورت سیستماتیک بررسی نشده است.
ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) مصرف ال-کارنیتین برای ارتقا و بهبود عملکرد شناختی در افراد بدون اختلالات شناختی.
ALOIS، پایگاه ثبت اختصاصی گروه دمانس و بهبود شناختی در کاکرین، را در 4 نوامبر 2016 جستوجو کردیم. از عبارات جستوجوی «ال-کارنیتین» یا «استیل-ال-کارنیتین (acetyl-L-carnitine)» یا «پروپیونیل-ال-کارنیتین (propionyl-L-carnitine)» یا «ALC» یا «PLC» یا «LCAR» یا «ALPAR» استفاده کردیم . جستوجوهای جداگانه بیشتری را در چندین منبع دیگر انجام دادیم تا اطمینان حاصل کنیم که بهروزترین نتایج را یافتهایم. همچنین کتابشناختیهای (bibliography) کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده را شناسایی کرده و با نویسندگان و کارشناسان شناخته شده در این حوزه و شرکتهای داروسازی تماس گرفتیم تا اطلاعات منتشر شده یا منتشر نشده بیشتری را شناسایی کنیم.
کارآزماییهای واجد شرایط عبارت بودند از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) یا شبه-RCTها، با ساختار گروه موازی (parallel-group) یا متقاطع (cross-over) که ال-کارنیتین یا مشتقات آن، استیل-ال-کارنیتین یا پروپیونیل-ال-کارنیتین، را با هر دوز و هر طول دوره درمانی، با دارونما (placebo) یا عدم درمان در افراد سالم از لحاظ شناختی، در هر سن و با هر جنسیتی، مقایسه کردند.
روشهای استاندارد روششناسی (methodology) مورد نظر کاکرین را استفاده کردیم. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را انتخاب و کیفیت روششناسی (methodology) آنها را ارزیابی کردند، سپس دادههای حاصل از کارآزماییهای وارد شده را استخراج و آنالیز کردند.
فقط دو RCT واجد شرایط بودند. یکی از آنها، یک کارآزمایی متقاطع با 18 شرکتکننده بود. کارآزمایی دیگر به صورت تصادفی 400 شرکتکننده را در یکی از چهار گروه درمانی تقسیم کرد، که دو مورد (ال-کارنیتین و دارونما) مربوط به این بررسی بودند، اما تعداد دقیق شرکتکنندگان در این دو گروه درمانی گزارش نشد. همه شرکتکنندگان بزرگسالان جوان بودند. جزئیات روششناسی بسیار ضعیف گزارش شدند، و خطر سوگیری (bias) را در هر دو مطالعه نامشخص ارزیابی کردیم. کارآزماییها پیامدهای مختلف شناختی را ارزیابی کردند. ما توانستیم دادههای شناخت را از حدود 200 نفر از شرکتکنندگان از یک کارآزمایی استخراج کنیم. هیچ شواهدی را نیافتیم مبنی بر اینکه ال-کارنیتین پس از سه روز درمان، تاثیری بر زمان واکنش، میزان هوشیاری، حافظه فوری، یا تاخیر در یادآوری میگذارد. این کارآزمایی گزارش کرد که تعداد کمی عوارض جانبی وجود داشتند، که هیچیک از آنها جدی نبودند. کارآزمایی کوچک با ساختار متقاطع هیچ تاثیری را از ال-کارنیتین بر عملکرد شناختی نشان نداد، اما هیچ دادهای را هم ارائه نکرد؛ هیچ اطلاعاتی درباره عوارض جانبی ارائه نشد. شواهد موجود را برای همه پیامدهای گزارش شده، با کیفیت بسیار پائین ارزیابی کردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.