موضوع چیست؟
فعالیت منظم میتواند طیف وسیعی از مزایای سلامت را برای افرادی که با سرطان و پس از آن زندگی میکنند فراهم کند، از جمله بهبود کیفیت زندگی و عملکرد فیزیکی. فعال بودن از نظر فیزیکی ممکن است خطر عود سرطان و مرگ ناشی از سرطان را نیز کاهش دهد. از آنجایی که اکثر بازماندگان سرطان از لحاظ فیزیکی بهطور منظم فعال نیستند، لازم است بدانیم که چگونه فعالیت فیزیکی را در این جمعیت بهتر ترویج و حفظ کنیم.
هدف مطالعه مروری
درک بهتر راههای موثرتر برای بهبود و حفظ رفتار ورزشی در افراد مبتلا به سرطان و پس از آن.
ویژگیهای مطالعه
فقط مطالعاتی را وارد کردیم که یک مداخله ورزشی را با مراقبت معمول مقایسهای یا کنترل «فهرست انتظار» مقایسه کردند. فقط مطالعاتی که افراد کمتحرک بالای 18 سال با تشخیص سرطان یکسان داشتند، برای ورود واجد شرایط بودند. شرکتکنندگان باید بهطور تصادفی به ورزش یا مراقبت معمول اختصاص داده شوند. برای یافتن شواهد به دست آمده از بانکهای اطلاعاتی پژوهشی از 1946 تا می 2018 به جستوجو پرداختیم.
یافتههای اصلی چه هستند؟
23 مطالعه را شامل 1372 شرکتکننده در کل وارد کردیم. شواهد نشان میدهد مطالعات ورزشی که شامل یک عنصر نظارتی باشد میتواند به بازماندگان سرطان کمک کند. با این حال، هنوز هم درک ضعیفی از نحوه ترویج ورزش در طولانیمدت (بیش از شش ماه) داریم. نگرانیهایی وجود دارد که در پژوهشها آنطور که باید به وضوح گزارش نشدهاند. ما دریافتیم که تعیین اهداف، طبقهبندی وظایف فعالیت فیزیکی و ارائه دستورالعملهایی در مورد نحوه انجام این ورزشها میتواند به افراد کمک کند تا میزان مفیدی از ورزش را انجام دهند. علاوه بر این، شواهدی یافتیم که نشان میدهد افرادی که سطوح ورزشی توصیه شده را انجام میدهند، تا شش ماه متناسبتر میشوند.
کیفیت شواهد
مشکلات اصلی که در مورد کیفیت مطالعات در این مرور یافتیم عبارت بودند از اینکه: نمیدانستیم محققان مطالعه، تصادفیسازی کارآزماییها را چگونه انجام دادند و نمیدانستیم محققانی که کارآزمایی را ارزیابی کردند میدانستند که فرد بهطور تصادفی به کدام گروه ارزیابی شده اختصاص داده شده است. کیفیت شواهد به دست آمده از این مطالعات به دلیل اینکه اکثر کارآزماییها اغلب شامل تعداد کمی از شرکتکنندگان بودند، پائین بود.
نتیجهگیریها چه هستند؟
نتیجهگیریهای اصلی این مرور عبارتند از اینکه ورزش بهطور کلی برای بازماندگان سرطان مفید است. ما درک بهتری از چگونگی تشویق بازماندگان سرطان برای دریافت توصیههای ورزشی فعلی داریم. با این حال، هنوز شواهدی از نحوه تشویق بازماندگان سرطان به ورزش در بیش از شش ماه وجود ندارد.
از آخرین نسخه این مرور، هیچ یک از مطالعات مرتبط جدید اطلاعاتی را برای تغییر این نتایج ارائه ندادهاند. ما بهبود اندکی را در درک چگونگی تشویق بازماندگان قبلی از سرطان غیر-فعال برای دستیابی به دستورالعملهای فعالیت فیزیکی بینالمللی یافتهایم. تنظیم هدف، تنظیم وظایف درجهبندی شده و دستورالعمل چگونگی رفتار، ویژگی مداخلاتی است که توصیههای هدفمند را مطرح کرده و پایبندی 75% یا بیشتر را گزارش میکنند. با این حال، دادههای مربوط به پیگیری طولانیمدت هنوز هم محدود هستند و اکثر مطالعات مربوط به زنان سفیدپوست مبتلا به سرطان پستان هستند. همچنین تعداد قابل توجهی از مطالعات منتشر شده با موضوعات متعدد و متنوع مرتبط با خطر بالای سوگیری و استانداردهای گزارشدهی ضعیف وجود دارد. علاوه بر این، متاآنالیز اغلب شامل شواهد با قطعیت پائین تا بسیار پائین درجهبندی شد. تعداد بسیار کمی از عوارض جانبی جدی در مطالعات گزارش شدند، و اطمینان مجدد به ایمنی تمرینات ورزشی را برای این جمعیت فراهم کردند.
این نسخه بهروز شده از مرور اصلی کاکرین است که در کتابخانه کاکرین شماره 9، سال 2013 منتشر شد. علیرغم وجود شواهد خوب در مورد مزایای سلامت از ورزش منظم برای افرادی که با سرطان یا پس از آن زندگی میکنند، درک چگونگی ترویج رفتار پایدار ورزشی در بازماندگان کمتحرک سرطان، به ویژه در طولانیمدت، به خوبی درک نشده است. اکثریت قریب به اتفاق افرادی که با سرطان زندگی میکنند یا ریکاوری سرطان داشتند توصیههای ورزشی کنونی را دریافت نکردند. از این رو، مرور شواهد مربوط به نحوه ترویج و حفظ رفتار ورزشی برای درک موثرترین استراتژیها برای اطمینان از مزیت در جمعیت بیمار و شناسایی شکافهای پژوهش مهم است.
ارزیابی تاثیرات مداخلات طراحی شده برای ترویج رفتار ورزشی در افراد کمتحرک مبتلا به سرطان و پس از آن و پاسخ به سوالات بعدی زیر: کدام مداخلات در تناسب اندام ایروبیک و قدرت عضلات اسکلتی و استقامت موثر هستند؟ کدام مداخلات در بهبود رفتار ورزشی میان بیماران مبتلا به سرطانهای متفاوت موثر هستند؟ کدام مداخلات بیشتر به ارتقای رفتار ورزشی طولانیمدت (12 ماه یا بیشتر) کمک میکند؟ چه میزان تماس با متخصصان ورزش و/یا متخصصان مراقبت سلامت با افزایش رفتار ورزش ارتباط دارد؟ کدام پایه تئوری بیشترین ارتباط را با پیامدهای رفتاری بهتر دارد؟ تکنیکهای تغییر رفتار (behaviour change techniques; BCTs) اغلب چه ارتباطی با افزایش رفتار ورزشی دارند؟ چه عوارض جانبی به مداخلات ورزشی مختلف مربوط میشود؟
از روشهای استاندارد روششناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. مرور سیستماتیک انجام شده در سال 2013 کاکرین را با بهروز کردن جستوجوهای بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی زیر بهروز کردیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین؛ MEDLINE؛ Embase؛ AMED؛ CINAHL؛ PsycLIT/PsycINFO؛ SportDiscus و PEDro تا می 2018. منابع علمی خاکستری و پایگاههای ثبت کارآزمایی را نیز جستوجو کرده، با کارشناسان برجسته در این زمینه مکاتبه کردیم و فهرست منابع مطالعات وارد شده و سایر مرورهای سیستماتیک اخیر را جستوجو کردیم.
ما فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که مداخلات ورزشی را با مراقبت معمول یا کنترل «فهرست انتظار» در افراد کمتحرک بالای 18 سال با تشخیص سرطان اولیه هموژن مقایسه کردند.
در این نسخه بهروز شده، نویسندگان مرور بهطور مستقل از هم تمام عناوین و چکیدهها را برای شناسایی مطالعاتی که ممکن بود معیارهای ورود را داشته باشند، یا مطالعاتی را که نمیتوان آنها را بدون ارزیابی متن کامل (مثلا زمانی که هیچ چکیدهای در دسترس نباشد) به راحتی حذف کرد، غربالگری کردند. دادهها را از تمام مقالات واجد شرایطی که حداقل دو نفر از اعضای تیم نویسنده بهطور مستقل کار میکنند، استخراج کردیم (RT؛ LS و RG). BCTها را با توجه به طبقهبندی CALO-RE (توکسونومی (taxonomy)) کدگذاری کردیم. خطر سوگیری (bias) با استفاده از ابزار کاکرین برای ارزیابی خطر سوگیری بررسی شد. در جایی که امکانپذیر بوده، و در صورت لزوم، متاآنالیز اثر ثابت را برای پیامدهای مطالعه انجام دادیم. در صورت قابل توجه بودن ناهمگونی آماری، متاآنالیز با استفاده از مدل اثرات تصادفی انجام شد. برای پیامدهای پیوسته (به عنوان مثال استقامت قلبیعروقی)، ما عدد نهایی، انحراف معیار (standard deviation; SD) پیامد مطلوب و تعداد شرکتکنندگانی را که در پیگیری هر بازوی درمان مورد ارزیابی قرار گرفتند، برای تخمین تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) بین بازوهای درمان استخراج کردیم. SMD توسط محققانی مورد استفاده قرار گرفت که از روشهای ناهمگون برای ارزیابی پیامدهای فردی استفاده کردند. در جایی که انجام متاآنالیز امکانپذیر یا مناسب نبود، ما مطالعات را به صورت روایتگونه (narrative) سنتز کردیم. کیفیت شواهد با استفاده از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) با پروفایلر GRADE ارزیابی شد.
23 مطالعه را در این مرور وارد کردیم، که در مجموع شامل 1372 شرکتکننده بودند (علاوه بر 10 مطالعه؛ 724 شرکتکننده از مرور اصیل)؛ 227 متن کامل در این نسخه بهروز غربالگری شده و 377 متن کامل در مرور اصلی غربالگری شدند که 35 مقاله از مجموع 23 مطالعه منحصربهفرد وارد شده در این مرور خارج شدند. به دنبال وارد کردن تمام انواع سرطان بودیم، اما فقط مطالعاتی که شامل سرطان پستان، پروستات، کولورکتال و ریه بودند معیارهای ورود را داشتند. سیزده مطالعه یک سطح هدفمند ورزشی را که میتوانست شامل توصیههای فعلی برای ورزش ایروبیک متوسط - شدید (یعنی 150 دقیقه در هفته)؛ یا تمرینات مقاومتی (یعنی تمرینات آموزشی قدرتی حداقل دو روز در هفته) باشد، در نظر گرفتند.
پایبندی به مداخلات ورزشی، که برای درک دوز درمانی حیاتی است، هنوز هم متناقض گزارش شده است. هشت مطالعه پایبندی 75% یا بیشتر را به مداخله تمرینات ورزشی که با دستورالعملهای ورزشی مطابقت دارد، گزارش کردند. تمام این مطالعات جزء نظارت را وارد کردند: در تجزیهوتحلیل ما از BCT، این مطالعات را به عنوان «کارآزمایی درجه 1» تعیین کردیم. شش مطالعه پایبندی 75% یا بیشتر را به مداخله هدفمند ورزش ایروبیک که کمتر از توصیه دستورالعملهای فعلی بود گزارش کردند: در تجزیهوتحلیل ما از BCT، این مطالعات را به عنوان «کارآزماییهای درجه 2» تعیین کردیم. سلسله مراتب BCTها برای کارآزماییهای درجه 1 و 2، با تنظیم برنامه هدف، تنظیم وظایف درجهبندی شده و دستورالعمل نحوه انجام رفتار بین اکثر BCTهای مکرر توسعه یافت. علیرغم عدم قطعیت در زمینه پایبندی در برخی از مطالعات وارد شده، مداخلات منجر به بهبود تحمل ورزش ایروبیک در هشت تا 12 هفته (SMD: 0.54؛ 95% CI؛ 0.37 تا 0.70؛ 604 شرکتکننده؛ 10 مطالعه؛ شواهد با کیفیت پائین) در مقایسه با مراقبت معمول شد. در شش ماه، تحمل ورزش هوازی/ایروبیک نیز بهبود یافت (SMD: 0.56؛ 95% CI؛ 0.39 تا 0.72؛ 591 شرکتکننده؛ 7 مطالعه؛ شواهد با کیفیت پائین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.